Moïse Katumbi
| Moïse Katumbi | |
 Moïse Katumbi in 2010 | |
Goewerneur van die Katanga-provinsie
| |
| Ampstermyn Januarie 2007 – 29 September 2015 | |
Persoonlike besonderhede
| |
|---|---|
| Gebore | 28 Desember 1964 Lac Moero, Demokratiese Republiek van die Kongo |
| Politieke party | PPRD (tot 2015) |
| Eggenoot/-note | Carine Katumbi |
Moïse Katumbi Chapwe (gebore 28 Desember 1964) is 'n Kongolese politikus en sakeman.[1] Hy was van 2007 tot September 2015 goewerneur van die Katanga-provinsie, geleë in die suide van die Demokratiese Republiek van die Kongo.[2] Hy was tot 29 September 2015 'n lid van die People's Party for Reconstruction and Democracy (PPRD).[3] Hy is al beskryf as "waarskynlik die tweede magtigste man in die Demokratiese Republiek van die Kongo naas die president, Joseph Kabila"[4] en is aangewys as "Afrika-persoonlikheid van 2015" deur Jeune Afrique.[5] In Desember 2021 het Moïse Katumbi sy politieke party amptelik gestig met die oog op die presidensiële verkiesing in 2023.
Persoonlike lewe
[wysig | wysig bron]Moïse Katumbi is die seun van 'n Kongolese moeder en 'n Griekse vader, Nissim Soriano, wat voortvlugtig was vir Rhodes tussen die twee wêreldoorloë toe dit onder beheer was van fascistiese Italië.[6] Hy het hom in Katanga, Naby die Moeromeer gevestig.[7] sou Moïse Katumbi volgens verskeie verklarings van die presidensiële kamp Zambiese nasionaliteit hê.[8]
Moïse se vrou is Carine Katumbi.[9]
Onderrig en opleiding
[wysig | wysig bron]Moïse Katumbi het by die Kiwele skool van Lubumbashi en die Kapolowe-sendingstasie gestudeer, waar hy 'n staatsdiploma in sielkunde behaal het.[10]
Teen die tyd dat hy aan die stuur van sy broer se besigheid was en ander bedrywighede in Zambië begin het, was hy Engels magtig en het hy bestuursklasse geneem.[11]
Persoonlike loopbaan
[wysig | wysig bron]Besigheid
[wysig | wysig bron]Visserybesigheid
[wysig | wysig bron]Moïse Katumbi het op skool sy sakeloopbaan begin met die verkoop van vis waar hy sy eerste wins van 40 dollar op die ouderdom van 13 gemaak het.[12] Hy het gefloreer in die visbedryf by die Moeromeer deur hoofsaaklik voorsiening aan die staatsbeheerde mynmaatskappy, Gecamines.[13]
Uitbreiding in Katumbi
[wysig | wysig bron]Hy het bedrywighede in Zambië ontwikkel en vinnig gediversifiseer na ander sektore: vervoer, handel, voedselvoorsiening.[14] Van 'n massiewe padnetwerkstelsel wat duisende kilometers dek tot elektrisiteitsvoorsiening aan landelike en stedelike gemeenskappe, die konstruksie en opknapping van skole en hospitale - sy voetspoor is duidelik te sien regoor die Katanga Provinsie.[15]
In 1987 het hy die maatskappy Établissement Katumbi in die lewe geroep om al sy bedrywighede, waaronder mynwese, vervoer en voedselvoorsiening, onder een vaandel saam te voeg.[16]
Mining Company Katanga
[wysig | wysig bron]Tien jaar later, na 'n tydperk van diversifisering, het hy MCK (Mining Company Katanga), in die lewe geroep, wat 80% van Gécamines se koper- en kobaltmynbedrywighede weer op dreef gekry het.[11] Op 9 November 2015 het 'n Franse maatskappy, Necotrans, MCK vir 'n onbekende bedrag gekoop.[17][18]
Sokker
[wysig | wysig bron]TP Mazembe
[wysig | wysig bron]Sedert 1997 is Moïse Katumbi ook die voorsitter van die sokkerspan, TP Mazembe, in Lubumbashi.[19] Die span het vyf maal dieCAF-kampioenliga gewen, met suksesse in 2009,[20] 2010,[21] en 2015.[22] Die span het in 2010 ook in die FIFA-wêreldbekereindstrydin Abu Dhabi deelgeneem,[23] en in 2015 in Tokio.[24]
Die klub het nuus gemaak deur die eerste klub van Afrika te wees wat kon losbreek uit die wurggreep van die Europese en Suid-Amerikaanse lande, deur die eindstryd van die Fifa-wêreldbeker te haal, hoewel hulle verloor het teen Inter-Milaan.[25]
Moïse Katumbi het sokker ook as 'n sosiale program ontwikkel om jong mense in die provinsie van Katanga betrokke te maak en op te lei. (Meer as 2'000 lede tot dusver.) In 2011 het hy ook die TP Mazembe-stadion teen 'n koste van $ 35 miljoen voltooi.[22]
FIFA Strategiekommissie
[wysig | wysig bron]Sedert 2 Januarie 2012 word hy elke jaar verkies tot die FIFA-strategiekommissie.[25][26]
Politiek
[wysig | wysig bron]In 2006 en 2011 het Katumbi Joseph Kabilase veldtogte om as president van die Demokratiese Republiek van die Kongo te staan, ondersteun.[26] Maar, soos baie ander, het Katumbi in 2015 homself van Kabila gedistansieer.[27]
In 'n Reuters-artikel wat op 13 November 2015 gepubliseer is, het Moïse Katumbi voorgestel dat amnestie teen vervolging aan Kabila verleen word, "as 'n poging om Kabila te oortuig om uit te tree wanneer sy tweede en finale termyn tot 'n einde kom in die komende jaar." Moise het bygevoeg dat as Kabila uittree binne die grondwetlike tydsraamwerk, dit hom die "Vader van Kongolese Demokrasie" en 'n gewaardeerde president van die Kongolese mense sal maak.[28][29][30]
Adjunk van die Nasionale Vergadering
[wysig | wysig bron]In 2006 is hy as 'n adjunk in die Nasionale Vergadering verkies, voordat hy in Januarie 2007, met 94 stemme uit 102, as president van die Katanga-provinsie verkies is.[31]
Goewerneur van Katanga
[wysig | wysig bron]Kort nadat hy oorgeneem het as goewerneur van Katanga, het Katumbi 'n uitvoerverbod op rou minerale geimplementeer, en groot mynmaatskappye dus genoop om transformasie-eenhede in die provinsie te bou.[32] Hy het binnelandse belasting van $ 80 miljoen tot meer as $ 3 miljard verhoog met sy stryd teen korrupsie en die verhoging van uitvoer van koperkatode. Hierdie inkomste is gebruik om skole, paaie en hospitale te bou, en om skoon water binne die bereik van talle arm bevolkings te bring (van 3% tot 67% verhoging in toegang tot skoon water).[31]
Volgens statistiek van die Kamer van Mynwese het Katumbi koperproduksie verhoog van 8'000 ton in 2006 tot meer as 1 miljoen ton in 2014. Sy administrasie het ook meer as 1'000 kilometer paaie gebou en die prys van mieliemeel vanaf $ 45 tot $ 10 per sak verminder.[33]
In 2013 het Katumbi, in navolging van sy land se grondwet, aangekondig dat hy nie vir 'n volgende termyn as goewerneur sou staan nie. Vele nasionale en internasionale politieke kommentators het hom as 'n potensiele kandidaat en opvolger vir Joseph Kabila in die 2016 presidensiële verkiesings beskou.[34][35][36]
Front Citoyen 2016
[wysig | wysig bron]Op 29 September 2015 het hy as goewerneur bedank, nadat die leiers van sewe politieke partye geskors is uit die regerende presidensiële meerderheid vanwee 'n ope brief aan Kabila waarin hulle sy voorneme bevraagteken om aan die einde van sy tweede termyn in 2016 uit te tree.[37][38] Katumbi het bygevoeg dat sy bedanking uit die Mense se Party vir Heropbou en Demokrasie hom die geleentheid sou bied om die nasionale regering se pogings om die grondwet te systap en verkiesings te vertraag, te beklemtoon [27] en om vryheid van spraak en handeling terug te kry.[39] In dieselfde verklaring het hy aangekondig dat belangrike samesprekings onder lede van die burgerlike samelewing sal plaasvind ten einde 'n republikeinse en demokratiese beweging in die land op die been te bring. Op 19 Desember 2015 het Moïse Katumbi saam met 26 ander hoëprofielpersone van die Kongo 'n koalisie gevorm met die naam, "Front Citoyen 2016". Die koalisie is getaak om die grondwet te beskerm en om te verseker dat die 2016 presidensiële verkiesings wel plaasvind.[40]
Pryse en onderskeidings
[wysig | wysig bron]Op 15 Desember 2012, is die «Black Star of Africa 2012»-toekenning in Nairobi, Kenia, deur die Millenium Uitnemendheidstigting aan Katumbi toegeken. Die toekenning het erkenning verleen aan sy prestasies en sy rol as 'n leier in goeie bestuur in Afrika.[41]
In Januarie 2015 het Moise Katumbi ook die «Sokkerleier van die Jaar» -toekenning van die Afrika Sokkerkonfederasie ontvang.[42]
Op 22 Desember 2015, is Moïse Katumbi deur die grootste Afrika-tydskrif, Jeune Afrique benoem as die «Afrika Persoonlikheid van 2015.»[5]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ "Moïse Katumbi Chapwe Millenium Excellence Foundation". Millenium Excellence Foundation Africa. 2012.
- ↑ Provinces of Congo (Kinshasa)
- ↑ "Is Katumbi's resignation a game changer in DRC?". Democracy in Africa. 21 Oktober 2015.
- ↑ "An old ally of Joseph Kabila leaves the ruling party". The Economist (in Engels). 6 Oktober 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 September 2017. Besoek op 12 Oktober 2015.
- ↑ 5,0 5,1 "Sondage : Moïse Katumbi, Africain de 2015 selon les lecteurs de J.A., devant Mbonimpa et Mukwege - JeuneAfrique.com". JeuneAfrique.com (in Frans). Besoek op 23 Desember 2015.
- ↑ "Moise Katumbi Chapwe: The People's governor". Transterramedia. 10 September 2013. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Desember 2018. Besoek op 18 Februarie 2016.
- ↑ "Moïse Katumbi, un ovni en politique". Blog Le Soir. 31 Maart 2009.
- ↑ "Afrique Élections en RDC: nouvelle polémique sur la nationalité de l'opposant Moïse Katumbi". Radio France Internationale. 07/12/2023.
{{cite journal}}: Gaan datum na in:|date=(hulp); line feed character in|title=at position 8 (hulp) - ↑ "Matata III: M.Katumbi pas d'accord avec J. Kabila sur le choix d'un ministre". 7 sur 7. 28 September 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 April 2016. Besoek op 18 Februarie 2016.
- ↑ "Portrait de Moise Katumbi Chapwe". Enews 24. 2014.
- ↑ 11,0 11,1 "La conscience - Moïse Katumbi : l'homme, son parcours et ses œuvres". www.laconscience.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 November 2015. Besoek op 16 September 2015.
- ↑ "Moïse Katumbi Chapwe: A man the west would love to do business with". Forbes Custom.
- ↑ "Katanga Big Boss" (in Frans). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 April 2019. Besoek op 16 September 2015.
- ↑ "Moise Katumbi Chapwe EMRC" (PDF). EMRC. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 4 Maart 2016. Besoek op 18 Februarie 2016.
- ↑ "Kabila's "Decoupage": an aim at Moise Katumbi's rising popularity". Zambia Reports. 10 Junie 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 April 2019. Besoek op 18 Februarie 2016.
- ↑ "Moïse Katumbi: l'homme, son parcours et ses oeuvres". La conscience. 4 Februarie 2007. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 November 2015. Besoek op 18 Februarie 2016.
- ↑ "Necotrans fait l'acquisition d'une importante société de Moïse Katumbi". Jeune Afrique. 9 November 2015.
- ↑ "RDC: Necotrans rachète Mining Company Katanga de Moïse Katumbi". Radio Okapi. 10 November 2015.
- ↑ "TP Mazembe president". www.tpmazembe.com (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Desember 2018. Besoek op 16 September 2015.
- ↑ "2009 CAF Champions League".
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(hulp) - ↑ "2010 CAF Champions League".
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(hulp) - ↑ 22,0 22,1 "Moise Katumbi - The Abramovich of African football". Ghana Web. 14 November 2015.
- ↑ FIFA.com. "FIFA Club World Cup UAE 2010 - Awards - FIFA.com". FIFA.com (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Desember 2019. Besoek op 16 September 2015.
- ↑ "FIFA Club World Cup Japan 2015 - TP Mazembe Mazembe - FIFA.com". FIFA.com (in Engels (VK)). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 Mei 2016. Besoek op 23 Desember 2015.
- ↑ "Katumbi: The Moses of Katanga". African Business Magazine. 4 April 2013.
- ↑ "- Www.LiveCongo.Com - Tout le Congo en Live !!! -". www.livecongo.com. Besoek op 16 September 2015.
- ↑ 27,0 27,1 "Powerful governor of Congo's copper-rich Katanga province resigns". News Yahoo. 30 September 2015.
- ↑ "Congo's Kabila should receive immunity, says main opponent Katumbi". Reuters. 11 November 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Desember 2015. Besoek op 18 Februarie 2016.
- ↑ "Katumbi wants immunity for Kabila after leaving office". Post Zambia. 13 November 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Februarie 2016. Besoek op 18 Februarie 2016.
- ↑ "DRC: Kabila should not face prosecution says main rival Katumbi". UK News Yahoo. 12 November 2015.
- ↑ 31,0 31,1 "Moïse Katumbi: New African Leadership". The Huffington Post. Besoek op 16 September 2015.
- ↑ "Katanga : l'effet Moïse Katumbi - JeuneAfrique.com". Besoek op 16 September 2015.
- ↑ "Soccer-Loving Congolese Businessman Eyes Run for Presidency". Bloomberg. 11 November 2015.
- ↑ "Katumbi quits DRC ruling Party". Zambia Reports. 29 September 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 April 2019. Besoek op 18 Februarie 2016.
- ↑ "Millionaire governor gears up for 2016 Congo election bid" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 September 2015. Besoek op 16 September 2015.
- ↑ Manson, Katrina (20 Januarie 2015). "Congo: 'Katumbi will decide the election'". Financial Times. ISSN 0307-1766. Besoek op 16 September 2015.
- ↑ "Congolese opposition mulls Katumbi as presidential candidate". Bloomberg. 12 Oktober 2015.
- ↑ "Powerful governor of Congo's copper-rich Katanga province resigns". Reuters. 29 September 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 April 2019. Besoek op 1 Oktober 2015.
- ↑ "Congo's Katumbi signals bid for presidency by quitting party". Bloomberg. 30 September 2015.
- ↑ Wilson, Tom. "Congo Opposition Parties Demand Election Calendar Be Revised". Bloomberg.com (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 April 2019. Besoek op 23 Desember 2015.
- ↑ "Moïse Katumbi le gouverneur du Katanga auréolé du prix de bonne gouvernance "Black star of Africa 2012"". Digital Congo. 26 Desember 2012. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Junie 2017. Besoek op 18 Februarie 2016.
- ↑ "Toure makes it four in a row". CAF. 8 Januarie 2015.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Moïse Katumbi.
Normdata  |
|
|---|