Nemesis (hipotetiese ster)

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Nemesis was 'n hipotetiese rooidwerg[1] of bruindwerg[2] wat aanvanklik in 1984 voorgestel is[3] as 'n ster wat om die Son gewentel het op 'n afstand van sowat 95 000 AE (1,5 ligjare),[2] iewers anderkant die Oortwolk. Die doel was om 'n veronderstelde patroon van massauitsterwings in die geologiese rekord te verduidelik, wat gelyk het of dit elke 26 miljoen jaar voorkom.[2][4] In 'n verhandeling van 2017 argumenteer Sarah Sadavoy en Steven Stahler die Son was waarskynlik deel van 'n dubbelster toe dit gevorm het, en hulle het voorgestel "daar was moontlik 'n Nemesis, 'n lang tyd gelede".[5][6]

So 'n ster sou meer as 4 miljard jaar gelede van die dubbelstelsel geskei geraak het, wat beteken dit sou nie vir die onlangser veronderstelde siklus massauitsterwings verantwoordeelik kon gewees het nie.[7]

Waarnemings[wysig | wysig bron]

Volgens onlangser teorieë het ander kragte, soos sterre wat naby die Son verbybeweeg het, dalk 'n rol gespeel in versteurings van sommige voorwerpe in die buitenste Sonnestelsel.[8] In 2010 het A.L. Melott en R.K. Bambach bewyse in die fossielrekord gevind vir die tempo van massauitsterwings soos oorspronklik in 1984 bepaal, maar oor 'n langer tydperk (amper twee keer so lank).[9] In 2011 het Coryn Bailer-Jones kraters op die oppervlak van die Aarde ontleed en tot die gevolgtrekking gekom die kraterrekord wys geen aanduiding van 'n Nemesis nie.[10] Die Infrarooi Astronomiese Satelliet (IRAS) kon Nemesis nie in die 1980's ontdek nie. Die 2MASS-sterrekunde-opname, wat van 1997 tot 2001 geduur het, het nie 'n bykomende ster of bruindwerg in die Sonnestelsel waargeneem nie.[11]

Die WISE-teleskoop met sy kragtiger infrarooiregnologie wat bruindwerge van so koel as 150 kelvin kan opspoor op 'n afstand van tot 10 ligjare van die Son af,[12] het ook nie Nemesis bespeur nie.[13][14] In 2011 het David Morrison, 'n senior wetenskaplike van Nasa wat bekend is vir sy werk in die risikobepaling van naby-aarde-voorwerpe, geskryf daar is geen vertroue in die bestaan van 'n voorwerp soos Nemesis nie, want infrarooi lugopnames sou dit opgespoor het.[13][15][16][17]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. Leader-Post, "Scientists claim killer star exists", 22 Feb 1984, Page B6, Associated Press
  2. 2,0 2,1 2,2 Leslie Mullen (11 Maart 2010). "Getting WISE About Nemesis". Astrobiology Magazine (Cosmic Evolution). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Maart 2010. Besoek op 15 Mei 2010.{{cite web}}: CS1 maint: unfit URL (link)
  3. M. Davis, P. Hut, and R. Muller, “Extinction of species by periodic comet showers”, Nature 308, 715 (1984).
  4. Raup, D.M.; Sepkoski, J.J. (1 Februarie 1984). "Periodicity of Extinctions in the Geologic Past" (PDF). Proceedings of the National Academy of Sciences. 81 (3): 801–805. Bibcode:1984PNAS...81..801R. doi:10.1073/pnas.81.3.801. PMC 344925. PMID 6583680. Besoek op 30 April 2007.
  5. "New evidence that all stars are born in pairs". Berkeley News (in Engels (VSA)). 13 Junie 2017. Besoek op 19 Junie 2018.
  6. Sadavoy, Sarah I.; Stahler, Steven W. (3 Mei 2017). "Embedded binaries and their dense cores". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (in Engels). 469 (4): 3881–3900. arXiv:1705.00049. Bibcode:2017MNRAS.469.3881S. doi:10.1093/mnras/stx1061. ISSN 0035-8711. S2CID 119341787.
  7. Levine, David (19 Junie 2018). "All stars in the universe may form in pairs — but we can't find the sun's missing 'Nemesis'". Business Insider. Besoek op 19 Junie 2018.
  8. Kenyon, Scott J.; Benjamin C. Bromley (2004). "Stellar encounters as the origin of distant Solar System objects in highly eccentric orbits". Nature. 432 (7017): 598–602. arXiv:astro-ph/0412030. Bibcode:2004Natur.432..598K. doi:10.1038/nature03136. PMID 15577903. S2CID 4427211.
  9. Melott, A.L.; Bambach, R.K. (2010). "Nemesis Reconsidered". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society Letters. 407 (1): L99–L102. arXiv:1007.0437. Bibcode:2010MNRAS.407L..99M. doi:10.1111/j.1745-3933.2010.00913.x. S2CID 7911150.
  10. "Nemesis is a myth". Max Planck. 1 Augustus 2011. Besoek op 7 Oktober 2011.
  11. Leslie Mullen (Astrobiology Magazine) (11 Maart 2010). "Sun's Nemesis Pelted Earth with Comets, Study Suggests". Space.com. Besoek op 22 Augustus 2010.
  12. "Science: Brown Dwarfs". WISE/NASA. Besoek op 28 Desember 2007.
  13. 13,0 13,1 David Morrison (17 Oktober 2012). "The idea has been disproved by several infrared sky surveys, most recently the WISE mission". NASA Ask An Astrobiologist. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Oktober 2012. Besoek op 18 Oktober 2012.
  14. Kirkpatrick, J. Davy; Cushing, Michael C.; Gelino, Christopher R.; Griffith, Roger L.; et al. (2011). "The First Hundred Brown Dwarfs Discovered by the Wide-field Infrared Survey Explorer (WISE)". The Astrophysical Journal Supplement. 197 (2): 19. arXiv:1108.4677v1. Bibcode:2011ApJS..197...19K. doi:10.1088/0067-0049/197/2/19. S2CID 16850733.
  15. David Morrison (2 Augustus 2011). "Scientists today no longer think an object like Nemesis could exist". NASA Ask An Astrobiologist. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Desember 2012. Besoek op 22 Oktober 2011.
  16. David Morrison (25 November 2010). "this hypothetical Nemesis does not exist". NASA Ask An Astrobiologist. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Desember 2012. Besoek op 9 November 2011.
  17. "NASA's WISE Survey Finds Thousands of New Stars, But No 'Planet X'". Nasa JPL. 7 Maart 2014. Besoek op 15 Maart 2014.

Skakels[wysig | wysig bron]