Nonsens-literatuur

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
John Tenniel se uitbeelding van die nonsens-kreature in Carroll se Jabberwocky.

Literêrere nonsens (of nonsens-literatuur) is 'n breë kategorisering van letterkunde wat betekenisvolle en onsinnige elemente gebruik om taalkonvensies of logiese bewysvoering te omseil. Hoewel die bekendste vorm van literêre nonsens die nonsensvers is, kom die genre in baie vorme van letterkunde voor.

Die effek van nonsens word baie maal veroorsaak deur 'n oorvloed betekenis eerder as 'n tekort daaraan. Nonsens is dikwels humoristies van aard, hoewel die humor afgelei word van sy onsinnige aard, teenoor meeste ander humor wat snaaks is omdat dit wel sin maak.[1]

Die oorsprong van literêre nonsens word verdeel in twee vertakkings. Die eerste en oudste vertakking kan teruggetrek word na volkstradisies, volksverhale, dramas, rympies, liedere en speletjies, soos die Engelse kinderrympie "Hey Diddle Diddle".[2] Engelse speelterreinrympies en die literêre gestalte Mother Goose is 'n ietwat kontemporêre inkarnasie van hierdie skryfstyl. Die rol in volkstradisie wissel van geheuerympie-ontwerp tot parodie en satire.

Die tweede nuwer vertakking van literêre nonsens se oorsprong lê in die intellektuele absurditeite van hofdigters, geleerdes en intellektuele vanuit verskeie agtergronde. Hierdie skrywers het dikwels gesofistikeerde vorme geskep van Latynse parodieë, religieuse travestieë en politieke satire.[3]

Hedendaagse literêre nonsens spruit voort vanuit 'n kombinasie van die twee vertakkings.[4] Hoewel nie die eerste om die gekruisde vorm van nonsens te skryf nie, het Edward Lear dit ontwikkel en populêr gemaak in sy vele limerieke (beginnende met A Book of Nonsense, 1846) en ander bekende tekste soos "The Owl and the Pussycat", "The Dong with a Luminous Nose," "The Jumblies" en "The Story of the Four Little Children Who Went Around the World." Lewis Carroll het hierop voortgebou en maak van literêre nonsens 'n wêreldwye verskynsel met Alice's Adventures in Wonderland (1865) en Through the Looking-Glass (1871). Carroll se gedig "Jabberwocky", wat in die laasgenoemde boek verskyn, word dikwels beskou as wesenlike nonsens-literatuur.[5]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. Tigges, Anatomy, p. 255.
  2. Heyman, Boshen, pp. 2-4
  3. Malcolm, p. 4.
  4. Malcolm, pp. 6-7.
  5. Malcolm, p. 14.