Rooi Spinnekop-newel
| Rooi Spinnekop-newel | ||||
![Die bipolêre planetêre newel NGC 6537 afgeneem met die New Technology Telescope by La Silla-sterrewag.[1] Foto: ESO](/wiki/L%C3%AAer:Bipolar_planetary_nebula_NGC_6537.jpg)
| ||||
| Die bipolêre planetêre newel NGC 6537 afgeneem met die New Technology Telescope by La Silla-sterrewag.[1] Foto: ESO | ||||
| Waarnemingsdata (Epog J2000) | ||||
| Regte klimming | 18h 05m 13.1s | |||
| Deklinasie | -19° 50′ 34.9″ | |||
| Skynmagnitude (m) | 13 | |||
| Besonderhede | ||||
| Afstand (ligjaar) | 5 000[2] | |||
| Skynbare grootte | 1,5 boogminute | |||
| Ander name | ||||
| NGC 6537 | ||||
| ||||
Die Rooi Spinnekop-newel, ook bekend as NGC 6537, is ’n planetêre newel wat na aan die middel van die Melkweg geleë is, in die noordweste van die sterrebeeld Boogskutter.[3][4]
Eienskappe[wysig | wysig bron]
Die newel het ’n prominente tweelobbige vorm, waarskynlik vanweë ’n dubbelstermetgesel van die sentrale witdwerg of magneetvelde, en het ’n "S"-vormige simmetrie – die dele wat teenoor mekaar lê, lyk dieselfde. Die twee lobbe is egter nie glad; hulle is op ’n ingewikkelde manier gerimpel. [3]
Die sentrale ster, ’n witdwerg wat eens die kern van die oorspronklike ster was, bring ’n kragtige, warm wind van sowat 10 000 kelvin (K) voort wat teen 300 km/s beweeg. Dit veroorsaak golwe van 100 miljard kilometer hoog. Die golwe word deur supersoniese skokke gevorm wanneer die gas saamgepers en verhit word voor die vinnig uitsittende lobbe. Atome wat in die skokke vasgevang word, straal ’n sigbare lig uit.[5] Dit is dié winde wat aan die newel sy kenmwerkende spinnekopvoorkoms gee en dit dra ook by tot die uitsetting van die newel.[6]
Die ster in die middel van die newel word omring deur ’n stofwolk wat dit moeilik maak om sy presiese eienskappe te bepaal. Sy oppervlaktemperatuur is waarskynlik 150 000 tot 250 000 K,[2] hoewel ’n temperatuur van 340 000 of selfs 500 000 K nie onmoontlik is nie – dit is een van die warmste witdwerge bekend.
Die afstand van die Aarde af is al geraam op 1 900 ligjare[6][7] of, meer waarskynlik, 3 000 tot 8 000 ligjare.[2]
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ "Bizarre Alignment of Planetary Nebulae". ESO Press Release (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Desember 2019. Besoek op 6 September 2013.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Matsuura, M. (Oktober 2005). "The symmetric dust shell and the central star of the bipolar planetary nebula NGC 6537". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Besoek op 9 Julie 2014.
- ↑ 3,0 3,1 "The Red Spider Nebula, a planetary nebula in Sagittarius" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 September 2018. Besoek op 18 April 2015.
- ↑ "Astronomy Picture of the Day" (in Engels). 29 Oktober 2012. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Februarie 2020. Besoek op 9 Julie 2014.
- ↑ "Red Spider Nebula". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Maart 2016. Besoek op 18 April 2015.
- ↑ 6,0 6,1 "Red Spider Nebula (NGC 6537)" (in Engels). Encyclopedia of Science, The Worlds of David Darling. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Januarie 2018. Besoek op 16 Julie 2014.
- ↑ "The Red Spider Nebula: Surfing in Sagittarius - not for the faint-hearted!" (in Engels). ESA/Hubble. 24 Julie 2001. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 31 Augustus 2009. Besoek op 16 Julie 2014.
Eksterne skakels[wysig | wysig bron]
- Die Rooi Spinnekop-newel by ESA/Hubble Geargiveer 31 Augustus 2009 op Wayback Machine
- "White dwarf sends ripples through Red Spider Nebula" by Space.com Geargiveer 3 Augustus 2001 op Wayback Machine
- Nasa se sterrekundefoto van die dag
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
