Seeligereffek

Die Seeligereffek verhelder die gebied op die Maan om Buzz Aldrin se skaduwee.

Die Seeligereffek (Engels: opposition surge) is die verheldering van ’n rowwe oppervlak wanneer dit van reg agter die waarnemer verlig word. Die term word algemeen in die sterrekunde gebruik, waar dit verwys na die skielike merkbare toename in helderheid van ’n hemelliggaam soos ’n planeet, maan of komeet wanneer sy fasehoek van waarneming naby aan nul grade kom. Dit is genoem na die Duitse sterrekundige Hugo von Seeliger, wat baanbrekerswerk op dié gebied gedoen het.

Oorsig

Die asteroïde 1 Ceres, afgeneem deur die Dawn-ruimtetuig toe sy fasehoek onderskeidelik 0°, 7° en 33° was. Die linkerkantse foto, by 0°, wys hoeveel helderder die voorwerp is vanweë die Seeligereffek.

Die fasehoek word gedefinieer as die hoek tussen die waarnemer, die waargenome voorwerp en die ligbron. In die geval van die Sonnestelsel is die ligbron gewoonlik die Son en die waarnemer staan op die Aarde. By ’n fasehoek van 0° is die Son reg agter die waarnemer en die waargenome voorwerp reg voor hom, en is laasgenoemde ten volle verlig.

Namate die fasehoek van die verligte voorwerp afneem, raak die voorwerp vinnig helderder. Dit is hoofsaaklik vanweë die groter oppervlakte wat verlig word, maar ook deels vanweë die intrinsieke helderheid van die deel wat deur die Son verlig word. Dit word beïnvloed deur faktore soos die hoek waarteen die weerkaatste lig waargeneem word.

Om dié rede is die Maan met volmaan meer as twee keer so helder as met eerste en derde kwartier, hoewel dit lyk of die deel wat verlig word, twee keer so groot is.

Skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Seeligereffek.

• Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.