Seksuele identiteit

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Seksuele identiteit is hoe ’n persoon aan homself dink in terme van tot wie hy seksueel of romaties aangetrokke voel.[1] Dit kan ook verwys na ’n seksuele-oriëntasie-identiteit, dus wanneer ’n persoon met ’n seksuele oriëntasie identifiseer of kies om nie met ’n seksuele oriëntasie te identifiseer nie.[2] Seksuele identiteit en menslike seksuele gedrag is nou verwant aan seksuele oriëntasie, maar daar is ’n onderskeid.[1] "Identiteit" verwys na ’n individu se beskouing van die self, "gedrag" verwys na sy werklike seksdade en "seksuele oriëntasie" verwys na of die persoon aangetrokke voel tot die teenoorgestelde geslag of gender, dieselfde geslag of gender, albei geslagte of meer as een gender, of tot nie een van hulle nie.

Historiese modelle van seksuele identiteit het geneig om dié inligting te beskou as ’n proses wat net deur seksuele minderhede ondergaan word, terwyl moderne modelle die proses as veel universeler beskou en probeer om seksuele identiteit te stel binne ’n groter omvang van ander identiteitsteorieë en -prosesse.[3]

Definisies en identiteit[wysig | wysig bron]

Seksuele identiteit word beskryf as ’n komponent van ’n individu se identiteit wat hulle seksuele selfbegrip weerspieël. Die integrasie van die onderskeie identiteitskomponente (dit wil sê morele, godsdienstige, etniese en beroepskomponente) werk saam om ’n groter algehele identiteit te vorm.[4]

Seksuele identiteit kan deur ’n individu se lewe verander en kan ooreenstem met biologiese geslag, seksuele gedrag en seksuele oriëntasie of nie.[5][6] In ’n studie in 1990 het net 16% van vroue en 36% van mans met die een of ander mate van aangetrokkenheid tot dieselfde geslag gesê hulle het ’n homoseksuele of biseksuele identiteit.[7]

Seksuele identiteit is nader verwant aan seksuele gedrag as seksuele oriëntasie. In dieselfde studie is bevind 96% van vroue en 87% van mans met ’n homo- of biseksuele identiteit het seks gehad met iemand van dieselfde geslag, in teenstelling met 32% van vroue en 43% van mans wat aangetrokke tot dieselfde geslag was. Nadat hulle die resultate ontleed het, het die navorsers gesê: "Die ontwikkeling van selfidentifikasie as homoseksueel of gay is ’n sielkundige en sosiaal ingewikkelde toestand, iets wat in hierdie samelewing net oor tyd bereik word, dikwels met ’n aansienlike persoonlike stryd en selftwyfel, om nie te praat van sosiale ongemak nie."[7]

Identiteite[wysig | wysig bron]

Simbole van homo- en biseksualiteit.
  • Heteroseksualiteit beskryf ’n patroon van aantrekking tot mense van die teenoorgestelde geslag.[8] Die term "straight" word algemeen gebruik om na heteroseksuele te verwys.[9] Heteroseksuele is verreweg die grootste seksuele-identiteitgroep.[9]
  • Biseksualiteit beskryf ’n patroon van aantrekking tot beide mans en vroue,[8] of tot meer as een geslag of gender.[10] ’n Biseksuele identiteit dui nie noodwendig op ’n ewe groot aantrekking tot albei geslagte nie; iemand wat meer tot een geslag aangetrokke voel as ’n ander, identifiseer ook as biseksueel.[11]
  • Homoseksualiteit beskryf ’n patroon van aantrekking tot mense van dieselfde geslag.[8] Die term "lesbiër" word algemeen vir homoseksuele vroue gebruik en die term "gay" vir homoseksuele mans, hoewel "gay" na mans en vroue kan verwys.[12]
  • Panseksualiteit beskryf aantrekking tot mense ongeag hulle geslag of genderidentiteit.[17][18] Panseksuele mense kan hulleself beskryf as genderblind, omdat hulle aanvoer geslag en gender is nie bepalende faktore in hulle romantiese of seksuele aantrekking tot ander nie.[19] Panseksualiteit word soms as ’n vorm van biseksualiteit beskou.[20]
  • Poliseksualiteit word gedefinieer as "omvattend of kenmerkend van baie verskillende soorte seksualiteit"[21] en as seksuele aantrekking tot baie, maar nie alle, genders.[22]:281-287 Mense wat dié term gebruik, kan dit doen as ’n sinoniem vir "biseksueel".[23]
  • Sapioseksualiteit beskryf ’n aantrekking tot die intelligensie van ander.[24] Die voorvoegsel "sapio-" kom van die Latynse "Ek [het] smaak" of "Ek [het] wysheid", en verwys na ’n persoon se voorkeure, drange en gesonde verstand.[25] Mense wat as sapioseksueel identifiseer, kan gay, straight of biseksueel wees.[26][27] Dit is nie ’n seksuele oriëntasie nie.[26][28] Die term het in 2014 algemeen aandag getrek toe die afspraakwebtuiste OkCupid dit as een van verskeie nuwe seksuele-oriëntasie- en genderidenteitsopsies aangebied het.[26] Sowat 0,5% van OkCupid se gebruikers identifiseer as sapioseksueel, en dit is algemener onder 31- tot 40-jariges.[26] Verskeie kommentators het gesê dit is "elitisties," "diskriminerend" en "pretensieus".[26][28][29]

Seksualiteit sonder etiket[wysig | wysig bron]

Seksualiteit sonder etiket is wanneer individue verkies om nie hulle seksualiteit te etiketteer nie. Dit kan spruit uit onsekerheid oor hulle seksualiteit of ’n onbereidwilligheid om tot ’n seksualiteit te konformeer omdat hulle nie van etikette hou nie, of omdat hulle vry wil voel in hulle aantrekkings eerder as om in ’n spesifieke soort gedwing te word. Dit kan ook wees dat iemand onbereidwillig is om hulle status as ’n "seksuele minderheid" te aanvaar.[30]

Mense wat nie etikette verkies nie, is meer geneig om seksualiteit as onstabieler en buigsamer te ervaar en meer op die "persoon en nie die gender nie" te fokus.[31]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. 1,0 1,1 Reiter L (1989). "Sexual orientation, sexual identity, and the question of choice". Clinical Social Work Journal. 17 (2): 138–50. doi:10.1007/BF00756141. S2CID 144530462.[1]
  2. "Appropriate Therapeutic Responses to Sexual Orientation" (PDF). American Psychological Association. 2009. pp. 63, 86. Besoek op 3 Februarie 2015. Sexual orientation identity—not sexual orientation—appears to change via psychotherapy, support groups, and life events.
  3. Dillon, F. R., Worthington, R. L., & Moradi, B. (2011). Sexual identity as a universal process In S. J. Schwartz, K. Luyckx, & V. L. Vignoles (Eds), Handbook of identity theory and research (Vols 1 and 2), (pp.649-670). New York, NY: Springer Science + Business Media
  4. Luyckx, K., Schwartz, S. J., Goossens, L., Beyers, W., & Missotten, L. (2011). Processes of personal identity formation and evaluation. In S. J. Schwartz, K. Luyckx, & V. L. Vignoles(Eds), Handbook of identity theory and research (Vols 1 and 2) (pp.77-98). New York, NY: Springer Science + Business Media
  5. Sinclair, Karen, About Whoever: The Social Imprint on Identity and Orientation, NY, 2013 ISBN 9780981450513
  6. Rosario, M.; Schrimshaw, E.; Hunter, J.; Braun, L. (2006). "Sexual identity development among lesbian, gay, and bisexual youths: Consistency and change over time". Journal of Sex Research. 43 (1): 46–58. doi:10.1080/00224490609552298. PMC 3215279. PMID 16817067.
  7. 7,0 7,1 Laumann, Edward O. (1994). The Social Organization of Sexuality: Sexual Practices in the United States. University of Chicago Press. pp. 298–301. ISBN 9780226470207.
  8. 8,0 8,1 8,2 "Sexual orientation, homosexuality and bisexuality". American Psychological Association. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Augustus 2013. Besoek op 10 Augustus 2013.
  9. 9,0 9,1 Bailey, J. Michael; Vasey, Paul; Diamond, Lisa; Breedlove, S. Marc; Vilain, Eric; Epprecht, Marc (2016). "Sexual Orientation, Controversy, and Science". Psychological Science in the Public Interest. 17 (2): 45–101. doi:10.1177/1529100616637616. PMID 27113562.
  10. "Understanding Bisexuality". American Psychological Association. 2019. Besoek op 8 Maart 2019.
  11. Rosario, M.; Schrimshaw, E.; Hunter, J.; Braun, L. (2006). "Sexual identity development among lesbian, gay, and bisexual youths: Consistency and change over time". Journal of Sex Research. 43 (1): 46–58. doi:10.1080/00224490609552298. PMC 3215279. PMID 16817067.
  12. "GLAAD Media Reference Guide" (PDF). Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 12 November 2011. Besoek op 25 September 2011.
  13. Robert L. Crooks; Karla Baur (2016). Our Sexuality. Cengage Learning. p. 300. ISBN 978-1305887428. Besoek op 4 Januarie 2017.
  14. Scherrer, Kristin (2008). "Coming to an Asexual Identity: Negotiating Identity, Negotiating Desire". Sexualities. 11 (5): 621–641. doi:10.1177/1363460708094269. PMC 2893352. PMID 20593009.
  15. Margaret Jordan Halter; Elizabeth M. Varcarolis (2013). Varcarolis' Foundations of Psychiatric Mental Health Nursing. Elsevier Health Sciences. p. 382. ISBN 978-1-4557-5358-1. Besoek op 7 Mei 2014.
  16. DePaulo, Bella (26 September 2011). "ASEXUALS: Who Are They and Why Are They Important?". Psychology Today. Besoek op 3 Desember 2011.
  17. Hill, Marjorie J.; Jones, Billy E. (2002). Mental health issues in lesbian, gay, bisexual, and transgender communities. American Psychiatric Pub. p. 95. ISBN 978-1-58562-069-2. Besoek op 28 Februarie 2011.
  18. Marshall Cavendish, red. (2010). Sex and Society. Vol. 2. Marshall Cavendish. p. 593. ISBN 978-0-7614-7907-9. Besoek op 28 Julie 2013.
  19. Diamond, Lisa M.; Butterworth, Molly (September 2008). "Questioning gender and sexual identity: dynamic links over time". Sex Roles. 59 (5–6): 365–376. doi:10.1007/s11199-008-9425-3. S2CID 143706723. {{cite journal}}: Ongeldige |ref=harv (hulp) Pdf.
  20. Firestein, Beth A. (2007). Becoming Visible: Counseling Bisexuals Across the Lifespan. Columbia University Press. p. 9. ISBN 978-0-231-13724-9. Besoek op 28 Julie 2013.
  21. Simpson, John (red.) (2009). Oxford English Dictionary, Oxford University Press, VSA, ISBN 9780199563838
  22. Board, Mykel. "Pimple No More." In Tucker, Naomi S. (red.) Bisexual Politics: Theories, Queries, and Visions. Routledge, ISBN 9781560238690
  23. Garnets, Linda; Kimmel, Douglas C. (2003). Psychological Perspectives on Lesbian, Gay, and Bisexual Experiences. Columbia University Press, ISBN 9780231124133
  24. Ulaby, Neda (4 Desember 2014). "Sapiosexual Seeks Same: A New Lexicon Enters Online Dating Mainstream". National Public Radio. Besoek op 4 Maart 2019.
  25. "Latin Word Study Tool". www.perseus.tufts.edu. Besoek op November 18, 2019.
  26. 26,0 26,1 26,2 26,3 26,4 North, Anna (2 Junie 2017). "The Hottest Body Part? For a Sapiosexual, It's the Brain". The New York Times. Besoek op 6 Maart 2019.
  27. McKnight, Zoe (27 Maart 2017). "'Sapiosexual': yes, there's an app for that". The Record. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Maart 2017. Besoek op 8 Maart 2019.
  28. 28,0 28,1 Allen, Samantha (18 April 2015). "Pretentious Is Not A Sexual Orientation". The Daily Beast. Besoek op 11 Maart 2019.
  29. Dogra, Aditya (7 Junie 2017). "Are you a sapiosexual? That's the term bouncing around the sphere of social media". Hindustan Times. Besoek op 7 Maart 2019.
  30. Diamond, Lisa M (2007). "A dynamical systems approach to the development and expression of female same-sex sexuality". Perspectives on Psychological Science. 2 (2): 142–161. doi:10.1111/j.1745-6916.2007.00034.x. PMID 26151957. S2CID 9799972.
  31. Brooks, Kelly D.; Quina, Kathryn (2009). "Women's sexual identity patterns: Differences among lesbians, bisexuals, and unlabeled women". Journal of Homosexuality. 56 (8): 1030–1045. doi:10.1080/00918360903275443. PMID 19882425. S2CID 29970857.

Skakels[wysig | wysig bron]