Gaan na inhoud

Shaivisme

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Shiva (agter), die belangrikste god in Shaivisme.

Shaivisme (van Sanskrit शैव Śaiva, "wat tot Shiva behoort") is een van die vier groot tradisies in Hindoeïsme; die ander is Vaishnavisme, Shaktisme en Smartisme. Dit word ook Shivaïsme of Sjiwaïsme genoem, en die volgelinge daarvan Shivaïste of Sjiwaïste; hulle beskou Shiva as die oppergod of sy bosinnelike konsep van brahman.[1][2]

Beskrywing

[wysig | wysig bron]

Nes ander Hindoetradisies is daar baie subtradisies in Shaivisme, wat wissel van gewyde dualistiese teïsme soos Shaiva Siddhanta tot jogageoriënteerde monistiese nieteïsme soos Kashmiri Shaivisme.[3][4][5] Dit beskou beide die Veda- en die Agama-geskrifte as belangrike teologiese bronne.[6][7][8]

Shaivisme het ’n antieke oorsprong, waarskynlik uit die Vediese letterkunde van die 2de millennium, maar dit is in die vorm van die Vediese godheid Rudra.[9] Die antieke geskrif Shvetashvatara Upanishad, wat van die 1ste millennium dateer, gebruik terme soos Rudra, Shiva en Maheshwaram,[10][11] maar die vertolking daarvan as ’n teïstiese geskrif word in twyfel getrek.[12][13] Die eerste duidelike bewyse van Pāśupata Shaivisme kom in die vroeë eeue n.C. voor.[9] Beide gewyde en monistiese Shaivisme het in die 1ste millennium gewild geraak en vinnig die oorheersende godsdienstradisie van baie Hindoekoninkryke geword.[9] Dit het kort daarna in Suidoos-Asië gewild geraak en duisende Shaiva-tempels is op eilande van Indonesië sowel as Kambodja en Viëtnam opgerig. Dit het in hierdie streke saam met Boeddhisme ontwikkel.[14][15]

Shaivisme is die Hindoetradisie wat die asketiese leefwyse die meeste aanvaar en veral klem lê op joga.[3][4][16] Dit is een van die grootste tradisies van Hindoeïsme.[17][18]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. S Parmeshwaranand 2004, pp. 19-20, 272-275.
  2. P. T. Raju (1985). Structural Depths of Indian Thought. State University of New York Press. pp. 10–14, 509–516. ISBN 978-0-88706-139-4.
  3. 3,0 3,1 Flood 1996, pp. 162–167.
  4. 4,0 4,1 Ganesh Tagare (2002), The Pratyabhijñā Philosophy, Motilal Banarsidass, ISBN 978-81-208-1892-7, ble. 16–19
  5. Flood 2003, pp. 202-204.
  6. David Smith (1996), The Dance of Siva: Religion, Art and Poetry in South India, Cambridge University Press, ISBN 978-0-521-48234-9, page 116
  7. Mariasusai Dhavamony (1999), Hindu Spirituality, Gregorian University and Biblical Press, ISBN 978-88-7652-818-7, ble. 31–34 met voetnote
  8. Mark Dyczkowski (1989), The Canon of the Śaivāgama, Motilal Banarsidass, ISBN 978-81-208-0595-8, pages 43–44
  9. 9,0 9,1 9,2 Peter Bisschop (2011), Shaivism, Oxford University Press
  10. [a] Paul Deussen, Sixty Upanishads of the Veda, Volume 1, Motilal Banarsidass, ISBN 978-8120814684, pages 301-304;
    [b] R G Bhandarkar (2001), Vaisnavism, Saivism and Minor Religious Systems, Routledge, ISBN 978-8121509992, pages 106-111
  11. Robert Hume (1921), Shvetashvatara Upanishad, The Thirteen Principal Upanishads, Oxford University Press, pages 400-406 with footnotes
  12. A Kunst, Some notes on the interpretation of the Ṥvetāṥvatara Upaniṣad, Bulletin of the School of Oriental and African Studies, Vol. 31, uitg. 2, Junie 1968, ble. 309-314; doi:10.1017/S0041977X00146531
  13. D Srinivasan (1997), Many Heads, Arms, and Eyes, Brill, ISBN 978-9004107588, ble. 96-97 en hfst. 9
  14. Flood 2003, pp. 208-214.
  15. Jan Gonda (1975). Handbook of Oriental Studies. Section 3 Southeast Asia, Religions. BRILL Academic. pp. 3–20, 35–36, 49–51. ISBN 90-04-04330-6.
  16. "Introduction to Hinduism" (in Engels). Himalayan Academy. 2009. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Januarie 2020. Besoek op 1 Februarie 2014.
  17. Johnson, Todd M; Grim, Brian J (2013). The World's Religions in Figures: An Introduction to International Religious Demography. John Wiley & Sons. p. 400. ISBN 9781118323038.
  18. Constance Jones; James D. Ryan (2006). Encyclopedia of Hinduism. Infobase. p. 474. ISBN 978-0-8160-7564-5.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]