Sleutelblom
 | Hierdie artikel is 'n weesbladsy. Dit is nie geskakel of in ander bladsye ingesluit nie. Help Wikipedia deur na moontlike teks te soek en 'n skakel hierheen te plaas. |
| Sleutelblom | |
|---|---|
| |
| Primula vulgaris | |
| Wetenskaplike klassifikasie | |
| Koninkryk: | |
| Divisie: | |
| Klas: | |
| Orde: | Primulales
|
| Familie | |
Die sleutelblomme (orde Primulales) bestaan uit drie families en ongeveer 1 700 spesies met 'n wêreldwye verspreiding. Die mirtingfamilie (Myrsinaceae) bestaan hoofsaaklik uit bome en struike wat in die tropiese wêrelddele groei, terwyl die sleutelblomfamilie (Primulaceae) merendeels uit meerjarige kruide bestaan wat in die gematigde en koue dele van die Noordelike Halfrond groei. Die sleutelblomme (orde Primulales) is 'n relatief klein plantegroep wat uit drie families en ongeveer 1 700 spesies bestaan.
Hulle het almal afwisselende, enkelvoudige blare en reëlmatige blomme, waarvan die kranse uit vyf dele bestaan. Die meeldrade is meestal aan die kroonblare vergroei. Die Theophrastaceae is 'n klein familie met vier genera en ongeveer 70 spesies wat slegs in Amerika en op die Wes-Indiese Eilande voorkom. Geeneen van die spesies het noemenswaardige ekonomiese of estetiese waarde nie. Die sleutelblomfamilie (Primulaceae) bestaan uit ongeveer 22 genera en 600 spesies, waarvan die meeste in die gematigde en koue dele van die Noordelike Halfrond voorkom.
Verreweg die meeste spesies behoort tot die genus Primula (egte sleutelblomme). Die meeste van die lede van die familie is laaggroeiende (25 tot 50 cm), meerjarige kruide, maar sommige van hulle word tot 120 cm hoog. Die gesteelde blomme word alleen of in skermvormige bloeiwyses gedra en die kroonblare van die blomme is gedeeltelik vergroei en vorm 'n buis met vyf lobbe. Baie van die spesies word vanweë hul aantreklike blomme, wat 'n groot verskeidenheid van kleure kan aanneem, in tuine aangeplant.
Primula officinalis en Primula elatior is byvoorbeeld sleutelblomme wat dikwels in Suid-Afrikaanse tuine aangetref word. Die mirtingfamilie (Myrsinaceae) se blomme kom baie met die van die Primulaceae ooreen, maar in teenstelling met die meeste Primulaceae is die meeste Myrsinaceae bome of struike wat in die tropiese of subtropiese wêrelddele groei. Die familie bestaan uit ongeveer 32 genera en 1 000 spesies.
Die grootste genera is Ardisia, met ongeveer 240 spesies, Rapanea, met ongeveer 140 spesies, Maesa, met ongeveer 100 spesies, en Embelia, met ongeveer 60 spesies.
Van laasgenoemde drie genera, asook van die genus Myrsine, is daar ook verteenwoordigers (1 of 2 elk) in Suider-Afrika. Die bekendstes is die Kaapboekenhout (Rapanea melanophloeos), 'n algemene spesie in inheemse woude van Kaapstad tot in Zimbabwe en hoër op in Afrika, en die mirting (Myrsine africana) met hoofsaaklik dieselfde verspreiding. Die mirting is in Suid-Afrika en baie ander wêrelddele ’n gewilde tuinplant.
Bronnelys[wysig | wysig bron]
- Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0-908409-66-4, volume 25, bl. 209, 210