Spaanse literatuur van die Modernisme
Modernisme het in die laat 19de eeu en vroeë 20ste eeu in Amerika en Europa ontstaan. Die beginstrome van Fin de siècle-denke het die bedoeling gehad om die sosiale en politieke situasie, sowel as die artistieke strominge van daardie tyd te vernuwe. Dit beïnvloed die Realisme en Naturalisme. Aanvanklik het die term "modernis" 'n neerhalende betekenis gehad, aangesien dit gebruik is deur diegene wat nuwe ontwikkelings teëgestaan het, maar mettertyd het dit sonder enige negatiewe konnotasie die kultiveerders van hierdie nuwe tendens beskryf. Die grootste verteenwoordiger van Modernisme is die Nicaraguaanse Rubén Darío.
Modernisme het in die vroeë jare van die 1980's begin vorm aanneem. Die ontwikkeling daarvan sou voortduur tot die Eerste Wêreldoorlog. In hierdie tydperk het gebeure soos die krisis en die ramp van 98 'n impak op Spanje gehad. Die jaar 1898 het Spanje al sy voormalige Amerikaanse gebiede verloor. In 1898 het dit egter nie soveel grondgebied verloor nie (Kuba en Puerto Rico in Amerika, Filippyne in Asië en Guam in Oseanië), in vergelyking met die huidige situasie tydens die bewind van Ferdinand VII van Spanje nie.
Die Spaanse letterkunde sedert die einde van die 19de eeu word sterk beïnvloed deur eksterne invloede in teenstelling met die vorige eeue voorgekom Modernisme as beweging het in Amerika ontstaan. Die toetrede van Modernisme in Spanje het in 1892 plaasgevind met die koms van Rubén Darío. Modernisme in Spanje kan verstaan word indien die bydrae van Amerikaanse letterkunde in ag te neem. Daar is tans geen konsensus oor die debat "tussen diegene wat Modernisme as die Generasie van '98 beskou en diegene wat 'n breër of "epogale" standpunt van die Spaanse kultuur van die eeuwisseling voorstel."[1]
Modernisme het ook vernuwing en rebellie teen die heersende literatuur van die tyd beteken. Die moderniste het vernuwe om ander temas en vorme te vind wat meer in lyn was met hul bekommernisse. 'n Groot invloed op Modernisme was hierdie twee Franse literêre strominge: Parnasianisme en Simbolisme. Die modernistiese breuk het ook sy oorsprong in die algemene geestelike krisis van die laat 19de eeu, met verskillende kenmerke aan beide kante van die Atlantiese Oseaan. Modernisme is die "rebellie van dromers" genoem. Federico de Onís het dit gedefinieer as "die Spaanse vorm van die universele krisis en van die gees wat rondom 1885 die ontbinding van die 19de eeu begin het."[2]
In Latyns-Amerika, as gevolg van die onafhanklikheid en nasionalistiese sentimente van die state wat destyds onafhanklik geword het van die metropool of dié wat dit binnekort sou doen, het verwerping van die Spaanse modelle ontstaan. Daarom is Amerikaanse moderniste meer beïnvloed deur Europese skrywers, veral Franse skrywers, as deur Spaanse skrywers. Hierdie voorneme om te skei van wat onderdrukking verteenwoordig het, is vertraag in die reise van Amerikaanse skrywers na Europa en spesifiek na Spanje, aangesien hulle ook in Spanje 'n reeks skrywers gevind het wat sensitief was vir estetiese en sosiale verandering. Die reise het 'n wedersydse invloed en 'n belangrike toenadering verteenwoordig.
Die Spaanse moderniste, aan die ander kant, is hoofsaaklik deur die Spaans-Amerikaanse Modernisme beïnvloed, hoewel hulle ook deur die Franse Parnassians en Simboliste beïnvloed is. Een van die belangrikste gebeurtenisse vir Spanje destyds was, soos reeds gesê, die Ramp van '98.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Cardwell, Richard: Modernismo frente a Uribe paraco
- Relectura de una historia literaria", Cuadernos interdisciplinarios de Estudios Literarios,(Amsterdam), 6, núm I (1995), II-24.
- ↑ La Enciclopedia, Tomo 13, Salvat Editores y El País, Madrid, 2003, ISBN 84-345-7477-2 (tomo 13) ISBN 84-345-7477-0 (obra completa).