Surveyor 5
Surveyor 5 was die vyfde onbemande ruimtetuig van die Amerikaanse Surveyor-program wat gestuur is om die oppervlakte van die Maan te verken. Surveyor 5 het in 1967 op Mare Tranquillitatis geland en het altesaam 19 118 foto's na die aarde teruggestuur. [1]
Sending
[wysig | wysig bron]Die sending het 'n heliumlek in die stelsel ondervind wat die vloeibare brandstof vernier-stuwers onder druk geplaas het wat tot faling kon lei. 'n Geïmproviseerde landingsvolgorde wat die truvuurpyl net 42 km bokant die Maan laat ontbrand het, (ongeveer die helfte van die gewone hoogte) het die vernierstuwers toegelaat om die tuig in 106 sekondes van 'n hoogte van slegs 1 340 m te laat daal (sowat 10% van die gewone). Dit het die vaartuig laat daal met die heliumdruk op die rand van dit wat die enjins sou laat afskakel het weens 'n gebrek aan druk. [2]
Die landing was egter suksesvol, en data is vir twee weke ná sy landing deur die aardstasies ontvang. 'n Miniatuur chemiese analise-laboratorium wat 'n alfa-deeltjie-terugstrooitoestel gebruik het, is gebruik om te bepaal of die maanoppervlakte se grond uit basaltiese rots bestaan. 'n Soortgelyke instrument, die APXS, is aan boord van verskeie Marsmissies gebruik.
Surveyor 5 was die derde ruimtetuig in die Surveyor-program wat 'n suksesvolle sagte landing op die maan uitgevoer het. Die ruimtetuig het 'n basiese driehoekige struktuur van aluminiumbuise gehad, met monteeroppervlaktes vir ingenieurs- en wetenskaplike toerusting. Die doelwit was om televisiebeelde ná landing van die maanoppervlak te verkry, 'n Vernierstuwer-erosie-eksperiment uit te voer, die relatiewe oorvloed van die chemiese elemente in die maangrond te bepaal, landingsdinamikadata te verkry en termiese- en radarreflektiwiteit data te verkry.
Instrumentasie vir hierdie ruimtetuig was soortgelyk aan dié van die vorige Surveyors en het landingsbene, 'n Vernier-aandrywingstelsel en talle ingenieurssensors ingesluit. 'n Alfa-verstrooiingsinstrument is in die plek van die oppervlakmonsternemer geïnstalleer, en 'n klein staafmagneet wat aan een van die voetstukke vasgemaak is, is ingesluit om die teenwoordigheid van magnetiese materiaal in die maangrond op te spoor. Die ruimtetuig het op 11 September 1967 om 00:46:44 UT geland (7:46 nm EST 10 September) in Mare Tranquillitatis, op 1.41° N breedtegraad en 23.18° O lengtegraad (selenografiese koördinate), binne die randlose rand van 'n klein krater teen 'n helling van ongeveer 20 grade.
Die ruimtetuig het uitstekende data oorgedra vir alle eksperimente van kort na landing tot 18 Oktober 1967, met 'n tydperk van geen uitsending nie vanaf 24 September tot 15 Oktober 1967 nie, gedurende die eerste maannag. Uitsendings is ontvang tot 1 November 1967, toe daar weer geen uitsendings was nie weens die tweede maannag. Uitsendings is op die derde en vierde maandae hervat, met die finale uitsending wat op 17 Desember 1967 plaasgevind het. Foto's is gedurende die eerste, tweede en vierde maandae versend. Minder as twee jaar later sou die eerste bemande landing (met Apollo 11) 25 km suid-suidwes van Surveyor 5 plaasvind.
Lansering
[wysig | wysig bron]Surveyor 5 is op 8 September 1967 vanaf Kaap Canaveral bo-op die Atlas-Centaur-vuurpyl gelanseer. [3]
Wetenskap instrumente
[wysig | wysig bron]Televisie
[wysig | wysig bron]Die TV-kamera het bestaan uit 'n vidikon-buis met 25 en 100 mm brandpuntlense, luike, kleurfilters en iris gemonteer langs 'n as wat ongeveer 16° skuins van die sentrale as van die ruimtetuig was. Die kamera is onder 'n spieël gemonteer wat in asimut en hoogte beweeg kon word. Kamera werking was heeltemal afhanklik van die ontvangs van die regte bevelstruktuur vanaf die Aarde. Raam vir raam dekking van die maanoppervlak is verkry oor 360° in asimut en vanaf +40° bokant die vlak loodreg op die kamera z -as tot 65° onder hierdie vlak. Beide 600-lyn en 200-lyn werkwyses is gebruik. Die 200-lyn-modus het oor 'n omnirigting-antenna uitgesaai en een raam elke 61,8 sekondes afgetas. 'n Volledige video-oordrag van elke 200-lyn-prent het 20 sekondes benodig en het 'n bandwydte van 1,2 kHz benodig. Die meeste uitsendings het bestaan uit die 600-lyn foto's, wat deur 'n rigting antenna getelmeter is. Hierdie rame is elke 3,6 sekondes afgetas. Elke prent van 600 reëls het nominaal 1 sekonde benodig om vanaf die vidikon gelees te word en het 'n 220 kHz band gebruik vir transmissie.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ "NASA - NSSDCA - Spacecraft - Details". nssdc.gsfc.nasa.gov. Besoek op 30 Maart 2019.
- ↑ Surveyor 5 Sept 27, 1967.
- ↑ "NASA - NSSDCA - Spacecraft - Telemetry Details". nssdc.gsfc.nasa.gov. Besoek op 30 Maart 2019.
Notas
[wysig | wysig bron]| Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal. |
