Suurkool

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Duitse sauerkraut.

Suurkool, of sauerkraut, is fyngesnyde kool wat vanweë verskeie soorte melksuurbakterieë gegis het.[1][2] Dit het ’n lang raklewe en ’n kenmerkende suur smaak danksy die melksuur wat gevorm word wanneer die bakterieë die suikers in die kool laat fermenteer.[3][4]

Oorsig[wysig | wysig bron]

Tuisgemaakte suurkool.

Gefermenteerde kos kom in baie kulture voor, en suurkool is seker een van die bekendste soorte gegiste koolgeregte.[5] Die Antieke Romeinse skrywers Cato die ouere (in sy De Agri Cultura) en Columella (in sy De re Rustica) noem die preservering van kool en rape met sout.

Suurkool is veral gewild in Oos-Europese en Duitse kookkuns, maar ook in Nederland (zuurkool) en Frankryk (choucroute).[6] Die woord "sauerkraut", soos dit ook in Engels genoem word, kom uit Duits en beteken letterlik suurkool. Die name in Slawiese en ander Oos-Europese lande beteken soms "gegiste kool" – soos квашеная капуста, kwasjenaja kapoesta (Russies), kiszona kapusta (Pools) en skābēti kāposti (Letties) – of "suur kool" – soos кисело зеле, kiselo zele (Bulgaars), kiselo zelje (Kroaties) en savanyúkáposzta (Hongaars). [7]

Voordat bevrore kos, yskaste en goedkoop vervoer uit warmer gebiede algemeen geraak het in Noord-, Sentraal- en Oos-Europa, was sauerkraut nes ander gepreserveerde kossoorte in die winter ’n belangrike bron van voedingstowwe. James Cook het altyd suurkool saamgeneem op sy seereise, want hy het uit ondervinding geweet dit voorkom skeurbuik.[8][9]

Tydens die Eerste Wêreldoorlog het die Amerikaanse vervaardigers van suurkool dit "liberty cabbage" genoem uit vrees dat die Amerikaanse publiek ’n produk met ’n Duitse naam sou verwerp.[10]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. Farnworth, Edward R. (2003). Handbook of Fermented Functional Foods. CRC. ISBN 0-8493-1372-4.
  2. "Fermented Fruits and Vegetables - A Global SO Perspective" (in Engels). United Nations FAO. 1998. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Februarie 2019. Besoek op 10 Junie 2007.
  3. Gil Marks. Encyclopedia of Jewish Food. p. 1052.
  4. Joseph Mercola, Brian Vaszily, Kendra Pearsall, Nancy Lee Bentley. Dr. Mercola's Total Health Cookbook & Program. p. 227.
  5. Wendy Brown (2011). Surviving the Apocalypse in the Suburbs: The Thrivalist's Guide to Life Without Oil. New Society Publishers. p. 60. ISBN 978-1-55092-471-8. Besoek op 11 Julie 2013.
  6. Gazette, The (22 September 2007). "Sauerkraut rises above its humble origins" (in Engels). Canada.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 Maart 2016. Besoek op 9 Februarie 2012.
  7. "Sauerkraut - Sauerkraut Is the Quintessential Eastern European Vegetable - all About Sauerkraut" (in Engels). Easteuropeanfood.about.com. 12 Junie 2010. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 Januarie 2017. Besoek op 9 Februarie 2012.
  8. sien http://www.mariner.org/exploration/index.php?type=webpage&id=55 / What did they eat? wat begin met "One of Cook's most important discoveries..." en http://www.vitamindeficiency.info/?page_id=9 Geargiveer 1 Mei 2013 op Wayback Machine wat noem "...citrus fruit such as lemons and lime. James Cook ...."
  9. Saloheimo P (2005). "[Captain Cook used sauerkraut to prevent scurvy]". Duodecim (in Fins). 121 (9): 1014–5. PMID 15991750.
  10. "Sauerkraut may be 'Liberty Cabbage'". The New York Times. 25 April 1918. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Februarie 2014. Besoek op 16 Januarie 2011.

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]