Tabula rasa

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Velázquez se Sibille met ‘n Tabula Rasa, Meadows Museum, Dallas, Texas

Tabula rasa is Latyns vir 'skoon lei (Kan ook as 'n 'blank bladsy' beskou word). Die term word vir die eerste keer deur Aristoteles gebruik. Later is dit ook deur die Middeleeuse filosoof en teoloog Thomas van Aquino en deur die Engelse filosoof John Locke oorgeneem. In die natuur-opvoedingsdebat oor aangebore en verworwe eienskappe, veral in filosofie, antropologie en sielkunde, is dit 'n sentrale opvatting, omdat dit die 'koestering'-posisie in sy ekstreme posisie kenmerk. Die vraag is dan of die persoon gebore word as 'n tabula rasa en gevorm word deur sy of haar omgewing, en of die persoon se karakter reeds (gedeeltelik) by geboorte bepaal is.

Sedert die ontstaan van moderne genetika word algemeen aanvaar dat sekere menslike eienskappe soos die temperament geneties vooropgestel is. Die bespreking fokus uitsluitlik op die verhouding tussen natuur en koestering.

In die filosofie word hierdie konsep hoofsaaklik binne empirisme gebruik en kan (in 'n minder eksplisiete vorm) na Aristoteles teruggevoer word. Die tabula rasa, wat in ons brein of in ons siel geplaas word, is soos 'n wastafel waarop die stimuli as kennisbeelde deur ons sintuie geberg word. Ander vorme van kognisie is Descartes se aangebore idees, en Kant se a priori vorms van kennis. Hedendaagse kritici van die idee van 'n tabula rasa is Noam Chomsky en Jerry Fodor, wat self argumenteer dat daar vorme van aangebore kennis moet wees.

Notas[wysig | wysig bron]

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Nederlandse Wikipedia vertaal.