Mandisa Maya
| Mandisa Maya | |
 Regter M. Maya in kamers, Bloemfontein, 2015 | |
Adjunkhoofregter van Suid-Afrika
| |
|---|---|
| Ampsbekleër | |
| Termynaanvang 1 September 2022 [1] | |
| Voorafgegaan deur | Raymond Zondo |
4de President van die Hoogste Hof van Appèl van Suid-Afrika
| |
| Ampsbekleër | |
| Termynaanvang 26 Mei 2017 Waarnemend: Oktober 2016 – 25 Mei 2017 | |
| Voorafgegaan deur | Lex Mpati |
5de adjunkpresident van die Hoogste Hof van Appèl van Suid-Afrika
| |
| Ampstermyn 23 September 2015 – Oktober 2016 | |
| President | Lex Mpati |
| Voorafgegaan deur | Kenneth Mthiyane Mahomed Navsa (Waarnemend) |
| Opgevolg deur | Jeremiah Shongwe (Waarnemend) Xola Petse |
Kansellier van die Universiteit van Mpumalanga
| |
| Ampsbekleër | |
| Termynaanvang 1 Julie 2021 | |
| Voorafgegaan deur | Cyril Ramaphosa |
Persoonlike besonderhede
| |
| Gebore | Mandisa Muriel Lindelwa Maya 20 Maart 1964 Tsolo, Transkei |
| Kind(ers) | 3 |
| Alma mater | Duke University Georgetown University Universiteit van Natal Universiteit van Transkei (tans deel van die Walter Sisulu Universiteit vir Tegnologie en Wetenskap) St. Johns College,Mthatha |
Mandisa Muriel Lindelwa Maya Mlokoti (gebore 20 Maart, 1964) is die eerste vroulike Suid-Afrikaanse regsgeleerde wat gedien het as regterpresident van die Appèlhof (HHA). Sy het die aanstelling beklee vanaf 26 Mei 2017, voordat sy die benoeming as adjunkhoofregter van die Grondwetlike Hof aanvaar het. Sy is ook die eerste vroulike kansellier van die Universiteit van Mpumalanga, welke aanstelling sy sedert 1 Julie 2021 beklee.[2][3][4] Sy het voorheen gedien as onder andere regter van die Mthatha Hooggeregshof, as juniorregter van die Appèlhof, en later as adjunk-regterpresident van dieselfde hof, bykomend tot aanstellings as waarnemende regter by verskeie howe.[5]
Op 3 Mei 2022 het Maya President Cyril Ramaphosa se benoeming om as adjunkhoofregter vir Suid-Afrika aangestel te word aanvaar.[6][7][8]
Vroeë lewe en opvoeding[wysig | wysig bron]
Mandisa Maya is op 20 Maart 1964 in Tsolo in die destydse Transkei gebore as die oudste van ses kinders. Haar ma en pa was albei onderwysers.[9] Sy het grootgeword in King William's Town naby die voormalige Ciskei-tuisland, en matrikuleer aan St John's College,[9] Mthatha. Hierna sou sy voortgaan om drie regsgrade te verwerf aan onderskeidelik die Universiteit van Transkei, die Universiteit van Natal (ontbind op 1 Januarie 2004, tans deel van die Universiteit van KwaZulu-Natal) en Duke University in die Verenigde State vanaf 1986 tot 1990.[10]
Loopbaan[wysig | wysig bron]
Regter Maya het aanvanklik van 1987 tot 1988 as regsklerk (kandidaatprokureur) by Dazana Mafungo Ing. in Mthatha gewerk, voordat sy 'n betrekking aanvaar het as tolk en aanklaer by die Mthatha-landdroshof. Hierna was sy van 1991 tot 1993 assistent-staatsregsadviseur, voordat sy haar klerkskap (aansoek om as advokaat toegelaat te word en te praktiseer) by die Johannesburgse Balie in 1993 voltooi het. Sy was 'n geruime tyd in die VSA werksaam by die Woman's Legal Defense Fund in Washington DC as regsbeleidsadvokaat. Vanaf 1993 tot 1995 het Maya as regsdosent aan die Universiteit van Transkei (tans deel van die Walter Sisulu Universiteit vir Tegnologie en Wetenskap) doseer, en ook as advokaat in Transkei gepraktiseer.[9]
Maya is in 1999 na die regbank opgeroep, aanvanklik as waarnemende regter van die Mthatha Hooggeregshof, en daarna in die arbeidshof te Grahamstad, Port Elizabeth, die Bisho Hooggeregshof, die Appèlhof, vanaf 2005, en die Konstitusionele Hof van Suid-Afrika, vanaf 2011. Sy het in 2008 as waarnemende Regter van die Hooggeregshof van Namibië gedien, en ook in 2015 in dié hoedanigheid by die Appèlhof van Lesotho.[9]
Maya is in 2016 as president van Suid-Afrika se Appèlhof in Bloemfontein aangestel; die eerste vrou wat die rol beklee het,[9] en op 3 Mei 2022 aanvaar Maya President Cyril Ramaphosa se benoeming om as die eerste vroulike adjunkhoofregter van Suid-Afrika te dien.[11][12][13]
Eerbewyse en toekennings[wysig | wysig bron]
Regter Maya het eredoktorsgrade in regte van 'n aantal universiteite ontvang. Sy is verkies tot president van die Suid-Afrikaanse afdeling van die Internasionale Vereniging van Vroueregters, en het in 2012 die Suid-Afrikaanse Vroueprokureurs-ikoon-toekenning ontvang vir haar rol in die bemagtiging en mentorskap van vroue in beide die regbank en die breër regsprofessie.[9]
Persoonlike lewe[wysig | wysig bron]
Maya is getroud met Dabulamanzi Mlokoti en het drie kinders.[9]
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ https://mg.co.za/news/2022-07-25-ramaphosa-appoints-mandisa-maya-as-deputy-chief-justice/
- ↑ "SCA Judges' CV". www.justice.gov.za. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Desember 2019. Besoek op 3 April 2017.
- ↑ "Justice Mandisa Maya becomes first woman to occupy top SCA post".
- ↑ Digital, TMG (26 Mei 2017). "Judge Mandisa Maya is new president of the Supreme Court of Appeal". The Times. Besoek op 26 Mei 2017.
- ↑ Evans, Jenni (6 Maart 2017). "Judge Maya makes SCA history… again". News24. Besoek op 28 Mei 2017.
- ↑ Swart, Megan (25 Julie 2022). "Eerste vrou as adjunkhoofregter aangestel". Maroela Media. Besoek op 27 Julie 2022.
- ↑ Swart, Megan (25 Julie 2022). "'Mylpaal' met aanstelling van nuwe adjunkhoofregter". Maroela Media. Besoek op 27 Julie 2022.
- ↑ Judicial Service Commission (4 Mei 2022). "Request for comments on candidate nominated for the position of Deputy Chief Justice of the Republic of South Africa" (PDF). Office of the Chief Justice, Republic of South Africa. Besoek op 10 Mei 2022.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 9,6 Sibanda, Omphemetse (11 Februarie 2022). "South Africa could soon have its first woman Chief Justice: here's who she is". The Conversation. Besoek op 11 Junie 2022.
- ↑ "Justice Maya Mandisa Muriel Lindelwa". www.concourt.org.za. Besoek op 29 Desember 2019.
- ↑ Swart, Megan (25 Julie 2022). "Eerste vrou as adjunkhoofregter aangestel". Maroela Media. Besoek op 27 Julie 2022.
- ↑ Swart, Megan (25 Julie 2022). "'Mylpaal' met aanstelling van nuwe adjunkhoofregter". Maroela Media. Besoek op 27 Julie 2022.
- ↑ Judicial Service Commission (4 Mei 2022). "Request for comments on candidate nominated for the position of Deputy Chief Justice of the Republic of South Africa" (PDF). Office of the Chief Justice, Republic of South Africa. Besoek op 10 Mei 2022.