Stephen Hawking

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Stephen Hawking
Hawking by NASA, 1980's

Geboortenaam Stephen William Hawking
Gebore (1942-01-08)8 Januarie 1942
Oxford, Engeland
Oorlede 14 Maart 2018 (op 76)
Cambridge, Engeland
Nasionaliteit Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk
Vakgebied Algemene relatiwiteit
kwantum swaartekrag
Instelling(s) Universiteit van Cambridge
Kaliforniese Instituut van Tegnologie
Perimeter Instituut vir Teoretiese Fisika
Alma mater Universiteitskollege, Oxford
Trinity Hall, Cambridge
Doktorale promotor(s) Dennis Sciama
Ander akademiese adviseur(s) Robert Berman
Doktorale student(e) Bruce Allen
Raphael Bousso
Bernard Carr
Fay Dowker
Christophe Galfard
Gary Gibbons
Thomas Hertog
Raymond Laflamme
Don Page
Malcolm Perry
Bekend vir Hawking-bestraling
Penrose-Hawking-stellings
A Brief History of Time (1988)
Toekennings Adams-prys (1966)
FRS (1974)
Eddington-medalje (1975)
Maxwell-medalje en prys (1976)
Heineman-prys (1976)
Hughes-medalje (1976)
Albert Einstein-toekenning (1978)
CBE (1982)
RAS Goue Medalje (1985)
Dirac-medalje (1987)
Wolf-prys (1988)
CH (1989)
Prins van Asturië-toekenning (1989)
Andrew Gemant-toekenning (1998)
Naylor-prys en lektoraat (1999)
Lilienfeld-prys (1999)
Albert-medalje (Royal Society of Arts) (1999)
Copley-medalje (2006)
Presidential Medal of Freedom (2009)
Fundamental Physics Prize (2012)
FRSA
Handtekening
Webblad www.hawking.org.uk

Stephen William Hawking (8 Januarie 1942 in Oxford, Engeland14 Maart 2018) was 'n Britse teoretiese fisikus en kosmoloog. Hy het St. Albans Skool bygewoon en daarna Universiteitskollege Oxford waar hy 'n eersteklas-Honneurs in natuurwetenskappe behaal het. Hy het sy PhD by Cambridge voltooi met navorsing oor die basiese wette wat ons heelal reguleer. Hy het 'n navorsingsgenoot en later 'n professionele genoot geword en sedert 1979 Lucasian professor van wiskunde. As 'n kind het Hawking nie goeie koördinasie gehad nie en kort na sy 21ste verjaardag is hy met motorneuronsiekte gediagnoseer. Aangesien dit ongeneeslik is, het hy rigtingloos gevoel en begin om na Richard Wagner se musiek te luister, maar toe hy vir Jane Wilde ontmoet en later met haar getroud is, het sy lewe verander.

Sy navorsingsgenootskap in teoretiese fisika was 'n loopbaan wat nie te nadelig deur sy siekte geraak is nie. Namate dit erger geword het, het sy reputasie verbeter en omdat dit moeilik was om te loop en sy spraak onduidelik geword het, het hy navorsing gedoen sonder om klas te gee.

Tot 1974 het hy sonder 'n assistent reggekom, maar met die agteruitgang van sy fisiese toestand het Jane hom gehelp en hulle drie kinders grootgemaak. Hulle het navorsingstudente ingeneem om te help en in ruil het die studente sy aandag gekry. In 1985, na longontsteking, het 'n trageotomie-operasie sy stem gekos. Met 'n klein draagbare rekenaar en spraaksintetiseerder wat aan sy rolstoel vas was, het hy sy populêre en wetenskaplike boeke, referate en praatjies gedruk en steeds sy gesinslewe met 'n uitgebreide reis- en lesingprogram gekombineer en navorsing in teoretiese fisika gedoen.

Stephen Hawking het saam met Roger Penrose bewys dat Albert Einstein se algemene teorie van relatiwiteit impliseer dat ruimte en tyd 'n begin in die Oerknal en 'n einde in swartkolke het. Die idee maak dit nodig dat algemene relatiwiteit met kwantumteorie verenig word en dit lei daartoe dat swartkolke nie heeltemal swart moet wees nie, maar straling moet afgee en uiteindelik verdamp en verdwyn. Nog 'n openbarende veronderstelling is dat die heelal geen grens in ideële tyd het nie, wat sou impliseer dat die manier waarop die heelal begin het, heeltemal deur rasionele wetenskapwette, wat ontdek en verstaan kan word, bepaal is.

Hawking het gesê dat ons binne 'n paar jaar behoort te weet of ons kan glo dat ons in 'n heelal woon wat totaal selfonderhoudend en sonder begin of einde is.

Belangrike prestasies[wysig | wysig bron]

Professor Stephen Hawking het as buitengewone denker bygedra tot die merkwaardige vordering van moderne wetenskap en kosmologie en het oortuigende ontologiese teorieë bevorder. Hy is meer algemeen bekend vir sy teoretiese werk oor swart kolke en ruimtetyd en sy teorieë oor die aard van die ontstaan van die heelal het onlangs beduidende steun gekry deur die ontdekking van die Kosmiese agtergrondverkennersatelliet (COBE) wat die verlede kan ondersoek.

Hawking het 'n briljante navorser en professionele genoot by Gonville and Caius College, Cambridge geword en meer as 'n dosyn eregrade ontvang. Sedert 1979 beklee hy die pos van Lucasian professor van wiskunde in die departement van toegepaste wiskunde en teoretiese fisika by Cambridge, dieselfde leerstoel wat in 1663 deur Isaac Newton beklee is. Hy het in 1982 die CBE ontvang en is in 1989 tot Companion of Honour verklaar. Hy is 'n genoot van die Royal Society en 'n lid van die Amerikaanse Nasionale Akademie vir Wetenskap.

Sy klassieke topverkoper, A Brief History of Time (1988), verduidelik die kompleksiteite van moderne denke oor kosmologie duidelik en in goeie luim in leketaal en is in dertig tale vertaal. Nog 'n gewilde boek, Black Holes and Baby Universes and Other Essays is van sy talle publikasies, en so ook The Large Scale Structure of Spacetime met G.F.R. Ellis, General Relativity: An Einsteinian Centenary Survey met W. Israel, en 300 Years of Gravity, ook met W. Israel.

Publikasies[wysig | wysig bron]

Bekende boeke[wysig | wysig bron]

  • A Brief History of Time (1988)[1]
  • Black Holes and Baby Universes and Other Essays (1993)[2]
  • The Universe in a Nutshell (2001)[1]
  • On the Shoulders of Giants (2002)[1]
  • God Created the Integers: The Mathematical Breakthroughs That Changed History (2005)[1]
  • The Dreams That Stuff Is Made of: The Most Astounding Papers of Quantum Physics and How They Shook the Scientific World (2011)[3]
  • My Brief History (2013)[1]

Medeskrywer[wysig | wysig bron]

  • The Nature of Space and Time (met Roger Penrose; 1996)
  • The Large, the Small and the Human Mind (met Roger Penrose, Abner Shimony en Nancy Cartwright; 1997)
  • The Future of Spacetime (met Kip Thorne, Igor Nowikof, Timothy Ferris en inleiding deur Alan Lightman, Richard H. Price; 2002)
  • A Briefer History of Time (met Leonard Mlodinow; 2005)[1]
  • The Grand Design (met Leonard Mlodinow; 2010)[1]

Voorwoord[wysig | wysig bron]

  • Black Holes & Time Warps: Einstein's Outrageous Legacy (Kip Thorne en inleiding deur Frederick Seitz; 1994)

Kinderfiksie[wysig | wysig bron]

Medegeskryf met sy dogter Lucy.

  • George's Secret Key to the Universe (2007)[1]
  • George's Cosmic Treasure Hunt (2009)[1]
  • George and the Big Bang (2011)[1]
  • George and the Unbreakable Code (2014)
  • George and the Blue Moon (2016)

Rolprente en reekse[wysig | wysig bron]

  • A Brief History of Time (1992)[4]
  • Stephen Hawking's Universe (1997)[5][6]
  • Hawking – BBC televisieflieks (2004), hoofrol Benedict Cumberbatch
  • Horizon: The Hawking Paradox (2005)[7]
  • Masters of Science Fiction (2007)[8]
  • Stephen Hawking and the Theory of Everything (2007)
  • Stephen Hawking: Master of the Universe (2008)[9]
  • Into the Universe with Stephen Hawking (2010)[10]
  • Brave New World with Stephen Hawking (2011)[11]
  • Stephen Hawking's Grand Design (2012)[12]
  • The Big Bang Theory (2012, 2014 en 2017)
  • Stephen Hawking: A Brief History of Mine (2013)[13]
  • The Theory of Everything – Feature film (2014), hoofrol Eddie Redmayne[14]
  • Genius by Stephen Hawking (2016)

Geselekteerde akademiese werke[wysig | wysig bron]

  • (en) Hawking, S. W.; Penrose, R. (1970). "The Singularities of Gravitational Collapse and Cosmology". Proceedings of the Royal Society A: Mathematical, Physical and Engineering Sciences. 314 (1519): 529–548. Bibcode:1970RSPSA.314..529H. doi:10.1098/rspa.1970.0021.
  • (en) Hawking, S. (1971). "Gravitational Radiation from Colliding Black Holes". Physical Review Letters. 26 (21): 1344–1346. Bibcode:1971PhRvL..26.1344H. doi:10.1103/PhysRevLett.26.1344.
  • (en) Hawking, S.W. (1972). "Black holes in general relativity". Communications in Mathematical Physics. 25 (2): 152–166. Bibcode:1972CMaPh..25..152H. doi:10.1007/BF01877517. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Januarie 2012. {{cite journal}}: Onbekende parameter |deadurl= geïgnoreer (hulp)
  • (en) Hawking, S. W. (1974). "Black hole explosions?". Nature. 248 (5443): 30–31. Bibcode:1974Natur.248...30H. doi:10.1038/248030a0.
  • (en) Hawking, S.W. (1982). "The development of irregularities in a single bubble inflationary universe". Physics Letters B. 115 (4): 295–297. Bibcode:1982PhLB..115..295H. doi:10.1016/0370-2693(82)90373-2.
  • (en) Hartle, J.; Hawking, S. (1983). "Wave function of the Universe". Physical Review D. 28 (12): 2960–2975. Bibcode:1983PhRvD..28.2960H. doi:10.1103/PhysRevD.28.2960.
  • (en) Hawking, S. (2005). "Information loss in black holes". Physical Review D. 72 (8): 084013. arXiv:hep-th/0507171. Bibcode:2005PhRvD..72h4013H. doi:10.1103/PhysRevD.72.084013.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 "Books". Stephen Hawking Official Website (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 Mei 2020. Besoek op 14 Maart 2018.
  2. "Black Holes and Baby Universes". Kirkus Reviews (in Engels). 20 Maart 2010. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2019. Besoek op 14 Maart 2018.
  3. "How Physics got Weird" (in Engels). Wall Street Journal. 5 Desember 2016. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2019. Besoek op 14 Maart 2018.
  4. "A Brief History of Time: Synopsis" (in Engels). Errol Morris. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Oktober 2019. Besoek op 14 Maart 2018.
  5. "Stephen Hawking's Universe" (in Engels). PBS. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Julie 2019. Besoek op 26 Junie 2012.
  6. Larsen 2005, p. 79.
  7. "The Hawking Paradox" (in Engels). BBC. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 Januarie 2019. Besoek op 14 Maart 2018.
  8. Richmond, Ray (3 Augustus 2007). ""Masters of Science Fiction" too artistic for ABC" (in Engels). Reuters. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Julie 2018. Besoek op 14 Maart 2018.
  9. Walton, James (4 Maart 2008). "Last night on television: Stephen Hawking: Master of the Universe (Channel 4) - The Palace (ITV1)". The Daily Telegraph (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2019. Besoek op 14 Maart 2018.
  10. "Into the Universe with Stephen Hawking" (in Engels). Discovery Channel. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Februarie 2013. Besoek op 25 April 2010.
  11. Moulds, Josephine (17 Oktober 2011). "Brave New World with Stephen Hawking, episode one, Channel 4, review". The Daily Telegraph (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Augustus 2019. Besoek op 14 Maart 2018.
  12. "Stephen Hawking's Grand Design" (in Engels). Discovery Channel UK. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2019. Besoek op 14 Maart 2018.
  13. Wollaston, Sam (9 Desember 2013). "Stephen Hawking: A Brief History of Mine – TV review". The Guardian (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2019. Besoek op 14 Maart 2018.
  14. Labrecque, Jeff (6 Augustus 2014). "Eddie Redmayne plays Stephen Hawking in 'Theory of Everything' trailer". Entertainment Weekly (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2019. Besoek op 14 Maart 2018.

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]