Bitterheid
Bitterheid is een van die sensitiefste van die smake, en baie ervaar dit as onplesierig, skerp of onaangenaam, maar dit is soms wenslik en doelbewus bygevoeg via verskeie bittere agente. Algemene bitter kosse en drankies sluit in koffie, onversoete kakao, Suid-Amerikaanse mate, kokatee, Momordica charantia, ongesuurde olywe, sitrusskil, sommige variëteite van kaas, baie plante in die Brassicaceae familie, Taraxacum setperke, marrubium vulgare, wilde sigorei, en escarole. Die etanol in alkoholiese drankies smaak bitter,[1] so ook die bykomende bitter bestanddele wat in sommige alkoholiese drankies voorkom, insluitend hop in bier en gentian in bitters. Kinien is ook bekend vir sy bitter smaak en word in toniese water aangetref.
Bitterheid is van belang vir diegene wat evolusie bestudeer, sowel as verskeie gesondheidsnavorsers[2][3] aangesien 'n groot aantal natuurlike bitter verbindings bekend is dat dit giftig is. Die vermoë om bittersmaak, giftige verbindings by lae drempels op te spoor, word beskou as 'n belangrike beskermende funksie.[2][3][4] Plantblare bevat dikwels giftige verbindings, en onder blaar-etende primate is daar 'n neiging om onvolwasse blare te verkies, wat geneig is om hoër in proteïene en laer in vesel en gifstowwe te wees as volwasse blare.[5] Onder mense word verskeie voedselverwerking tegnieke wêreldwyd gebruik om andersins oneetbare kosse te ontgif en dit smaaklik te maak.[6] Verder het die gebruik van vuur, veranderinge in dieet en vermyding van gifstowwe gelei tot neutrale evolusie in menslike bitterheid sensitiwiteit. Dit het verskeie verlies aan funksiemutasies moontlik gemaak wat gelei het tot 'n verminderde sensoriese kapasiteit teenoor bitterheid by mense in vergelyking met ander spesies.[7]
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ Scinska A, Koros E, Habrat B, Kukwa A, Kostowski W, Bienkowski P (Augustus 2000). "Bitter and sweet components of ethanol taste in humans". Drug and Alcohol Dependence. 60 (2): 199–206. doi:10.1016/S0376-8716(99)00149-0. PMID 10940547.
- ↑ 2,0 2,1 Guyton, Arthur C. (1991) Textbook of Medical Physiology. (8th ed). Philadelphia: W.B. Saunders
- ↑ 3,0 3,1 Logue, Alexandra W. (1986). The Psychology of Eating and Drinking. New York: W.H. Freeman & Co. ISBN 978-0-415-81708-0.Sjabloon:Page needed
- ↑ Glendinning, J. I. (1994). "Is the bitter rejection response always adaptive?". Physiol Behav. 56 (6): 1217–1227. doi:10.1016/0031-9384(94)90369-7. PMID 7878094. S2CID 22945002.
- ↑ Jones, S., Martin, R., & Pilbeam, D. (1994) The Cambridge Encyclopedia of Human Evolution. Cambridge: Cambridge University PressSjabloon:Page needed
- ↑ Johns, T. (1990). With Bitter Herbs They Shall Eat It: Chemical ecology and the origins of human diet and medicine. Tucson: University of Arizona PressSjabloon:Page needed
- ↑ Wang, X. (2004). "Relaxation Of Selective Constraint And Loss Of Function In The Evolution Of Human Bitter Taste Receptor Genes". Human Molecular Genetics. 13 (21): 2671–2678. doi:10.1093/hmg/ddh289. PMID 15367488.
