Dekaan (chemie)
|
Algemeen | |
|---|---|
| Naam | Dekaan |
| IUSTC-naam | Dekaan[1] |
 |
 |
| Chemiese formule | C10H22 |
| Molêre massa | 142.286 g•mol-1 |
| CAS-nommer | 124-18-5 |
| Voorkoms | Kleurlose vloeistof |
| Reuk | petrolagtig |
| Fasegedrag | |
| Smeltpunt | -30,5 °C |
| Kookpunt | 173,8 °C |
| Digtheid | 0,730 g•L-1 |
| Oplosbaarheid | Onoplosbaar in water |
| Viskositeit | 0,9200 mPa•s (teen 20 °C) |
| Brekingsindeks | 1,411 |
| Termodinamies | |
| ΔfHɵ | −302,1 kJ•mol−1 |
| ΔcHɵ | −6797,21 kJ•mol−1 |
| Henry se konstante | 2,1 nmol•Pa−1•kg−1 |
| Warmtekapasiteit | 315,46 J•K−1•mol−1 |
|
Suur-basis eienskappe | |
| pKa | |
|
Veiligheid | |
| Flitspunt | 46,0 °C |
| Selfontbrandingspunt | 210,0 °C |
| LD50 | >5 g•kg−1 (mondeliks, rotte) |
|
Tensy anders vermeld is alle data vir standaardtemperatuur en -druk toestande. | |
Portaal  Chemie
| |
- Nota:Dekaan ((en) "Dean") is ook die benaming van die akademiese hoof van enige universiteitsfakulteit.
Dekaan in chemie is 'n koolwaterstof met die chemiese formule C10H22, dws. 'n alkaan. Alhoewel 75 struktuurisomere moontlik is vir dekaan, verwys die term gewoonlik na die normaal-dekaan ("n-dekaan"), met die formule CH3(CH2)8CH3. Alle isomere vertoon egter soortgelyke eienskappe (vlambare vloeistowwe) en daar word min aandag aan die samestelling van mengsels gegee.[2] Dekaan is 'n bestanddeel van petrol en keroseen.[3] Soos ander alkane, is dit 'n nie-polêre oplosmiddel, los nie op in water nie en is dit maklik brandbaar. Alhoewel dit 'n bestanddeel van brandstowwe is, is dit as 'n chemiese grondstof van min belang, in teenstelling met 'n handjievol ander alkane.[4]
Reaksies[wysig | wysig bron]
Dekaan ondergaan verbranding, net soos ander alkane. In die teenwoordigheid van voldoende suurstof brand dit om water en koolstofdioksied te vorm.
- 2 C10H22 + 31 O2 → 20 CO2 + 22 H2O
Met onvoldoende suurstof word koolstofmonoksied ook gevorm.
Sien ook[wysig | wysig bron]
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ "Decane - Compound Summary". PubChem Compound (in Engels). USA: National Center for Biotechnology Information. 16 September 2004. Identification and Related Records. Besoek op 26 Julie 2021.
- ↑ Fromm, James Richard. "75 Isomers of Decane". The Third Millennium Online! (in Engels). Besoek op 26 Julie 2021.
- ↑ "Petroleum - Chemistry Encyclopedia - reaction, water, uses, elements, examples, gas, number, name". www.chemistryexplained.com (in Engels). Besoek op 26 Julie 2021.
- ↑ Griesbaum, Karl; Behr, Arno; Biedenkapp, Dieter; Voges, Heinz-Werner; Garbe, Dorothea; Paetz, Christian; Collin, Gerd; Mayer, Dieter; Höke, Hartmut (15 Junie 2000). Hydrocarbons. Weinheim, Germany: Wiley-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA. doi:10.1002/14356007.a13_227.