Dinka (taal)

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Dinka
Thuɔŋjäŋ, Thuɔŋ ee Jieng, Jieng 
Uitspraak: [t̪uɔŋ.ɟa̤ŋ]
Gepraat in: Vlag van Soedan Soedan
Vlag van Suid-Soedan Suid-Soedan 
Gebied: Soedangebied
Totale sprekers: 1 352 120[1]
Taalfamilie: Nilo-Saharies
 Oos-Soedannees
  Niloties
   Wes-Niloties
    Dinka-Nuer
     Dinka 
Skrifstelsel: Latynse alfabet
Taalkodes
ISO 639-1: geen
ISO 639-2: din
ISO 639-3: din

Dinka (Thuɔŋjäŋ, Thuɔŋ ee Jieng of kort Jieng, [t̪uɔŋ.ɟa̤ŋ]) is 'n Nilo-Sahariese dialekkontinuum wat deur die Dinka-volk, die grootste etniese groep van Suid-Soedan, as moedertaal gepraat word. Daar is verskillende hoofvariëteite: Padang, Rek, Agaar, Awiel, Twic Mayardit, Hol, Nyarweng, Twi en Bor, wat oor afsonderlike eienskappe beskik (alhoewel hulle onderling verstaanbaar is) en afsonderlike literêre standaarde het. Jaang, Jieng of Monyjieng word as sambreelterme gebruik om na al die Dinka-tale te verwys. Rek is die standaard- en mees aangeskrewe dialek.

Duitstalige taalkundige kaart van Soedan. Let op die ou grens tot op 9 Julie 2011, wanneer Suid-Soedan sy onafhanklikheid verkry het

Dinka is die naaste verwant aan Nuer, die taal van die Dinka se tradisionele aartsvyande, die Nuer; albei is van Oos- en Sentraal-Afrika se mees verspreide inheemse tale. Luo is ook nou verwant. Die Dinka-woordeskat toon 'n aansienlike nabyheid aan Nubies, waarskynlik te danke aan die Middeleeuse interaksies tussen die Dinka en die Koninkryk Alodia.[2]

Dinka is nes baie Afrikatale tonaal met 'n onderwerp-werkwoord-voorwerp-volgorde. Dit word in die Latynse alfabet met bykomende letters geskryf.

Die Dinka-volk bly veral langs die Nylrivier, in die besonder die westelike oewer van die Wit Nyl – 'n belangrike sytak wat in 'n noordelike rigting deur Suid-Soedan vloei – noord en suid van die Sudd in die suidelike Sudan se drie voormalige provinsies: Bahr el Ghazal, Bo-Nyl en suidelike Kordofan. Sedert 9 Julie 2011 behoort die gebied tot Suid-Soedan.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. "Ethnologue: Languages of the World, Seventeenth edition, Dinka" (in Engels). Ethnologue. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Junie 2019. Besoek op 11 Augustus 2019.
  2. Beswick 2004, p. 21.

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]