Gaan na inhoud

Droese

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Droese

Droese in die Jordaanse dorpie Umm el-Quttein aan die grens met Sirië.
Totale bevolking: ca. 800 000[1][2][3]–2 miljoen[4]
Belangrike bevolkings  in: Vlag van Sirië Sirië 500 000[5]–800 000[6]

Vlag van Libanon Libanon 220 000[7]
Vlag van Israel Israel 140 000[8]
Vlag van Jordanië Jordanië 32 000[9]
Vlag van Venezuela Venezuela 125 000[10]
Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State 43 000[11]
Vlag van Australië Australië 19 000[12]

Taal: Arabies (moedertaal)
Hebreeus (in Israel)[13]
Spaans (in Venezuela)
Engels (in die Verenigde State, Kanada en Australië)
Geloofsoortuiging: Droese
Verwante etniese groepe:
Die Droese se vlag
Die Droese se ster

Die Droese (Arabies: درزي derzī of durzī, meervoud: دروز durūz; Hebreeus: דרוזי‎ drūzī, meervoud: דרוזים druzim) is 'n etnies-godsdienstige groep wat in die tiende eeu in Egipte uit Sjiïtiese Islam weggebreek het en waarvan daar vandag tussen 800 000 en 2 miljoen volgelinge wêreldwyd is. Droese noem hulself muwahhidun, wat "monoteïste" beteken. Hoewel die Droese hulle beskou as die ware behouders van Islam, word hulle nie deur lede van die hoofstroom-Islamitiese groepe as Moslems erken nie.

Basiese leerstellings

[wysig | wysig bron]

Die Droese is 'n geheimsinnige godsdiensgroep wat geen nuwe lede uit ander godsdienste toelaat nie en ook nie toelaat dat hul lede na ander godsdienste oorloop nie. Die godsdienstige leer van die Droese word die hikma genoem, en die grootste deel daarvan is net aan 'n handjievol geestelike leiers van die groep bekend. Om hierdie redes is besonderhede oor die Droese se leer en praktyke skraps, en weerspreek die enkele beskikbare bronne mekaar dikwels oor belangrike punte.

Een "onbeskryfbare" God

[wysig | wysig bron]

Soos die Mosleme, Christene, Jode en Zoroastriste, glo Droese dat daar net Een Almagtige Skeppergod is wat alleen aanbid mag word. Hulle glo dat God, wat net een persoon is en nie 'n Drie-Eenheid soos wat Christene glo nie, ver verhewe is bo die mensdom en dat Hy daarom nie deur mense verstaan of beskryf kan word nie.

Inkarnasie van God

[wysig | wysig bron]

Waar Moslems glo dat God (Allah) Hom en Sy wil deur die eeue aan die mensdom geopenbaar het deur profete, wat gewone mense was, glo Droese dat God Hom as 'n mens geïnkarneer het in die persoon van el-Hakim, sesde kalief van die Fatimied-dinastie. Sommige bronne meen dat die Droese vir el-Hakim, wat bekend was as 'n wrede en genadelose kalief, as die eerste en enigste inkarnasie van God beskou. Ander meen dat hulle hom sien as die laaste en finale van verskeie goddelike inkarnasies, byna soos Moslems vir Mohammed as die laaste en finale profeet beskou. Hoe dit ook al sy, terwyl el-Hakim volgens geskiedkundige bronne in 1021 gesterf het, glo die Droese dat hy hom net van mense verberg en weer as God sal terugkeer om 'n "goue eeu" vir sy volgelinge in te lui. el-Hakim word daarom deur Droese as God aanbid, en sy wreedhede en eksentrisiteite as kalief (waarmee die Droese blykbaar goed bekend is), word deur hulle simbolies geïnterpreteer.

Sewe morele beginsels

[wysig | wysig bron]

Die "moets" en "moenies" van die Droese kan opgesom word in sewe belangrike beginsels waaraan elke Droes hom of haar onderwerp en so goed as moontlik probeer nakom. Dié beginsels is liefde vir die waarheid, hulp en beskerming aan mekaar, verwerping van alle ander godsdienste, vermyding van demone en mense wat sondig, geloof in die goddelike inkarnasie van el-Hakim, aanvaarding van God se wil en werke en onderwerping aan God se wil. Die gebruik van alkohol en tabak is ook streng verbode vir Droese.

Reïnkarnasie

[wysig | wysig bron]
Jethro heiligdom en tempel van die Droese in Hittin, Noord-Israel
Droese-hoogwaardigheidsbekleders vier die Nabi Sjoe'ajb-fees by die graf van die profeet in Hittin, Israel
Droese-krygers wat voorberei om in 1925 teen Sultan Pasja al-Atrasj te veg
Droese vier hul onafhanklikheid in 1925
Israeliese Droese-padvinder op pad na die graf van Jetro. Vandag behoort duisende Israeliese Droese aan sulke 'Droese-Sionistiese' bewegings[14]

Anders as die meeste ander monoteïstiese godsdienste, glo Droese soos Hindoes en Boeddhiste in die stelsel van reïnkarnasie. Volgens die Droese se siening hieroor word 'n mens se siel onmiddellik ná jou dood weer in 'n volgende liggaam gebore. Hierdie nuwe geboorte vind altyd weer in die vorm van 'n mens plaas, en 'n mens kan dus nie as 'n dier of selfs 'n insek gebore word soos sommige ander voorstanders van reïnkarnasie glo nie. Droese glo wel dat goeie mense in hul volgende lewe onder beter omstandighede gebore word as slegte mense.

Hemel en hel

[wysig | wysig bron]

Die Droese glo dat die hemel 'n geestelike toestand is waar die mens ophou om as mens gebore te word en 'n soort eenheid met God bereik. Sommige bronne meen dat die Droese nie glo in hierdie uiteindelike eenwording met God nie, maar dat die eindbestemming van die siel bloot 'n toestand is waar hy of sy heeltemal ophou bestaan. Die hel het volgens die Droese ook 'n geestelike betekenis, en verwys na die onvervulde begeerte van die mens (veral slegte mense wat voortdurend weer gereïnkarneer word) om op te hou om as mens te bestaan en met God verenig te word. Dit is dus die toestand "om weg te wees van God".

Profete

[wysig | wysig bron]

Die Droese glo dat God wel van profete gebruik gemaak het om Sy wil aan die mensdom bekend te maak voordat Hy self as el-Hakim na die aarde gekom het. Hulle erken sewe belangrike profete, waaronder Adam, Abraham en Jesus Christus. Elk van die belangrike profete het sewe minder belangrike profete onder hulle gehad en dié het elk twaalf dissipels onder hulle gehad, waaronder Plato en ander individue uit die Griekse geskiedenis. Die profete was spesiale mense wat nie sonde gedoen het of foute gemaak het nie. Hulle word nie deur die Droese aanbid nie, maar hul name kan wel uitgeroep word wanneer 'n Droes hom of haar in 'n moeilike situasie bevind.

Leiers en organisasie

[wysig | wysig bron]

Die Droese is baie lojaal teenoor mekaar en het 'n sterk gemeenskapsgevoel, selfs teenoor Droese wat in ander lande of gebiede woon. Die gemeenskap word regeer deur 'n uitgesoekte groep godsdienstige leiers bekend as die uqqal. Die uqqal word vir jare opgelei in die hikma (leer van die Droese) en is die enigstes in die gemeenskap wat werklik die besonderhede van hul godsdiens ken. Die uqqal beoefen as 't ware hul godsdiens namens die breë gemeenskap van Droese. Hulle voer 'n baie streng en nougesette asketiese leefwyse omdat hulle glo dat hul siele swaarder geoordeel word weens die feit dat hulle oor meer kennis van God se wil en wette beskik as die gewone Droese. Sowat een uit elke vyftig uqqal bereik 'n toestand van "volmaaktheid", waarna hulle tot ajawid ("edele") verklaar word. Die ajawids vorm saam die top-struktuur van die Droese se leierskap en is verantwoordelik vir die algemene bestuur en toesig van die gemeenskap.

Onkundiges

[wysig | wysig bron]

Die meeste Droese is net bekend met 'n baie klein deeltjie van hul godsdiens se leerstellinge en neem ook nie aan al die rituele en praktyke deel nie. Hulle word die juhhal ("onkundiges") genoem. Dit is nie verbode vir die juhhal om die heilige skrifte te lees of meer inligting te bekom nie, maar hulle verkies meestal om onkundig te bly weens die Droese se oortuiging dat 'n mens se siel geweeg word aan die mate waarin jy gehoorsaam is aan die goddelike waarhede wat jy ken. As iemand dus nie weet dat hy verkeerd doen nie, tel dit nie soveel teen hom as wanneer hy bewustelik sondig nie.

Inskakeling by ander groepe

[wysig | wysig bron]
'n Droese-vrou in die 1870's, Libanon
'n Droese-sjeik dra 'n godsdienstige rok

Om hulself te beskerm, is dit die aanvaarde beleid van Droese wat buite hul eie gemeenskappe woon om so ver moontlik in te skakel by die godsdienstige praktyke van die gemeenskappe waarin hulle hul bevind. Dit beteken dat 'n Droes wat tussen ortodokse Moslems woon, as 'n Moslem sal aanbid terwyl 'n Droes wat tussen Christene woon, as 'n Christen sal aanbid. 'n Lid van 'n ander godsdiens word egter nie toegelaat om hom tot die Droese te bekeer nie. Droese mag ook nie hul godsdiens verlaat nie en 'n Droes mag nie met iemand uit 'n ander godsdiensgroep trou nie. Sommige bronne meen dat die Droese tradisioneel poligamie (waar een man verskeie vroue mag hê) beoefen het, maar dit is nie seker of dit steeds toegelaat word nie.

Heilige skrifte

[wysig | wysig bron]

Die Droese verskil drasties van ander Islamitiese groepe sover dit hul siening van die Koran betref. Sommige bronne meen dat Droese die Koran heeltemal verwerp. Dit blyk egter dat hulle die Koran wel as 'n heilige skrif aanvaar, maar dat hulle die letterlike interpretasie daarvan verwerp. Hulle heg daarom meer waarde aan die innerlike, verborge betekenisse van die Koran wat net deur hul eie geleerdes (uqqal) verstaan kan word. Die Droese gebruik egter hoofsaaklik 'n versameling geskrifte bekend as die Kitab Al Hikma ("Die Boek van Wysheid") as heilige skrif en bron van hul godsdienstige leer.

Rituele en praktyke

[wysig | wysig bron]

Omdat dit meestal in afsondering geskied, is min bekend oor die rituele en praktyke van die Droese. Sommige waarnemers meen dat hulle die "Vyf pilare van Islam" (belydenis van geloof, gebed, bydrae tot liefdadigheid, vas en die pelgrimsreis na Mekka) heeltemal laat vaar het. Ander meen dat hulle net minder klem lê op sommige daarvan, soos die vas tydens Ramadan en die pelgrimstog. Droese aanbid nie in moskees of gesamentlik op Vrydae soos Moslems nie. Hulle kom op Donderdagaande in gewone geboutjies aan die buitekant van hul gemeenskappe of dorpies bymekaar om hul godsdienstige praktyke te beoefen. Die juhhal, of onkundiges, woon net die eerste deel van die byeenkoms by, waarna hulle die gebou verlaat en die uqqal voortgaan om namens die hele groep spesiale gebede en rituele uit te voer.

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]

el-Hakim se aanspraak

[wysig | wysig bron]

Die ontstaan van die Droese kan teruggevoer word na die jaar 1016 toe el-Hakim, die sesde kalief van die Fatimied-dinastie, in Kaïro (Egipte) aan sy volgelinge verklaar het dat hy die menslike inkarnasie van God is. Die Fatimied-dinastie het in 909 tot stand gekom uit 'n groep Sjiïete wat daarop aanspraak gemaak het dat hul kaliefs (geestelike en politieke leiers) die direkte nasate was van Fatima, die dogter van die profeet Mohammed. Die kalifaat se hoofstad was eers in Tunisië, maar is in 969 na Kaïro verskuif, waar el-Hakim se aanspraak om die inkarnasie van God te wees, 'n groot opskudding onder die Moslems veroorsaak het.

Nuwe godsdiens gevestig

[wysig | wysig bron]

Terwyl ortodokse Soenni-Moslems sy aanspraak as godslasterlik beskou het, het baie van el-Hakim se volgelinge hom geglo. In 1017 het Hamzah ibn Ali ibn Ahmad, 'n Persiese mistikus wat uiteindelik daarvoor sou sorg dat 'n nuwe godsdiens uit el-Hakim se aanspraak tot stand sou kom, hom by die groep aangesluit. Hamzah het el-Hakim se "tweede-in-bevel" geword en hom daarvoor beywer dat el-Hakim se aanspraak wyer verkondig is en dat die groep se ledetal ook buite Kaïro toegeneem het. In samewerking met Mohammed d-Darazi, 'n priester wat intussen ook by hulle aangesluit het, het Hamzah die groep se basiese leerstellinge gedefinieer en só die grondslag gelê vir die godsdiens wat vandag algemeen as die Droese bekend staan. Mettertyd is Droese-gemeenskappe in verskeie gebiede in die Midde-Ooste en selfs Noord-Afrika gevestig. Die meeste van dié gemeenskappies was in afgeleë gebiede waar die Droese hul godsdiens sonder inmenging van buite kon beoefen terwyl hulle 'n eenvoudige landelike bestaan voer.

Na afvallige genoem

[wysig | wysig bron]

Dit is ironies dat daar kort ná die groep se ontstaan reeds na hulle verwys is as Droese en dat dié naam deur die eeue vasgesteek het. Mohammed d-Darazi, die priester na wie se naam "Droese" verwys, het wel in die begin 'n belangrike rol in die vestiging en uitbreiding van die godsdiens gespeel, maar is later deur die groep daarvan beskuldig dat hy el-Hakim se boodskap verdraai het en uit die groep verban. Droese verwys daarom na huleself as Muwahhidun (meervoud) of Muwahhid (enkelvoud), wat "monoteïsties" beteken.

Stryd om selfbeskikking

[wysig | wysig bron]
Die vlag van die Droese-staat

Omdat die groep byna fanaties lojaal is teenoor mekaar en amper alle buitestaanders as 'n bedreiging beskou, het hulle deur die eeue verskeie kere verwoed weerstand gebied teen invallers wat hul onafhanklikheid bedreig het. In die sestiende eeu het hulle byvoorbeeld daarin geslaag om hul selfbeskikking te handhaaf nadat die Ottomane groot dele van die Midde-Ooste ingeneem het. In die 1860's het gevegte oor grondgebied uitgebreek tussen die Droese van Libanon en die Maroniete, 'n groep Siriese Christene. Duisende Maroniete is in die gevegte doodgemaak, maar die Droese is uiteindelik onderwerp nadat Frankryk tot die stryd toegetree het om die Maroniete te help. Die Droese in Sirië was ook sporadies in konflik met die Turkse regeerders van die Ottomaanse Ryk. In Maart 1921 het Frankryk, wat Sirië as 'n mandaatgebied bestuur het, ingestem om selfbeskikking toe te staan aan die Droese van die Jabalu-d-Duruz-plato in Sirië. Volgens die Droese het Frankryk egter dié ooreenkoms verbreek en in 1925 het die leiers van die groep die sogenaamde "Droese-opstand" geloods om daarteen beswaar te maak. Die leiers is egter almal gevang en as politieke bannelinge uit die gebied gestuur.

Droese vandag

[wysig | wysig bron]

Die meeste Droese woon vandag steeds – soos hul voorouers – in klein gemeenskappies in veral die bergagtige dele van Libanon, Sirië, Turkye, die Golanhoogland en die noordelike deel van Israel. Daar is ook enkele klein Droese-groepies in Europa, Australië, Kanada en die Verenigde State.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. (en) Carl Skutsch (7 November 2013). Skutsch, Carl (red.). Encyclopedia of the World's Minorities. Routledge. p. 410. ISBN 978-1-135-19388-1.
  2. (en) Robert Brenton Betts (1 Januarie 1990). The Druze (illustrated, reprint, revised uitg.). Yale University Press. p. 55. ISBN 978-0-300-04810-0.
  3. (en) Donna Marsh (11 Mei 2015). Doing Business in the Middle East: A cultural and practical guide for all Business Professionals (revised uitg.). Hachette UK. ISBN 978-1-4721-3567-4.
  4. (en) Samy Swayd (10 Maart 2015). Historical Dictionary of the Druzes (2 uitg.). Rowman & Littlefield. p. 3. ISBN 978-1-4422-4617-1.
  5. (en) "Syria – International Religious Freedom Report 2006". U.S. Department of State. 2006. Besoek op 6 Junie 2016.
  6. (en) "The Economist". 390 (8618–24). 2014: 49. Besoek op 6 Junie 2016. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (hulp)
  7. (en) "Lebanon – International Religious Freedom Report 2008". U.S. Department of State. Besoek op 6 Junie 2016.
  8. "Palestinians say they number 12.1 million worldwide" (in Engels). Times of Israel. 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 April 2020. Besoek op 6 Junie 2016.
  9. (en) International Religious Freedom Report, US State Department, 2005, http://www.state.gov/j/drl/rls/irf/2005/51602.htm, besoek op 6 Junie 2016 
  10. (ar) "Tariq Alaiseme [reportedly to be] vice-president of Venezuela". Aamama. 2013. Besoek op 6 Junie 2016.
  11. (en) Druze Traditions, Institute of Druze Studies, archived from the original on 6 Junie 2016, https://web.archive.org/web/20090114032929/http://www.druzestudies.org/Druzes.html 
  12. "Druze Population of Australia by Place of Usual Residence (2006)" (in Engels). Australian Bureau of Statistics. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Mei 2020. Besoek op 27 Julie 2010.
  13. (en) Berdichevsky, Norman. Nations, Language and Citizenship. McFarland. ISBN 0-7864-2700-0.
  14. Eli Ashkenazi (3 November 2005). "הרצל והתקווה בחגיגות 30 לתנועה הדרוזית הציונית". Haaretz (in Hebreeus). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 April 2020. Besoek op 14 Oktober 2014.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]