Edmontosaurus

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Die grootte van E. regalis en E. annectens in vergelyking met dié van ’n mens.

Edmontosaurus
Tydperk: Laat Kryt 73.0–66 m. jaar gelede
Die skelet van ’n E. regalis (Oxford-universiteitsmuseum van Natuurgeskiedenis).
Wetenskaplike klassifikasie
Koninkryk:
Filum:
Klas:
Superorde:
Orde:
Suborde:
Familie:
Genus:
Edmontosaurus

(Lambe, 1917)
Tipespesie
Edmontosaurus regalis
Spesies
  • E. regalis
  • E. annectens
Edmontosaurus
Kladistiese klassifikasie
Koninkryk: Animalia
Filum: Chordata
Klade: Dinosauria
Orde: Ornithischia
Klade: Theropoda
Familie: Hadrosauridae
Subfamilie: Saurolophinae
Tribus: Edmontosaurini
Genus: Edmontosaurus
(Lambe, 1917)

Edmontosaurus, of die edmontosourusse, was ’n genus eendbek-dinosourusse. Daar is twee bekende spesies: E. regalis en E. annectens. Fossiele van eersgenoemde is in westelike Noord-Amerika ontdek wat dateer uit die laat Campanium-tydsnede van die Kryt-periode, 73 miljoen jaar gelede, terwyl fossiele van laasgenoemde in dieselfde streek ontdek is, maar in rotse wat dateer uit die einde van die Maastricht-tydsnede van die Kryt, 66 miljoen jaar gelede. E. annectens was een van die laaste nie-vlieënde dinosourusse en het saam met ander soos Triceratops horridus en Tyrannosaurus rex voorgekom kort voor die Kryt-Paleogeen-uitwissing.

Edmontosaurus het van die grootste eendbek-spesies ingesluit, en kon tot 12 m lank en 4 ton swaar word. Verskeie goed bewaarde voorbeelde is gevind wat nie net bene bevat nie, maar ook goeie velafdrukke en moontlike maaginhoud.

Beskrywing[wysig | wysig bron]

Edmontosaurus is in besonderhede beskryf na aanleiding van verskeie fossiele.[1][2][3][4] Hulle was nes ander eenbek-dinosourusse stewige diere met ’n lang, vertikaal plat stert en ’n eendagtige bek. Daar was geen benerige kraag op die skedel nie, maar wel ’n kamagtige kroon van vel en skubbe. Die voorpote was nie so sterk soos die agterpote nie, maar was lank genoeg sodat dit gebruik kon word terwyl die diere gestaan of beweeg het.

Verspreiding[wysig | wysig bron]

Die edmontosourusse het oor die hele westelike Noord-Amerika voorgekom. Dit lyk of hulle kusgebiede verkies het. Hulle was plantvreters wat op twee of vier pote kon beweeg. Getuienis van verskeie terreine dui daarop dat hulle in groepe gebly en rondgetrek het.

Klassifikasie[wysig | wysig bron]

Die boonste kladogram hier onder is volgens Horner et al. (2004),[5] en die onderste kladogram volgens Gates en Sampson (2007).[6]

 Hadrosaurinae 

Lophorhothon


unnamed
unnamed

Prosaurolophus


unnamed

Gryposaurus


unnamed

Edmontosaurus


unnamed

Brachylophosaurus



Maiasaura






unnamed

"Kritosaurus" australis



Naashoibitosaurus



Saurolophus





Hadrosaurinae

Lophorhothon


unnamed
unnamed

Edmontosaurus


unnamed

Prosaurolophus



Saurolophus




unnamed

Naashoibitosaurus


unnamed

Gryposaurus


unnamed

Brachylophosaurus



Maiasaura







Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. Lambe, Lawrence M. (1920). The hadrosaur Edmontosaurus from the Upper Cretaceous of Alberta. Memoir. Vol. 120. Department of Mines, Geological Survey of Canada. pp. 1–79. ISBN 0-659-96553-4.
  2. Gilmore, Charles W. (1924). A new species of hadrosaurian dinosaur from the Edmonton Formation (Cretaceous) of Alberta. Bulletin. Vol. 38. Department of Mines, Geological Survey of Canada. pp. 13–26.
  3. Sternberg, Charles M. (1926). A new species of Thespesius from the Lance Formation of Saskatchewan. Bulletin. Vol. 44. Department of Mines, Geological Survey of Canada. pp. 77–84.
  4. Lull, Richard Swann; Wright, Nelda E. (1942). Hadrosaurian Dinosaurs of North America. Geological Society of America Special Paper 40. Geological Society of America. pp. 50–93.
  5. Horner, John R.; Weishampel, David B.; Forster, Catherine A. (2004). "Hadrosauridae". In Weishampel, David B.; Dodson, Peter; Osmólska, Halszka (reds.) (reds.). The Dinosauria (2de uitg.). Berkeley: University of California Press. pp. 438–463. ISBN 0-520-24209-2.
  6. Gates, Terry A.; Sampson, Scott D. (2007). "A new species of Gryposaurus (Dinosauria: Hadrosauridae) from the late Campanian Kaiparowits Formation, southern Utah, USA". Zoological Journal of the Linnean Society. 151 (2): 351–376. doi:10.1111/j.1096-3642.2007.00349.x.

Eksterne bronne[wysig | wysig bron]