Eet
Eet is die proses waartydens voedsel ingeneem of genuttig word. Mense en diere moet gereeld voedsel inneem om die nodige energie en boustowwe wat lewe onderhou daaruit te kan tap. Daarteenoor hoef meeste plante nie te eet nie, omdat hulle energie van die son vir fotosintese absorbeer. Tydens fotosintese produseer hierdie plante hul eie voedsel.
Ontwikkeling van eetgewoontes by mense
[wysig | wysig bron]
Pasgebore babas eet nie volwasse kos nie. Hulle leef slegs op borsmelk of babaformule.[1] Klein hoeveelhede pureekos word soms aan jong babas so jonk as twee of drie maande gevoer, maar die meeste babas eet nie volwasse kos voordat hulle tussen ses en agt maande oud is nie. Jong babas eet slap babakos omdat hulle min tande en onvolwasse spysverteringstelsels het. Tussen 8 en 12 maande oud verbeter die spysverteringstelsel, en baie babas begin vingerkos eet. Hul dieet is egter steeds beperk, want die meeste babas het nie kiestande op hierdie ouderdom nie, en dikwels 'n beperkte aantal snytande. Teen 18 maande het babas genoeg tande en 'n goedontwikkelde spysverteringstelsel om dieselfde kos as volwassenes te eet. Om te leer eet is 'n morsige proses vir kinders, en kinders bemeester dikwels nie netheid voordat hulle vyf jaar oud is nie.[2]
Eetposisies
[wysig | wysig bron]Eetposisies verskil volgens die verskillende streke van die wêreld, aangesien die kultuur die manier waarop mense hul maaltye nuttig, beïnvloed. Die meeste inwoners van Midde-Oosterse lande eet terwyl hul op die vloer sit, daar word geglo dat dit gesonder is as om te eet terwyl aan tafel gesit word.[3][4]
Eet in 'n liggende posisie is deur die Antieke Grieke verkies tydens 'n viering wat hulle 'n simposium genoem het, en hierdie gebruik is deur die Antieke Romeine aangeneem.[5] Antieke Hebreërs het ook hierdie houding aangeneem vir tradisionele vieringe van Pasga.[6]
Spysvertering
[wysig | wysig bron]Voedsel word deur die mond die liggaam ingeneem en deur die slukderm na die maag vir vertering gevoer. Tande in die mond word gebruik om die kos fyn te maal voordat dit gesluk word. Die proses van eet word gewoonlik deur 'n gevoel van honger voorafgegaan.
Dit neem ongeveer 20 minute vir die maag om die "tevrede gevoel" na die brein oor te dra.[7] Dan verdwyn die gevoel van honger of eetlus omdat daar 'n voldoende energie-inname bereik is.
Diere se dieet
[wysig | wysig bron]Omdat diere van eksterne voedselbronne afhanklik is, eet hulle plante of ander diere. Diere wat plante eet word herbivore genoem, terwyl diere wat ander diere eet karnivore genoem word. Diere wat beide plante en ander diere verorber word omnivore genoem.
Baie mense kan egter nie genoeg eet nie, wat tot oorgewig en vetsug aanleiding gee. Die eet van ongesonde kosse kan weer tot gesondheidsprobleme of selfs vetsug lei. Dit is belangrik om 'n gesonde dieet te handhaaf deur genoeg groente en vrugte in te neem.
Maaltye
[wysig | wysig bron]Etes word gewoonlik in drie kleiner maaltye per dag verdeel. Eetgerei soos 'n lepel, mes en vurk word gewoonlik ingespan om die kos op te skep, te sny of op te lig. (NB: dit geld vir die sg. beskaafde of Westerse gebruik) In tradisioneel ouer beskawings, bv. in Midde-Afrika, word kos met die hand geëet en word hierdie implemente nie gebruik nie.
Ontbyt
[wysig | wysig bron]Ontbyt of oggendete is die belangrikste maaltyd van die dag en behoort nooit oorgeslaan te word nie. Dit word genuttig nadat 'n persoon opgestaan het, maar voordat hy of sy met die dagtake begin. Ontbyt kan wissel van graankosse, met miskien vars vrugtesap, tot groter etes met spek, eiers, tamatie en roosterbrood.
Halfpad deur die oggend en middag word die werksritme dikwels onderbreek deur 'n kort pouse waartydens koffie of tee gedrink word en dikwels 'n peuselhappie geëet word.
Middagete
[wysig | wysig bron]Middagete word gewoonlik tussen 12:00 en 14:00 genuttig. Baie mense gryp net vinnig iets vir middagete voordat hulle met hulle dagtake voortgaan. In sommige lande, soos Spanje, rus mense eers na middagete deur 'n ligte slapie of siësta te neem.
Aandete
[wysig | wysig bron]Aandete is die laaste maaltyd van die dag en word gewoonlik tussen 17:00 en 19:00 genuttig. Aandete is meestal 'n warm maaltyd met 'n vleisgereg, groente en stysel soos rys of aartappels. Sommige mense eet eerder groter middagetes en neem dat net iets ligs vir aandete.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ "How to combine breast and bottle feeding". nhs.uk. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 September 2017. Besoek op 5 Oktober 2017.
- ↑ Insight, Food (27 Oktober 2021). "Infant and Toddler Feeding from Birth to 23 Months: Making Every Bite Count". Food Insight (in Engels). Besoek op 11 Mei 2024.
- ↑ Donovan, Sandy (2010). The Middle Eastern American Experience. United States: Twenty-First Century Books. p. 68. ISBN 9780761363613.
- ↑ Brito, Leonardo Barbosa Barreto de; Ricardo, Djalma Rabelo; Araújo, Denise Sardinha Mendes Soares de; Ramos, Plínio Santos; Myers, Jonathan; Araújo, Claudio Gil Soares de (13 Desember 2012). "Ability to sit and rise from the floor as a predictor of all-cause mortality". European Journal of Preventive Cardiology (in Engels). 21 (7): 892–898. doi:10.1177/2047487312471759. ISSN 2047-4873. PMID 23242910. S2CID 9652533. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Januarie 2013.
- ↑ "The Roman Banquet". The Met. Metropolitan Museum of Art. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 April 2019. Besoek op 13 April 2019.
- ↑ "Reclining". A Virtual Passover. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Oktober 2019. Besoek op 13 April 2019.
- ↑ Could I lose weight just by eating slower?
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]
Wikiwoordeboek het 'n inskrywing vir eet.
