Euratom

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Euratom in 1957 en 2018

Die Europese Gemeenskap vir Atoomenergie (EGA), European Atomic Energy Community (EAEC) of kortweg Euratom, is 'n internasionale organisasie wat ten doel het om die vreedsame toepassings van kernkrag te bevorder.

Die lidstate van Euratom is tewens lidstate van die Europese Unie. Die organisasie is opgerig op 25 Maart 1957 deur die Verdrag oor die oprigting van die Europese Gemeenskap vir Atoomenergie. Op dieselfde datum is die Europese Ekonomiese Gemeenskap (EEG) ook gestig.

Die Europese Gemeenskap vir Atoomenergie is 'n afsonderlike organisasie, maar vir beslissings gebruik hul die instellings van die Europese Unie (parlement, Europese Raad en Europese Kommissie). Op 1 Januarie 1958 tree die Euratom-verdrag in werking en word die Kommissie vir Euratom in Brussel gestig. In 1967, met die inwerkingtreding van die Samesmeltingsverdrag kry die Euratom saam met die EEG en die EGKS een Kommissie, een Raad en een begroting. Van ál die lande wat toetree tot die Europese Unie word daar ook verwag dat hul tot die Euratom-verdrag sal instem.

Die verdrag wat die EGA opgerig het, is vir 'n onbepaalde tyd gesluit en nooit weer gewysig nie. Sedert 2003 gaan stemme op om die verdrag te hersien. Die redes daarvoor is dat

  1. die Europese Unie sedert 1957 aansienlik uitgebrei het;
  2. 'n deel van die toegelate lede nooit tot kernenergie ingestem het nie;
  3. vier van die oorspronklike lede - België, Duitsland, Italië en Nederland - plus die later toetreedende Swede in hul eie lande juis gekies het om die gebruik van kernenergie te verminder en die kernkragsentrales te sluit, al staan hierdie keuse onder druk en al kom sommige van die lande weer terug op hierdie besluit omdat kernkrag met verminderde uitlaat van koolstofdioksied gepaard gaan as fossielbrandstowwe en hulle dus nuttig sou wees vir die teëgaan van klimaatverandering deur die versterkte kweekhuiseffek.