Everhardus Johannes Potgieter
Everhardus Johannes Potgieter (27 Junie 1808 - 3 Februarie 1875) was 'n Nederlandse prosaskrywer en digter wat in Zwolle, Overijssel gebore is.
Potgieter het sy lewe in 'n handelaarskantoor in Antwerpen begin. In 1831 het hy na Swede gereis. Hy het die ondervinding in twee volumes wat in 1836 - 1840 in Amsterdam verskyn het beskryf. Kort daarna het hy hom in Amsterdam gevestig waar kommersiële sake sy aandag in beslag geneem het; maar met 'n toenemende neiging na die letterkunde. Potgieter het saam met Jan Pieter Heije, destyds een van Holland se gewildste digters, en Bakhuizen van den Brink (sien ook Guillaume Groen van Prinsterer), De Muzen (Die Muse, 1834-1836), 'n literêre tydskrif, gestig. Dit is egter gou vervang deur De Gids, wat die toonaangewende tydskrif van Holland geword het. Daarin het hy, meestal onder die voorletters W. Dg, 'n groot aantal artikels en gedigte geskryf.
Die eerste versamelde uitgawe van sy gedigte (1832-1868) verskyn in 2 volumes (Haarlem, 1868-1875), voorafgegaan deur sommige van sy bydraes tot De Gids, ook in 2 volumes (Haarlem, 1864), gevolg deur 3 volumes van sy Studien en Schetsen (Haarlem, 1879). Kort na sy dood is 'n meer uitgebreide uitgawe van Potgieter se Verspreide en Nagelaten Werken in 8 volumes gepubliseer deur sy vriend en literêre eksekuteur Johan C Zimmerman (Haarlem, 1875- 1877), wat ook beheer gehad het oor 'n meer volledige uitgawe van Potgieter se skrywes wat in 1885-1890 in 19 volumes in Haarlem verskyn het.
Van Potgieter se Het Noorden in Omtrekken en Tafreelen is die derde uitgawe in 1882 uitgereik, en 'n edition de luxe van sy gedigte volg hierop in 1893. Baie van Potgieter se kritiekstukke het in 1885 onder die titel Personen en Onderwerpen in 3 gesamentlike volumes in Haarlem verskyn met 'n inleiding deur Conrad Busken-Huet.
Potgieter se gunsteling meester onder die Nederlandse klassieke digters was Hooft, wie se eiesoortigheid van styl en taal hy bewonder en nageboots het. Dieselfde altruïstiese, indien nie dikwels oordrewe en bevooroordeelde weersin en afsku van die gewraakte konvensies en gebruike van die literêre lewe loop deur al sy skrywes; selfs deur sy privaat korrespondensie met Huet; waarvan dele gepubliseer is. Potgieter het tot sy dood die onversoenbare vyand van die Nederlandse Jan Salie gebly, soos die Nederlanders genoem is wat nie in die wedergeboorte van die Nederlandse volk geglo het nie. Potgieter het die Nederlanders van die Goue era van die 16de en 17de eeue as modelle nagevolg. In hierdie opsig het hy wesenlik van Huet verskil. Tog het die twee vriende harmonieus saamgewerk; en toe Potgieter in 1865 teësinnig De Gids prysgee het, was dit Huet wat hy as sy opvolger gekies het.
Beide het daarna na Italië vertrek en was teenwoordig tydens die Dante-feestelikhede in Florence wat in Potgieter se geval 'n gedig in twintig strofes getiteld Florence tot gevolg gehad het (Haarlem, 1868). In Holland was Potgieter se invloed baie opvallend; maar sy eie styl, ultra-puristies, was soms ietwat gedwonge, geveinsd en nie altyd maklik verstaanbaar nie.
Voorbeeld van sy poësie[wysig | wysig bron]
Holland[wysig | wysig bron]
Graauw is uw hemel en stormig uw strand,
Naakt zijn uw duinen en effen uw velden,
U schiep natuur met een stiefmoeders hand, -
Toch heb ik innig u lief, o mijn Land!
Al wat gij zijt, is der Vaderen werk;
Uit een moeras wrocht de vlijt van die helden,
Beide de zee en den dwing'land te sterk,
Vrijheid een' tempel en Godsvrucht een kerk.
Blijf, wat ge waart, toen ge blonkt als een bloem:
Zorg, dat Europa den zetel der orde,
Dat de verdrukte zijn wijkplaats u noem',
Land mijner Vad'ren, mijn lust en mijn roem!
En wat de donkere toekomst bewaart,
Wat uit haar zwangere wolken ook worde,
Lauw'ren behooren aan 't vlekloose zwaard,
Land, eens het vrijst' en gezegendst' der aard'.
Bronne[wysig | wysig bron]
- 1979 Keur uit die Nederlandse poësie, A.P. Grové, J.L. Steyn (samestellers),(Nasou Beperk), ISBN 0 625 00160 5 , Twaalfde druk.
Eksterne skakels[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Everhardus Johannes Potgieter.- Werke deur Everhardus Johannes Potgieter by Project Gutenberg
- Werke deur of oor Everhardus Johannes Potgieter op die Internet Archive
| Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal. |
