Fort Glamorgan
Tydens die Kaapse grensoorloë (1779–1877) in die Oos-Kaap het die Britse militêre bevelhebbers Fort Buffalo, Fort Glamorgan, Need's Camp, Fort Murray, Fort Hill, Fort Hardinge en Fort Beresford langs die Buffelsrivier laat bou om die bevoorradingsroetes na King William's Town te beskerm.
Fort Buffalo en Fort Glamorgan was teen die hoogte aan die westeroewer van die mond van die Buffelsrivier, net bo die huidige hawe van Oos-Londen en op die terrein van die Fort Glamorgan Gevangenis. Slegs die oorspronklike kruithuis bestaan nog.
Tydens die Oorlog van die Byl (die Sewende Grensoorlog, 1846–47) het die goewerneur van die Kaapkolonie, sir Peregrine Maitland, probleme ondervind om troepe vinnig by die leërhoofkwartier in King William's Town te kry en hulle van voedsel en krygstuig te voorsien. Waterloobaai met Fort Dacres is as hawe ondoeltreffend beskou. Die keuse het op die mond van die Buffelsrivier geval en in 1847 is begin met die opmeet en bou van Fort Buffalo. Dit het bestaan het uit 'n kaserne, mure met skietgate, magasyne en 'n kruithuis. Daar is ook 'n kaai vir skepe gebou.
Toe goewerneur sir Harry Smith vir Maitland opvolg en die gebied tussen die Keiskammarivier en die Groot-Keirivier tot Brits-Kaffraria verklaar, besluit Smith om Fort Buffalo te vergroot. Kapt. J. Walpole, bevelvoerder van die Royal Engineers, kry die opdrag om Fort Glamorgan te bou. Dit het bestaan uit 'n kaserne met plek vir 20 berede soldate en twee afdelings infanteriste, 'n hospitaal, kombuis en stalle. Die nuwe fort is vernoem van die graaf van Glamorgan, die pa van lord Charles Somerset.
Die eerste troepe in Fort Glamorgan was die Black Watch of Royal Highlanders (73ste Regiment) onder lt-kol. Van der Meulen. Op 14 Januarie 1848 is die gebied 3 km rondom die riviermond by die Kaapkolonie ingelyf.
Daar is sedert die 1880's reeds 'n gevangenis op die terrein, vandag bekend as Wesbank Korrektiewe Dienste. Die kruithuis is in 1938 tot monument verklaar.
Bibliografie[wysig | wysig bron]
- Oberholster, J.J.: Die historiese monumente van Suid-Afrika. Kaapstad: Kultuurstigting Rembrandt van Rijn vir die Raad vir Nasionale Gedenkwaardighede. 1972. ISBN 0-620-00191-7
- www.buffalocity.gov.za
- www.mbendi.com