Golf van Amundsen
- Moenie verwar word met die Amundsensee nie.
| Golf van Amundsen | |
|---|---|
 Nasa-Satellietbeeld van die Golf van Amundsen | |
 Ligging van die Golf van Amundsen | |
| Koördinate: | 70°30′N 122°30′W / 70.500°N 122.500°W |
| Ligging: | Kanadese Arktiese Argipel |
| Soort: | Golf van die Arktiese Oseaan |
| Lengte: | 400 km (250 myl) |
| Breedte: | 150 km (93 myl) |
| Eiland/e: | Banks-eiland, Victoria-eiland |
| Gevries: | Feitlik die hele jaar |
Die Golf van Amundsen (Engels: Amundsen Gulf) is 'n golf van die Arktiese Oseaan in die Kanadese Arktiese Argipel. Die Golf van Amundsen is ná die Noorse ontdekkingsreisiger Roald Amundsen genoem, wat die golf tussen 1903 en 1906 verken het.
Die Golf van Amundsen is tussen Kaap Bathurst op die vasteland van die Noordwestelike gebiede in die weste, Banks-eiland in die noorde en Victoria-eiland in die ooste geleë. Die Golf van Amundsen grens in die noordweste aan die Beaufortsee en maak deel uit van die bekende Noordwestelike Deurvaart tussen die Atlantiese en die Stille Oseaan. Die Golf is feitlik die hele jaar gevries.
Die golf is in die Kanadese Arktiese gebied geleë, aan die suidwestelike punt van die Beaufortsee, een van die kusseë van die Arktiese Oseaan. Administratief behoort die golf se waters en kus geheel en al aan Kanada: 'n klein deel aan die oostelike rand van Nunavut en die res, die sentrale en westelike deel, aan die Noordwestelike Gebiede.
Die roete deur die golf is een van die variante van die westelike gedeelte van die beroemde Noordwestelike Deurgang - die seeroete van die Atlantiese Oseaan na die Stille Oseaan - wat gebruik word om McClure Sound te vermy, wat amper altyd gesluit is weens ys.
Min mense woon aan die golfkus, maar daar is 'n paar dorpe en gemeenskappe, soos Sachs-hawe, Holman en Paulatuk.
Geografie
[wysig | wysig bron]Die Amundsen-golf word in die ooste deur die suidwestelike kus van Victoria-eiland begrens; na die noorde, die suidelike kus van Banks-eiland; en na die suide, die kontinentale kus van Kanada.
Die Golf is sowat 400 km lank en sowat 150 km breed by sy samevloeiing met die Beaufortsee.
Die hele gebied is in die arktiese toendra- klimaatstreek, wat gekenmerk word deur baie koue winters. Aan die einde van die winter is die see in die Amundsen-golf met ys bedek. Die meeste van die ys, in 'n normale jaar, breek in Julie op, met sommige gebiede wat eers in Augustus in die verre ooste en noorde opbreek. Aan die suidelike kus, rondom Darnleybaai, is die Tuktut Nogait Nasionale Park.
Fauna
[wysig | wysig bron]In golfwaters is daar witwalvisse, robbe, arktiese char, kabeljou en selfs salm, wat tussen 1999 en 2001 die eerste keer in die golfwaters van die Sachs-hawe voorgekom het.
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]Die kontinentale kus, die suidelike rand van die golf, is van die land af opgemeet deur John Franklin (1786-1847) in sy twee opname-ekspedisies in 1819-22 en 1824-26, waarin hy deur George Back (1796-1878) en die natuurkundige John Richardson (1787-1865) vergesel het. Teen die einde van daardie ekspedisies het Franklin, Back en Richardson byna die helfte van die lengte van die Noord-Amerikaanse kuslyn, van die Kent-skiereiland tot by Prudhoebaai, Alaska, ondersoek. Op die tweede van hierdie ekspedisies is hulle vergesel deur die Kanadese ontdekkingsreisiger Peter Warren Dease (1788-1863), wat later die gebied tussen 1833-39 weer sou verken. Ter ere van hom, is die Dease Strait na hom vernoem.
Die eerste Westerling bekend wat deur die waters gevaar het was die Britse ontdekkingsreisiger Robert McClure (1807-73), kaptein van die wat die HMS Investigator, wat in 1850 op soek was na die ekspedisie van Franklin. Op daardie ekspedisie was McClure die eerste om die Noordwestelike Passasie te voltooi, hoewel hy 'n deel van die reis te voet en op slee gedoen het.
Die Amundsen-golf is tussen 1903 en 1906 deur die Noorse ontdekkingsreisiger Roald Amundsen (1872-1928) opgemeet en ter ere van hom genoem. [1][2]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Amundsen Gulf, Nunavut
- ↑ "First Records of Sockeye (Oncorhynchus nerka) and Pink Salmon (O. gorbuscha) from Banks Island and Other Records of Pacific Salmon in Northwest Territories, Canada" (PDF). Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 20 Desember 2022. Besoek op 20 Desember 2022.
Ekstere skakels
[wysig | wysig bron]On the Edge of Ice in the Amundsen Gulf
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Golf van Amundsen.- (en) "Amundsen Gulf". Encyclopædia Britannica. Besoek op 23 Maart 2018.
