Hartversaking

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Hartversaking
Klassifikasie en eksterne bronne
’n X-straalfoto van ’n 28-jarige vrou met kongestiewe hartversaking en chroniese hipertensie.
’n X-straalfoto van ’n 28-jarige vrou met kongestiewe hartversaking en chroniese hipertensie.
ICD-10 I11I50.9
Mediese waarskuwing

Hartversaking, dikwels ook kongestiewe hartversaking genoem, vind plaas wanneer die hart nie meer doeltreffend genoeg pomp om die nodige bloedvloei te handhaaf nie.[1][2][3] Tekens en simptome sluit gewoonlik kortasemheid, oormatige moegheid en beenswelling in.[4] Die kortasemheid is gewoonlik erger tydens oefening en wanneer gelê word, en die persoon kan snags wakker word daarvan.[4] Borspyn, insluitende angina, kom nie gewoonlik voor weens hartversaking nie.[5]

Oorsake[wysig | wysig bron]

Algemene oorsake van hartversaking sluit in kroonslagaarsiektes (onder meer ’n vorige hartaanval), hoë bloeddruk, atriale fibrillasie, hartklepaandoening, ’n oormaat alkoholverbruik, infeksie en kardiomiopatie met ’n onbekende oorsaak.[4][6] Hulle veroorsaak hartversaking deur óf die struktuur óf die werking van die hart te verander.[4]

Daar is twee soorte hartversaking, na gelang van wat aangetas is: die vermoë van die linkerhartkamer om saam te trek of die hart se vermoë om te ontspan.[4] Die erns van die siekte word gewoonlik bepaal deur die graad van probleme met oefening.[7] Hartversaking is nie dieselfde as hartspierinfarksie (waar ’n deel van die hartspier doodgaan) of hartstilstand (waar die bloedvloei heeltemal ophou) nie.[8][9] Ander siektes wat soortgelyke simptome kan hê, is obesiteit, nierversaking, lewerprobleme, bloedarmoede en skildkiersiekte.[7]

Diagnose en behandeling[wysig | wysig bron]

Die toestand word gediagnoseer deur die geskiedenis van die simptome in ag te neem en ’n fisieke ondersoek te doen wat eggokardiografie kan insluit.[10] Bloedtoetse, elektrokardiografie en borsradiografie kan ook help om die onderliggende oorsaak vas te stel.[10]

Behandeling hang af van die erns en oorsaak van die siekte.[10] In minder ernstige gevalle bestaan die behandeling gewoonlik uit leefstylaanpassings soos om op te hou rook,[11] oefening,[12] en dieetaanpassings sowel as medikasie.[11] In gevalle waar die linkerhartkamer aangetas is, word inhibeerders en blokkeerders aanbeveel.[10] In ernstige gevalle kan aldosteroonantagoniste of hidralasien met ’n nitraat gebruik word.[10] ’n Ontwateringsmiddel is nuttig teen vloeistofretensie.[11] Soms, na gelang van die oorsaak, kan ’n toestel soos ’n pasaangeër ingeplant word.[10]

As alle ander behandelings ondoeltreffend is, kan ’n hartkamerhulptoestel of hartoorplanting aanbeveel word.[11]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. heart failure by Dorland's Medical Dictionary
  2. "Heart failure". Health Information. Mayo Clinic. 23 Desember 2009. DS00061. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Januarie 2010.
  3. "Definition of Heart failure". Medical Dictionary (in Engels). MedicineNet. 27 April 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Januarie 2014.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 "Chronic Heart Failure: National Clinical Guideline for Diagnosis and Management in Primary and Secondary Care: Partial Update". National Clinical Guideline Centre: 19–24. Augustus 2010. PMID 22741186.
  5. O'Connor, Christopher M. (2005). Managing Acute Decompensated Heart Failure a Clinician's Guide to Diagnosis and Treatment. London: Informa Healthcare. p. 572. ISBN 9780203421345. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 September 2017.
  6. McMurray JJ, Pfeffer MA (2005). "Heart failure". Lancet. 365 (9474): 1877–89. doi:10.1016/S0140-6736(05)66621-4. PMID 15924986.
  7. 7,0 7,1 "Chronic Heart Failure: National Clinical Guideline for Diagnosis and Management in Primary and Secondary Care: Partial Update". National Clinical Guideline Centre: 38–70. Augustus 2010. PMID 22741186.
  8. Willard & Spackman's occupational therapy (12th uitg.). Philadelphia: Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins. 2014. p. 1124. ISBN 9781451110807. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Augustus 2016.
  9. Eyal Herzog (2012). The Cardiac Care Unit Survival Guide. Lippincott Williams & Wilkins. p. 98. ISBN 9781451177466. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 Augustus 2016.
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 "Chronic Heart Failure: National Clinical Guideline for Diagnosis and Management in Primary and Secondary Care: Partial Update". National Clinical Guideline Centre: 34–47. Augustus 2010. PMID 22741186.
  11. 11,0 11,1 11,2 11,3 "Chronic Heart Failure: National Clinical Guideline for Diagnosis and Management in Primary and Secondary Care: Partial Update". National Clinical Guideline Centre: 71–153. Augustus 2010. PMID 22741186.
  12. Taylor, RS; Sagar, VA; Davies, EJ; Briscoe, S; Coats, AJ; Dalal, H; Lough, F; Rees, K; Singh, S (27 April 2014). "Exercise-based rehabilitation for heart failure". The Cochrane database of systematic reviews. 4: CD003331. doi:10.1002/14651858.CD003331.pub4. PMID 24771460.

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]