Historiese revisionisme
In geskiedskrywing (historiografie) verwys die term historiese revisionisme na 'n herinterpretasie van die historiese verslag. Dit behels gewoonlik dat ortodokse sienings van 'n historiese gebeurtenis bevraagteken word, dat nuwe bewyse ingebring word, of dat die motiverings en besluite van die deelnemende partye heroorweeg word. Die wysiging van die historiese verslag weerspieël hierdie nuwe ontdekkings rondom feite, getuienis en interpretasie en skep 'n hersiene geskiedenis. In dramatiese gevalle behels revisionisme 'n omverwerping van ouer morele oordele oor helde en skurke.
Geskiedkunde
[wysig | wysig bron]Historiese revisionisme is die metode waarvolgens die historiese verslag – die geskiedenis van 'n samelewing soos in hulle kollektiewe geheue vasgelê – voortdurend met nuwe feite en interpretasies van gebeure aangevul word. Die historikus James M. McPherson het die volgende daarvan gesê:
Geskiedenis is 'n voortgesette dialoog tussen die hede en verlede. Interpretasies van die verlede is onderhewig aan veranderinge in antwoord op nuwe getuienis, nuwe vrae wat van die getuienis gevra word en nuwe perspektiewe wat met verloop van tyd verkry is. Daar bestaan nie net 'n enkele, tydlose of onveranderlike "waarheid" oor vroeëre gebeure en hulle betekenis nie.
Die geskiedskrywer wat binne die bestaande establishment van die samelewing werk en wat 'n versameling geskiedenisboeke geskryf het waarop sy of haar gesag berus, word gewoonlik deur die status quo bevoordeel. Die wetenskapfilosoof, Thomas Kuhn, het gesê dat in teenstelling met die kwantifiseerbare eksakte wetenskappe wat deur 'n enkele paradigma gekenmerk word, die sosiale wetenskappe deur verskeie paradigmas gekarakteriseer word wat uit 'n "tradisie van eise, teeneise en debatte oor [die] grondslag" van navorsing put.[1]
Revisionistiese geskiedenis word dikwels beoefen deur persone wat in die minderheid is, dié wat buite die gevestigde akademiese wêreld by kleiner en minder bekende universiteite werk, of jong geskiedkundiges – basies historici met die meeste om te wen en die minste om te verloor deur die status quo uit te daag. In die wrywing tussen die hoofstroom aanvaarde oortuigings en die nuwe perspektiewe van historiese revisionisme, word die oorgeërfde historiese idees óf verander óf bevestig óf verhelder. Indien die revisionistiese idees met verloop van tyd die nuwe status quo word, het 'n paradigmaverskuiwing plaasgevind.
Ontwikkelings op akademiese, kulturele en politieke gebied het 'n vormende invloed op die kontemporêre model van geskiedskrywing gehad — die aanvaarde paradigma van histiografie; die filosoof Karl Popper het gesê dat "elke generasie sy eie moeilikheid en probleme, en dus sy eie belange en eie oogpunt het". Dit volg dus dat elke geslag 'n reg het om op hulle eie manier na die geskiedenis te kyk en dit te herinterpreteer.[8]
Historiese ontkenning
[wysig | wysig bron]Die historikus Deborah Lipstadt (Denying the Holocaust: The Growing Assault on Truth and Memory, 1993) en die historici Michael Shermer en Alex Grobman (Denying History: Who Says the Holocaust Never Happened and Why Do They Say It?, 2002), onderskei tussen historiese revisionisme en historiese ontkenning. Laasgenoemde is 'n vorm van denialisme. Lipstadt sê dat ontkenners van die Jodeslagting, soos Harry Elmer Barnes, hulleself op oneerlike wyse as "historiese revisioniste" identifiseer ten einde hulle ontkenning as 'n akademiese revisie van die historiese verslag te verbloem.
As sulks het Lipstadt, Shermer en Grobman gesê dat erkende historiese revisionisme die verfyning van die bestaande kennis van 'n historiese gebeurtenis behels, nie 'n ontkenning van die gebeurtenis self nie. Egte historiese revisionisme erken die bestaan van "onweerlegbare getuienis" wat daarop dui dat 'n gebeurtenis — soos die Swart dood, Amerikaanse slawerny en die Jodeslagting — wel plaasgevind het terwyl denialisme van geskiedenis die hele grondslag van historiese bewyse verwerp.[2][3]
Invloede
[wysig | wysig bron]Sommige van die invloede op historici wat met verloop van tyd kan verander:
- Toegang tot nuwe data: Heelwat historiese data het verlore gegaan. Selfs argiewe moet op grond van beskikbare ruimte en belangstelling besluit watter oorspronklike materiaal hulle moet verkry of bewaar. Argiefmateriaal word soms vir baie jare deur regerings gesluit, en wanneer hulle oopgemaak word, kan hulle die historiese perspektief op 'n gebeurtenis wysig.
- Nuwe bronne in ander tale: Namate meer bronne in ander tale beskikbaar word, kan historici hulle teorieë aan die hand van die nuwe bronne hersien. Die hersiening van die betekenis van die Middeleeue is 'n voorbeeld hiervan.
- Ontwikkelings op ander wetenskapterreine: DNS-ontleding het 'n impak op verskeie geskiedenisterreine gehad deur gevestigde historiese teorieë óf te bevestig óf deur met nuwe bewyse vorendag te kom wat gevestigde historiese verklarings ondermyn.[4] Radiokoolstofdatering, die bestudering van yskernmonsters en jaarringe, palinologie, SEM-ontleding van vroeë metaalmonsters en die bepaling van suurstof-isotope in bene het die afgelope dekades nuwe data verskaf waarmee nuwe hipoteses geformuleer kan word.
- Nasionalisme: Wanneer geskiedenishandboeke in Europa gelees word, is dit moontlik om vanuit heeltemal verskillende perspektiewe na 'n gebeurtenis te kyk. By die Slag van Waterloo is die meeste Britse, Franse, Nederlandse en Duitse handboeke geneig om die veldslag te swaai ten einde die belangrikheid van hulle nasie se bydrae te beklemtoon.
- Kultuur: Namate regionalisme byvoorbeeld meer prominent in die Verenigde Koninkryk geword het, was daar historici wat gemeen het dat die Engelse Burgeroorlog te Anglo-sentries was. Ten einde die oorlog te verstaan het revisionistiese historici voorgestel dat die Engelse Burgeroorlog net een van 'n aantal aaneengeskakelde konflikte word wat as die Oorloë van die Drie Koninkryke bekendstaan.
- Ideologie: Gedurende die 1940's het dit byvoorbeeld algemeen geword om die Engelse Burgeroorlog vanuit 'n Marxistiese denkrigting te beskou. Christopher Hill het beweer dat die "Burgeroorlog 'n klasseoorlog" was. In die jare ná die Tweede Wêreldoorlog het die invloed van die Marxistiese interpretasie in Britse akademiese instellings gekwyn en teen die 1970's is hierdie siening deur 'n nuwe skool revisioniste gekritiseer.
- Historiese kousaliteit: Kwessies rondom kousaliteit in die geskiedenis word dikwels aan die hand van nuwe navorsing aangepas. Teen die middel van die twintigste eeu is daar algemeen aanvaar dat die Franse Revolusie deur die triomfantelike opkoms van 'n nuwe middelklas veroorsaak is. Navorsing in die 1960's het egter aan die lig gebring dat die maatskaplike situasie baie meer kompleks was, en die vraag rondom die oorsaak van die Revolusie is vandag 'n kwessie van robuuste debat.
Gewysigde weergawes
[wysig | wysig bron]Die Donker-eeue
[wysig | wysig bron]Namate nie-Latynse tekste soos Walliese, Gaeliese en Oudnoorse sages ontleed en by die kanon van daardie tydperk opgeneem is, en baie meer argeologiese getuienis aan die lig gekom het, het die tydperk bekend as die Donker-eeue in so 'n mate vereng dat baie historici vandag nie meer die term se nut insien nie. Die term "donker" dui verder nie soseer op 'n gebrek aan kultuur en die regstelsel nie, maar eerder op 'n gebrek aan voldoende brontekste in die Europese vasteland. Baie moderne geleerdes wat die era bestudeer, is geneig om die term weens die negatiewe konnotasies te vermy. Hulle beskou dit as misleidend en nie van toepassing op enige gedeelte van die Middeleeue nie.[5][6]
Ontdekking van die Nuwe Wêreld
[wysig | wysig bron]In die vertelling van die Europese kolonisasies van Amerika het sommige geskiedenisboeke uit die verlede min aandag aan die inheemse volke van Amerika (Indiane) gegee. Hulle is gewoonlik net in die verbygaan genoem en daar is geen poging aangewend om die gebeure vanuit hulle perspektief te verstaan nie. Hierdie gesindheid is in Christopher Columbus se beskrywing weerspieël. Die uitbeelding van hierdie gebeure is sedertdien gewysig en die woord "ontdekking" is vermy.[7]
In sy revisionistiese boek, The Conquest of Paradise: Christopher Columbus and the Columbian Legacy (1990), redeneer Kirkpatrick Sale dat Christopher Columbus 'n imperialis was wat 'n verowering by sy eerste seereis wou insluit. In 'n resensie in die New York Times het die historikus en lid van die Christopher Columbus-vyfhonderdjarige feeskomitee William Hardy McNeill die volgende oor Sale geskryf:
- Hy is daarop uit om die heroïese prentjie te vernietig wat vroeëre skrywers aan ons oorgedra het. Mnr. Sale skets Columbus as wreed, gierig en onbekwaam (selfs as seeman), en 'n man wat vasbeslote was om die natuurlike paradyse wat hy versteur het, te misbruik."[8]
Volgens McNeill is Sale se werk "onhistories" in die sin dat dit selekteer uit die dikwels vae verslag van Columbus se werklike motiewe en optrede ten einde die navorser se twintigste eeuse doeleindes te pas."[9]
Militêre leierskap gedurende die Eerste Wêreldoorlog
[wysig | wysig bron]Die militêre leierskap van die Britse weermag gedurende die Eerste Wêreldoorlog is vir dekades lank dikwels deur historici en politici gekritiseer. Algemene beskuldigings was dat die generaals blind was vir die realiteite van loopgraafoorlogvoering, onkundig oor die toestand van hulle manskappe en dat hulle nie uit hulle foute geleer het nie, alles faktore wat tot enorme hoeveelhede sterftes gelei het ('lions led by donkeys').[10] Gedurende die 1960's het historici soos John Terraine hierdie interpretasie begin bevraagteken. Nuwe dokumente het na vore gekom en die tydsverloop het 'n meer objektiewe ontleding moontlik gemaak. Historici soos Gary D. Sheffield en Richard Holmes voer aan dat die militêre leierskap van die Britse weermag aan die westelike front baie probleme die hoof moes bied, soos 'n gebrek aan voldoende militêre kommunikasie. Hierdie inligting was voorheen nie bekend nie. Verder het militêre leierskap deurgaans tydens die oorlog verbeter en op die Honderddagoffensief uitgeloop wat tot die oorwinning in 1918 gelei het.
Rekonstruksie in die V.S.A.
[wysig | wysig bron]Revisionistiese historici van die Rekonstruksie ná die Amerikaanse Vryheidsoorlog het die heersende Dunning-skool verwerp wat aangevoer het dat swartmense deur "Carpetbaggers" gebruik is, en het eerder die ekonomiese gierigheid van die noordelike sakemanne beklemtoon.[11]
Duitse skuld vir die uitbreek van die Eerste Wêreldoorlog
[wysig | wysig bron]In reaksie op die ortodokse interpretasie wat in die Verdrag van Versailles vasgelê was (waarvolgens Duitsland vir die uitbreek van die Eerste Wêreldoorlog verantwoordelik was), het die selfbenoemde "revisionistiese" historici van die 1920's die ortodokse siening verwerp en 'n komplekse oorsaaklikheid voorgehou waarvolgens verskeie ander lande ewe skuldig was. Dit is steeds 'n saak van intense debat.[12]
Skuld vir die uitbreek van die Tweede Wêreldoorlog
[wysig | wysig bron]Volgens die ortodokse interpretasie was Hitler en Nazi-Duitsland en die Japannese Ryk Japan vir die uitbreek van die oorlog verantwoordelik. Revisionistiese historici van die Tweede Wêreldoorlog, vernaam Charles A. Beard, het gesê dat die V.S.A. ook skuld gehad het aangesien hulle in 1940–41 te veel druk op Japan toegepas het en kompromieë verwerp het.[13] Die Britse historikus A. J. P. Taylor het 'n storm laat losbars toe hy aangevoer het dat Hitler 'n bra gewone diplomaat was en nie doelbewus daarop uit was om 'n oorlog te veroorsaak nie.[14]
Koue Oorlog
[wysig | wysig bron]In die geskiedskrywing van die Koue Oorlog heers daar 'n debat tussen historici wat onderskeidelik 'n "ortodokse" of 'n "revisionistiese" interpretasie van die Russiese geskiedenis en ander aspekte van die Koue Oorlog (soos die Viëtnamoorlog) ondersteun het.
Viëtnamoorlog
[wysig | wysig bron]In America in Vietnam (1978) skryf Guenter Lewy:
Die slotsom van hierdie studie is . . . dat die skuldgevoel wat deur die Viëtnamoorlog by baie Amerikaners gewek is, nie geregverdig is nie . . . Trouens, omvattende ondersoeke van slagveldpraktyke het aan die lig gebring dat burgerlike sterftes in Viëtnam laer as in die Tweede Wêreldoorlog [1939-45] en Korea [1950-53] was, en dat daar 'n groot bemoeienis gemaak is om die verwoesting van die oorlog tot 'n minimum te beperk.
Aantekeninge
[wysig | wysig bron]- ↑ Kuhn, Thomas N. (1972) [1970]. "Logic of Discovery or Psychology of Research". In Lakatos, Imre; Musgrave, Alan (reds.). Criticism and the Growth of Knowledge (second uitg.). Cambridge: Cambridge University Press. p. 6. ISBN 0-521-09623-5.
- ↑ Lipstadt 1993:21; Shermer & Grobman 200:34
- ↑ Ronald J. Berger.
- ↑ Obituary of Andrew Sherratt Geargiveer 9 Januarie 2009 op Wayback Machine in The Independent 6 March 2006
- ↑ Snyder, Christopher A. (1998). An Age of Tyrants: Britain and the Britons A.D. 400–600. University Park: Pennsylvania State University Press. pp. xiii–xiv. ISBN 0-271-01780-5.
- ↑ Jordan, Chester William (2004).
- ↑ Kay Larson, and Edith Newhall, "It's a Map, Map, Map World" New York Magazine Nov 1992 25#43 pp 97+ online
- ↑ William H. McNeill, Review of Kirkpatrick Sale's The Conquest of Paradise, New York Times, October 7, 1990.
- ↑ McNeill, October 7, 1990.
- ↑ Lions Led By Donkeys
- ↑ Bernard Weisberger, "The Dark and Bloody Ground of Reconstruction Historiography", The Journal of Southern History, Vol. 25, No. 4 (Nov., 1959), pp. 427–447 in JSTOR
- ↑ See Selig Adler, "The War-Guilt Question and American Disillusionment, 1918–1928", Journal of Modern History, Vol. 23, No. 1 (Mar., 1951), pp. 1–28 in JSTOR
- ↑ Samuel Flagg Bemis, "First Gun of a Revisionist Historiography for the Second World War", Journal of Modern History, Vol. 19, No. 1 (Mar., 1947), pp. 55–59 in JSTOR
- ↑ Gordon Martel, ed.