Gaan na inhoud

Thomas Kuhn

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Thomas Kuhn
Gebore
Thomas Samuel Kuhn

18 Julie 1922
Sterf17 Junie 1996
NasionaliteitVerenigde State van Amerika
BeroepAkademikus
EggenootKathryn Muhs Kuhn
Jehane R. Kuhn
KindersSarah, Elizabeth en Nathaniel

Thomas Samuel Kuhn (18 Julie 192217 Junie 1996) was 'n Amerikaanse akademikus, wat omvattend oor die Geskiedenis van die Wetenskap geskryf het en verskeie belangrike begrippe relevant tot die Geskiedenis van die Wetenskap ontwikkel het.

Kuhn is gebore in Cincinnati, Ohio, as die seun van Samuel L. Kuhn, 'n bedryfsingenieur en Minette Stroock Kuhn. Hy behaal 'n BA-graad in fisika aan Harvard-universiteit in 1946 en 'n Ph.D. in 1949. Hy bied 'n kursus in die Geskiedenis van Wetenskap by Harvard-universiteit aan van 1948 tot 1956. Nadat hy Harvard verlaat het, het Kuhn aan die Universiteit van Kalifornië, Berkeley, in beide die filosofie- en die geskiedenisdepartement klasse aangebied en is in 1961 aangestel as professor in die Geskiedenis van die Wetenskap. In 1964 sluit hy by Princeton-universiteit aan as die "M. Taylor Pyne"-professor van Filosofie en die Geskiedenis van die Wetenskap. In 1979 het hy die Massachusetts Institute of Technology (MIT) as die "Laurance S. Rockefeller"-professor in Filosofie gedien tot 1991.

Hy is veral bekend vir sy boek The Structure of Scientific Revolutions (SSR) (1962), wat voortgebou het op Norwood Russell Hanson se Patterns of Discovery (1958). Kuhn glo dat wetenskaplike navorsing en denke gedefinieer word deur paradigmas of konsepsuele wêreldbeskouings wat bestaan uit formele teorieë, klassieke eksperimente en getoetste metodes. Wetenskaplikes sal tipies 'n bestaande paradigma aanvaar en die paradigma se omvang probeer verbreed deur teorieë te verfyn, verduidelikings te soek vir data wat nie heeltemal verstaan word nie en meer akkurate standaarde te probeer skep. Uiteindelik sal die wetenskaplikes gekonfronteer word met teoretiese probleme wat nie opgelos kan word nie of eksperimentele anomalieë wat die tekortkominge van die paradigma duidelik maak of dit selfs heeltemal weerspreek. Hierdie opeenhoping van probleme lei tot 'n krisis wat slegs opgelos kan word deur 'n intellektuele rewolusie wat die ou paradigma vervang met 'n nuwe. Die vervanging van die Ptolemeïese kosmologie deur Copernicus se heliosentrisme en die vervanging van die Newtonmeganika deur kwantumfisika en algemene relatiwiteit dien albei as voorbeelde van paradigmaskuiwe. Kuhn stel die idee voor dat wetenskap nie ewolusionêr ontwikkel na "'n waarheid" nie, maar eerder periodieke rewolusies of paradigmaverskuiwinge beleef. Kuhn beweer die paradigma bepaal die tipe eksperimente wat wetenskaplikes uitvoer, die vrae wat hulle vra en die probleme wat hulle as belangrik ag. Slegs 'n paradigmaverskuiwing verander die fundamentele konsepte wat navorsing onderlê en inspireer nuwe standaarde vir bewyse, nuwe navorsingsmetodes en nuwe teorieë, benewens eksperimente wat radikaal van die oues verskil.

Die impak van Kuhn se werk kan ook gemeet word aan die verandering wat hy selfs in die woordeskat van die Geskiedenis van die Wetenskap teweeggebring het. Behalwe vir die gebruik van die konsep "paradigmaverskuiwing" het hy die woord paradigma van die beperkte gebruik in linguistiek verhef tot die woord se algemene gebruik vandag. Kuhn is benoem as 'n Guggenheim Fellow in 1954, en in 1982 word die George Sarton-medaljie in die Geskiedenis van die Wetenskap aan hom toegeken. Verskeie ere-doktorsgrade is aan hom toegeken.

Kuhn is op 17 Junie 1996 oorlede. Hy is oorleef deur sy eggenote Jehane R. Kuhn, sy voormalige eggenote Kathryn Muhs Kuhn, en hul drie kinders, Sarah, Elizabeth en Nathaniel.

Bibliografie

[wysig | wysig bron]
  • The Copernican Revolution (Cambridge, MA: Harvard University Press, 1957)
  • The Structure of Scientific Revolutions (Chicago: University of Chicago Press, 1962) (ISBN 0-226-45808-3)
  • The Essential Tension: Selected Studies in Scientific Tradition and Change (1977)
  • Black-Body Theory and the Quantum Discontinuity, 1894-1912 (Chicago, 1987) (ISBN 0-226-45800-8)
  • The Road Since Structure: Philosophical Essays, 1970-1993 (Chicago: University of Chicago Press, 2000) (ISBN 0-226-45798-2)