Hoelahoepel

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
'n Meisie draai 'n hoelahoepel, 1958.
'n Video van 'n vrou wat 'n hoelahoepel draai in Times Square, New York.
'n Straatkunstenaar wat 'n kitaar balanseer terwyl hy 'n hoelahoepel draai in die Pike Place-mark in Seattle.
'n Hoelahoepel-kunstenaar wat 'n gloeistokkie en LED-tegnologie gebruik.

'n Hoelahoepel is 'n speelding wat om die middel, ledemate of nek geswaai word. Die moderne hoelahoepel is in 1958 uitgedink deur Arthur K. "Spud" Melin en Richard Knerr, maar kinders en volwassenes van oral in die wêreld speel al regdeur die geskiedenis met hoepels, wat geswaai, in die rondte gedraai en gegooi word. Hoelahoepels vir kinders is gewoonlik sowat 71 sentimeter in deursnee, en vir volwassenes sowat 1.02 meter. Tradisionele materiaal vir hoepels is onder meer wilgerlatte, rottang ('n buigbare en sterk loot), wingerdstokke en stywe gras. Deesdae word hulle meestal van plastiek-pype gemaak.[1]

Oorsprong[wysig | wysig bron]

Die Amerikaanse Indiane se hoepeldans is 'n soort storieverteldans wat enigiets tussen een en 30 hoepels as rekwisiete gebruik. Hierdie rekwisiete word gebruik om sowel statiese as dinamiese vorms te skep, wat verskeie diere, simbole en storievertelelemente voorstel. Die dans word gewoonlik uitgevoer deur 'n enkele danser met etlike hoepels.

Voordat dit bekend was as die kleurvolle plastiekspeelding (soms met water binne-in die hoepel), het hoepels al eeue lank bestaan. Al het hoepels al duisende jare bestaan, word daar dikwels verkeerdelik gedink dat hulle in die 1950's uitgevind is.[2]

Volgens die skrywer Charles Panati was daar 'n gier in die 14de-eeuse Engeland om hout- en metaalhoepels te gebruik. Hy skryf dokters het pasiënte behandel vir pyn en ontwrigte rûe weens die speel met hoepels; dit kry selfs die skuld vir hartversaking.[3] Panati sê die naam "hula" kom van die Hawaaise dans in die 18de eeu, vanweë die eenderse heupbewegings.[3]

Moderne geskiedenis[wysig | wysig bron]

Die hoelahoepel het internasionaal gewild geword in die laat 1950's, toe 'n plastiekweergawe suksesvol bemark is deur die Kaliforniese speelgoedmaatskappy Wham-O. In 1957 het Richard Knerr en Arthur "Spud" Melin begin met die idee van "oefenhoepels" wat met 'n deursnee van 1.06 meter van Marlex-plastiek gemaak is. Met baie wat gratis weggegee is en nasionale bemarking en verkope is 'n gier in Julie 1958 begin;[4][5] 25 miljoen plastiekhoepels is in minder as vier maande verkoop, en binne twee jaar het verkope 100 million gehaal.[1] Carlon Products Corporation was een van die eerste vervaardigers van hoelahoepels. In die 1950's, toe die gier oral in die VSA was, het Carlon meer as 50,000 hoelahoepels per dag vervaardig. Die hoelahoepel is in die National Toy Hall of Fame by The Strong in Rochester, New York, in 1999 ingelyf.

Die hoelahoepel-gier het oor die hele wêreld heen versprei en in die 1980's verdwyn. Maar nie in China en Rusland nie, waar die spel met hoelahoepels en die manipulering daarvan deel geword het van tradisionele sirkusse en ritmiese gimnaste se bewegings.

Moderne hoelahoepel-gebruik[wysig | wysig bron]

'n Kunstenaar met 'n vuurhoelahoepel.

Onlangs het spel met hoelahoepels weer opgang gemaak, waarna algemeen verwys word as "hoepeldans" om dit te onderskei van die spel vir kinders. Die jam-groep The String Cheese Incident kry erkenning daarvoor dat hulle 'n hernude belangstelling in hoepelspel aangewakker het. Lede van die groep het in die middel-1990's begin om volwassegrootte hoepels in die gehoor te gooi en hul aanhangers aangemoedig om met die hoepels te speel en te dans.[6] Dit was eers in 2003 met die ontstaan van Hooping.org wat hierdie klein groepie hoepelspelers mekaar aanlyn begin vind het en 'n ware gemeenskap en beweging het begin groei. Bay Area Hoopers het in daardie tyd in San Francisco ontstaan en het gereëlde "hoop jams" gehou met musiek waarop mense met hoepels kan dans, en nog groepe het oor die wêreld heen ontwikkel. In 2006 het Hoopin' Annie die idee gehad om 'n hoepelvakansiedag te begin en die eerste Wêreldhoepeldag is in 2007 gehou. Moderne hoepelspel kom by verskeie feeste en skoue in die VSA, Brittanje, Australië en Europa voor.

Baie moderne hoepelspelers maak hul eie hoepels van pype van polivinielchloriedpoliëtileen, hoëdigtheid-poliëtileen of polipropileen. Die poliëtileen-hoepels, en veral die polivinielchloried-hoepels, is veel groter en swaarder as die hoepels van die 1950's. Die grootte en gewig van die hoepel beïnvloed die styl van die hoepelgebruiker. Swaarder en groter hoepels word meer gereeld gebruik vir stadige hoepelbewegings en liggaamstoertjies, terwyl ligter, dunner pype gebruik word vir vinnige handtoertjies. Hierdie hoepels kan bedek wees met 'n lap- of plastiekband om die hoeveelheid werk te verminder wat nodig is om die hoepel te laat aanhou draai om die danser, en kan baie kleurvol wees.

Moderne hoepelspel het 'n groot verskeidenheid toertjies geskep. Dit sluit nou baie "op die liggaam"- en "van die liggaam af"-bewegings in.

Hoepelspel het 'n gewilde fiksheidaktiwiteit geword, met klasse wat in baie dorpe en stede oor die wêreld heen aangebied word.

'n Onlangse ontwikkeling in hoepelspel is vuurhoepelspel waar speke aan die buitekant van die hoepel aangebirng word, met kevlar-pitte, wat in brandstof gedoop word en aan die brand gesteek word.

Party maatskappye vervaardig opvoubare hoepels wat mens makliker kan vervoer.

Wêreldrekords[wysig | wysig bron]

Tydsduur[wysig | wysig bron]

Die langste bevestigde rekord om 'n hoelahoepel aan die draai te hou word gehou deur Aaron Hibbs van Columbus, Ohio, wat 'n hoepel vir 74 ure en 54 minute aan die draai gehou het van 22 tot 25 Oktober 2009.[7]

Die meeste hoelahoepels wat gelyk aan die draai gehou is [wysig | wysig bron]

Die rekord vir die meeste hoelahoepels wat gelyktydig aan die draai gehou is, is 160, deur Marawa the Amazing [8]

Hoepelhandloop[wysig | wysig bron]

Die rekords vir hardloop terwyl 'n hoelahoepel om die middel gedraai word, is:[9]

  • 100 m: 13.84 sekondes, deur Roman Schedler van Oostenryk op 16 Julie 1994
  • 1 myl: 6:40, deur Kris Slomin van die VSA op 20 Oktober 2008
  • 10 km, mans: 1:06:35, deur Paul "Dizzy Hips" Blair, datum nie bekend nie
  • 10 km, vrou: 1:27:25, deur Boo Crystal Chan van Australië, op 12 Maart 2009

Hoelahoepeldanse[wysig | wysig bron]

Op 19 Februarie 2013 het 4,483 mense hoelahoepels vir sewe minute saam met dansmusiek geswaai. Hulle het dit sonder onderbreking gedoen by die Thammasat-universiteit-stadion in Thailand, en het 'n wêreldrekord opgestel vir die meeste mense wat gelyktydig en op een plek met hoelahoepels gedans het. Guinness Wêreldrekords was daar om die rekord te bevestig.

Ander rekords[wysig | wysig bron]

Die grootste hoepel wat suksesvol gedraai is, was 5.04 m in deursnee, deur Ashrita Furman van die VSA in  September 2010.[10]

In 2000 het Roman Schedler 'n 24 kg-trekkerband vir 71 sekondes by die 5de Saxonia-rekordfees in Bregenz, Oostenryk, gedraai.[9]

In April 2010 het 70 lede van die Hooprama-span die Music City-halfmarathon (21.0975 km) met hoepelspel voltooi om mense bewus te maak van en geld te kry vir Hooping for Hope.[11][12]

In Maart 2013 was die grootste hoelahoepel-oefening, met 407 deelnemers, gehou by die Ravenscraig Regional Sports Facility in Skotland deur North Lanarkshire Leisure en Powerhoop Fitness.[13]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. 1,0 1,1 "Background, history, raw materials, design, and the manufacturing process of hula hoops" (in Engels). Madehow.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 Oktober 2019. Besoek op 23 Mei 2011.
  2. "Hula Hoop History". The Great Idea Finder. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Oktober 2016. Besoek op 22 Junie 2012.
  3. 3,0 3,1 Panati, Charles (1989). The Extraordinary Origins of Everyday Things. William Morrow Paperbacks / HarperCollins. ISBN 0-06-227708-1.
  4. Brymer, Chuck (2008). The nature of marketing: marketing to the swarm as well as the herd. Palgrave Macmillan. p. 22.
  5. Olson, James Stuart (2000). Historical dictionary of the 1950s. Greenwood Publishing Group. p. 136.
  6. "argiefkopie". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Oktober 2016. Besoek op 19 Oktober 2016.
  7. Guinness World Records. "Longest marathon hula hooping" (in Engels). guinnessworldrecords.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Mei 2014. Besoek op 2 Maart 2013.
  8. "Watch woman attempt world record for hula-hoops spun simultaneously". Today.com (in Engels). 10 September 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2019.
  9. 9,0 9,1 Ralf Laue. "Hula Hoop World Records" (in Engels). Recordholders.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 Oktober 2019. Besoek op 23 Mei 2011.
  10. "Largest Hula Hoop Spun" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Maart 2020. Besoek op 8 Maart 2015.
  11. "Hooping for Hope". Hooping for Hope. Besoek op 23 Mei 2011.[dooie skakel]
  12. "Group Hula Hoops Marathon to Raise Awareness – NewsChannel5.com | Nashville News, Weather & Sports" (in Engels). NewsChannel5.com. 23 April 2010. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Desember 2013. Besoek op 23 Mei 2011.
  13. Guinness World Records. "Largest Hula Hoop Workout".

Verdere leesstof[wysig | wysig bron]

  • Caughey, T. K. (Februarie 1960), "Hula-Hoop: An Example of Heteroparametric Excitation", American Journal of Physics 28 (2): 104–109, doi:10.1119/1.1935069 
  • Seyranian, Alexander P.; Belyakov, Anton O. (Julie 2011), "How to twirl a hula hoop", American Journal of Physics 79 (7): 712–715, doi:10.1119/1.3576177 

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]