Gaan na inhoud

JSTOR

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

JSTOR (kort vir Joernaalstoring) is 'n Verenigde State-gebaseerde aanlynstelsel vir argivering van akademiese joernale, wat in 1995 gestig is. Dit bied volleteks soekpogings van gedigitaliseerde vorige uitgawes van etlike honderde welbekende vaktydskrifte, wat in die geval van die Philosophical Transactions of the Royal Society na 1665 terugdateer.

JSTOR is oorspronklik befonds deur die Andrew W. Mellon-stigting, maar is tans 'n onafhanklike en selfonderhoudende nie-winsgewende organisasie met kantore in New York Stad en Ann Arbor, Michigan. In Januarie 2009, is dit aangekondig dat JSTOR met ITHAKA sou saamsmelt,[1] 'n nie-winsgewende organisasie wat in 2003 gestig is, en "toegewy is aan ondersteuning van die akademiese gemeenskap vir volle voordeeltrekking uit snelontwikkelende inligting- en netwerktegnologieë."[2]

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]

JSTOR is oorspronklik beraam as 'n oplossing vir een van die probleme wat deur biblioteke ondervind is, veral navorsings- en universiteitsbiblioteke weens die toenemende getal akademiese joernale. Die stigter, William G. Bowen, was die president van Princeton-universiteit van 1972 tot 1988.[3] Meeste biblioteke het dit in terme van koste en ruimte buitensporig duur gevind om 'n omvattende versameling joernale beskikbaar te hou. Deur digitalisering van baie joernaaltitels, het JSTOR biblioteke in staat gestel om die storing van hierdie joernale uit te kontrakteer met die vertroue dat hulle oor die langtermyn beskikbaar sal bly. Aanlyntoegang en volleteks soekvermoë het beskikbaarheid dramaties verbeter. JSTOR het oorspronklik tien ekonomiese en geskiednisjoernale omvat, en is in 1995 geloods by sewe verskillende biblioteeklokale. In November 2010 was daar 6 425 deelnemende biblioteke.[4] JSTOR-toegang is verbeter na gelang van terugvoer wat vanaf hierdie lokale ontvang is. Dit het uitgeloop het op 'n ten volle deursoekbare indeks wat vanaf enige gewone webblaaier toeganklik is. Spesiale sagteware is geïmplementeer om prente en grafieke duidelik en leesbaar te maak.[5]

Met die sukses van hierdie beperkte projek, was Bowen en Kevin Guthrie, toenmalige president van JSTOR, geïnteresseerd in uitbreiding van die getal deelnemende joernale. Hulle het met verteenwoordigers van die Royal Society beraadslaag, en 'n ooreenkoms is bereik om die Philosophical Transactions of the Royal Society te retrodigitaliseer na die ontstaan daarvan in 1665. Die toevoeging van hierdie oplae tot JSTOR is in Desember 2000 afgehandel.[5] Op 2 November 2010 het die databasis 1 289 joernaaltitels bevat, bestaande uit 20 versamelings wat 53 dissiplines verteenwoordig, benewens 303 294 indiwiduele joernaaluitgawes, wat neerkom op meer as 38 miljoen teksbladsye.[4]

Gebruik en inhoud

[wysig | wysig bron]

Toegang tot JSTOR geskied van reg oor die wêreld, en is hoofsaaklik gelisensieer aan biblioteke, universiteite en uitgewers. Gelisensieerde institusies kan JSTOR gratis aan hul lede beskikbaar stel via die internet. Indiwiduele subskripsies is ook beskikbaar wat sekere joernaaltitels aanbetref, via die joernaaluitgewers self.

In November 2010 word JSTOR materiaal verskaf deur 692 uitgewers. Meer as 90 miljoen argiefsoektogte is tussen 1 Januarie en 12 Julie 2010 uitgevoer.[4] Benewens die nut as 'n argief vir indiwiduele joernale, is JSTOR ook al gebruik as a hulpbron vir taalkundige navorsing. Die omvang van die argiefmateriaal maak dit geskik vir vasstelling van tydverwante taaltendense.[6]

Die beskikbaarheid van byna alle joernale op JSTOR word beheer deur 'n "bewegende muur", wat naamlik 'n ooreengekome tydsbestek is tussen die huidige band van die joernaal en die laaste band wat aan JSTOR beskikbaar is. Hierdie tydsbestek word gespesifiseer deur ooreenkoms tussen JSTOR en die uitgewer en is meestal in die orde van 3–5 jaar. Uitgewers kan ook 'n verandering van die "bewegende muur"-periode aanvra, of hul insluiting opsê. Voorheen kon uitgewers ook 'n oorskakeling van 'n "bewegende muur" na 'n "vaste muur" aanvra – 'n gespesifiseerde datum waarna JSTOR nie nuwe bande tot hul databasis sal toevoeg nie. In November 2010 was "vaste muur"-ooreenkomste steeds van krag by drie uitgewers van 29 joernale wat aanlyn beskikbaar is via webblaaie onder die uitgewers se beheer.[7]

Bykomend tot die hoofwebruimte, bedryf JSTOR se laboratoriumgroep 'n opediens wat toegang tot die argiewe verskaf vir die doel van korpusanalise by hul Data vir Navorsing-gerief.[8] Hierdie webruimte bied 'n baie ryk en veelsydige soekgerief met grafiese aanduiding van die artikeldekking en losse integrasie met die hoof JSTOR-webruimte. Gebruikers kan besonder gefokusde artikelversamelings opstel, en dan 'n datastel aanvra wat woord-, n-gramfrekwensies en basiese metadata bevat. Die gebruiker sal ingelig word wanneer die datastel beskikbaar is, en kan dit in XML of komma-geskeide waardeformate aflaai. Die gerief sluit egter nie volleteks in nie, alhoewel akademici dit van JSTOR kan aanvra onderhewig aan 'n geheimhoudingsverklaring.

Ook is JSTOR Plantwetenskap[9] benewens die hoofwebruimte beskikbaar. JSTOR Plantwetenskap is 'n aanlynomgewing wat uiteenlopende inhoud, gereedskap, en mense saambring wat in plantwetenskappe geïnteresseerd is. Dit verskaf toegang tot grondige inhoud essensieel tot plantwetenskappe, soos plant-tipespesimens, taksonomiese strukture, wetenskaplike literatuur en verwante materiale. JSTOR Plantwetenskap strewe na 'n omvattende aanlyn-navorsingsgerief vir samevatting en nasporing van die wêreld se botaniese hulpbronne. Dit is nuttig vir diegene wat botanie navors, leer of studeer, benewens biologie, ekologie, omgewings- en bewaringstudies. Die materiale op JSTOR Plantwetenskap word bygedra deur die Globale Plante-inisiatief[10] (GPI). GPI is 'n internasionale onderneming deur leidende herbaria, vir digitalisering en beskikbaarstelling van plant-tipespesimens en ander items van alledaagse nut vir botaniste of ander werkers in plantwetenskappe. Die vennote is van meer as 52 lande afkomstig. Tans is twee vennotenetwerke in plek wat bydraes maak: die Afrika Plante-inisiatief wat fokus op plante van Afrika en die Latyns-Amerikaanse Plante-inisiatief wat plante van Latys-Amerika bydra. GPI het ook uitgebrei na Noord-Amerika, Asië en Europa.

Verwante projekte

[wysig | wysig bron]

ARTstor is opgestel as 'n sustersorganisasie van JSTOR om te werk met inhoudeienaars en opvoedkundige gebruikers, deur implementering van 'n soortgelyke subskripsiemodel, wat in 2004 in gebruik gestel is. Dit het aansienlike impetus verkry na die ontbinding in 2005 van die Art Museum Image Consortium (AMICO), 'n kompeterende aanlynstelsel vir beelde of kunswerke, wat opgestel is deur 'n Getty-stigting-geleide konsortium van institusies. ARTstor se versamelings word bygedra deur die gemeenskap en bied 'n wye verskeidenheid beelde wat by interdissiplinêre onderwys en navorsing nuttig is, insluitend bydraes van die leidende museums, fotoargiewe, biblioteke, geleerdes, fotograwe, kunstenaars en kunstenaarboedels. Hierdie diverse versamelings sluit in: Carnegie Arts van die Verenigde State, Die Geillustreerde Bartsch, die Internasionale Mellon-argief, die Huntington-argief vir Asiatiese Kuns, en die Museum vir Moderne Kuns se argitektuur- en ontwerpversameling, die Metropolitan-museum vir Kuns, die Bodleiese Biblioteek en andere. Die ARTstor-digitale biblioteek bevat meer as een miljoen beelde van meer as 100 versamelings wêreldwyd.[11]

Aluka is 'n digitale aanlynbiblioteek wat fokus op materiale rakende Afrika. Dit is 'n inisiatief van Ithaka Harbors wat in 2005 geloods is. In Julie 2008 het Aluka organisatories met JSTOR saamgesmelt, en daar word beplan om die platforms en inhoud ook te verenig.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. "Aankondiging oor Ithaka". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Maart 2010. Besoek op 16 April 2011.
  2. "Omtrent Ithaka" (in Engels). Ithaka.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 April 2012. Besoek op 25 Oktober 2009.
  3. Leitch, Alexander. Bowen, William Gordon Geargiveer 11 Oktober 2017 op Wayback Machine. Princeton University Press.
  4. 4,0 4,1 4,2 "JSTOR by the numbers" (in Engels). JSTOR. 2010. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Augustus 2012. Besoek op 2 November 2010.
  5. 5,0 5,1 Taylor, John (2001). "JSTOR: An Electronic Archive from 1665". Notes and Records of the Royal Society of London. 55 (1): 179–181. doi:10.1098/rsnr.2001.0135.
  6. Shapiro, Fred R. (1998). "A Study in Computer-Assisted Lexicology: Evidence on the Emergence of Hopefully as a Sentence Adverb from the JSTOR Journal Archive and Other Electronic Resources". American Speech. American Speech, Vol. 73, No. 3. 73 (3): 279–296. doi:10.2307/455826.
  7. "Moving Wall" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Junie 2012. Besoek op 16 April 2011.
  8. JSTOR's Data for Research Service
  9. JSTOR Plant Science
  10. Global Plants Initiative
  11. "ARTstor Collections" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 Maart 2015. Besoek op 30 Junie 2009.