Macrinus
| Macrinus | |
|---|---|
| Keiser van die Romeinse Ryk | |
 Macrinus op 'n munt uit Moesia Inferior.
| |
| Regeer | 217-218 |
| Volle naam | Marcus Opellius Severus Macrinus |
| Gebore | 164/5 (Caesarea in Mauretania |
| Oorlede | Junie 218 Archelaïs |
| Voorganger | Caracalla |
| Opvolger | Elagabalus |
| Vorstehuis | Severiese dinastie |
| Kinders | Diadumenianus |
Marcus Opellius Macrinus (164? - Junie 218) was keiser van die Romeinse Ryk van 11 April 217 tot 8 Junie 218.
Op 8 April 217 nC is Romeinse Keiser Caracalla vermoor. Marcus Opellius Macrinus het die nuwe keiser geword. Tydens sy 14-maande-bewind het hy twee groot onderskeidings gekry – hy sou nooit Rome as keiser besoek nie, en hy is die eerste keiser wat nooit in die Senaat gedien het nie.[1]
Marcus Opellius Macrinus was 'n eerlik, deeglik, hardwerkend man en 'n goeie administrateur. Normaal sou Macrinus egter glad nie keiser geword het nie, want volgens konvensionele standaarde was hy heeltemal ongekwalifiseerd vir die pos.[2]
Macrinus was 'n provinsiaal in 164 nC gebore in die provinsie Mauretania Caesariensis (in moderne Algerië). Hy het geen familieverband met die Antonyne-dinastie of die familie van Septimius Severus gehad nie, en was beslis geen bloedverwant nie. In plaas van familie- of politieke verbintenisse, het Macrinus daarin geslaag om deur harde werk en betroubaarheid binne die kring rondom die keiserlike troon te kom. Hy het waarskynlik tot die eques behoort. 'n klas wat op 'n tyd perde vir Rome se leër voorsien het. [2]
Daar is verskeie verhale oor die vroeë jare van Rome se 23ste keiser, insluitend dat hy as 'n koerier en selfs as 'n gladiator gewerk het. Ons kan laasgenoemde as 'n latere laster afreken. Dit doen ook die antieke historikus Cassius Dio wat 'n tydgenoot van Macrinus was en die man se reputasie goed geken het; hy kan hom inderdaad persoonlik ontmoet het.[2]
Dit is waarskynlik dat Macrinus se ouers gerespekteerde, kleindorpse maar nie baie ryk mense was nie. Hulle kon nogtans hul seun se opleiding as 'n prokureur betaal .[2]
Gelukkig vir Macrinus sou hy bo sy lae geboorte uitstyg en opleiding as prokureur ontvang[1]
Min anders is bekend van Macrinus tot die bewind van keiser Septimius Severus (193 – 211 nC). Plautianus, die bevelvoerder van die Pretoriaanse Garde, het hom as 'n rentmeester benoem. [1] Teen hierdie tyd was Macrinus getroud, met 'n vrou van wie ons net die naam ken, Nonia Celsa, en dit uit 'n onbetroubare bron: die berugte fout-geneigde Historia Augusta. Uiteindelik het Macrinus van keiserlike funksionaris na keiserlike hofdienaar oorgeskakel en 'n reeks poste in die huishouding van Septimius Severus beklee. Toe Severus gesterf het, is Macrinus in beheer geplaas van die finansies van die nuwe mede-keisers, Geta en Caracalla.[2] Lojaal en betroubaar soos hy ook al was, moes Macrinus 'n mate van politieke vermoë gehad het, want hy het nie net sy beskermheer se genadeval oorleef nie, maar het daarna selfs daarin geslaag om bevordering te kry. Hierdie bevordering was na die pos van bestuurder van die belangrike Via Flaminia, een van die hoofpadslagare van Italië.[2]
Onder keiser Caracalla in 212 nC word hy die bevelvoerder van die Garde. Hierdie posisie het hom die geleentheid gebied om onder keiser Caracalla as tweede in bevel teen die Parthiërs in die ooste te dien. Die soms buierige en onvoorspelbare keiser het egter die ambisieuse Macrinus begin vrees, nadat hy gerugte gehoor het dat 'n waarsêer voorspel het dat die bevelvoerder binnekort die keiser sou word. Met die besef dat sy tyd as keiser bedreig is, het Caracalla na bewering die teregstelling van Macrinus beveel. Dit was toe dat die bevelvoerder besluit het hy moet óf die keiser doodmaak óf self doodgemaak word.[1]
Toe die keiser wat na die tempel van die maangodin Luna naby Carrhae gereis het om dit te besoek, het Macrinus die geleentheid aangegryp. Op 8 April 218 nC toe Caracalla langs die pad gestop het om homself te verlig, het een van sy lyfwagte agter hom aangekom met 'n swaard in die hand en die niksvermoedende keiser doodgesteek. Macrinus het met die liggaam van Caracalla na die kamp teruggekeer en beweer dat hy reeds die keiser se moordenaar vermoor het. Caracalla se as is na Rome gestuur en in die Mausoleum van Hadrianus begrawe. Volgens Herodianus se Geskiedenis van die Romeinse Ryk was die Senaat verheug:[1]
|
...die juigende Senaat het Macrinus al die keiserlike eerbewyse toegewys; die feit is egter dat hulle nie soseer verheug was oor Macrinus se opvolging nie as oor hul eie verlossing van Caracalla. Elke man het gevoel dat hy aan 'n swaard ontsnap het wat oor sy kop gehang het. |
|
Caracalla was die laaste van sy lyn. Hy was deur die senaat gehaat en het geen erfgenaam aangestel. Daarom het sy dood 'n magsvakuum aan die bokant gelaat. Na 'n paar oorwegings het die weermag besluit om Macrinus te steun bloot omdat hulle aan niemand beter kon dink nie.[2]
Macrinus as keiser
[wysig | wysig bron]
Macrinus het die weermag 'n groot bonus gegee met sy toetreding. Dit was noodsaaklik om die welwillendheid van die soldate te verseker, nie die minste nie omdat die ma en tantes van die oorlede Caracalla invloedryk en diep agterdogtig gebly het oor die rol wat Macrinus in die sluipmoord gespeel het.[2]
Onmiddellik nadat hy die troon beklim, het Macrinus 'n suiwering begin en baie van die provinsiale goewerneurs vervang, asook enigiemand tereggestel wat sy aanspraak op imperiale mag bedreig. Tydens hierdie suiwering het die nuwe keiser egter baie van diegene in die leër wat lojaal aan Caracalla was, kwaad gemaak. Sy optrede het ook Septimius Severus se tweede vrou en Caracalla se ma, Julia Domna, woedend gemaak, wat 'n mate van invloed op die troon wou behou. Macrinus het gevoel dat sy 'n bedreiging vir sy gesag kon wees, en het haar beveel om Antiogië te verlaat. Sy het geweier. In plaas daarvan om gehoor te gee aan die keiser se bevele, en terwyl sy die gevolge van borskanker gely het, het sy haarself doodgehonger. Haar suster Julia Maesa en twee niggies, Julia Soaemias en Julia Mamaea, het belowe om voort te gaan met haar stryd.
Gedurende sy eenjarige bewind het Macrinus voortdurend teen die weermag geveg, veral nadat hy baie van die voordele wat deur Caracalla toegeken is, teruggetrek het. Omtrent dieselfde tyd het die Partiërs begin om hul leër te herbou en na die Romeinse posisie op te trek. [1] Dit het voorspelbaar beteken dat toe die Romeine wel die Parthiërs in 'n groot geveg naby Nisibis in 217 nC ontmoet het, Macrinus se bevelvoerders meer daarop ingestel was om ’n nederlaag te vermy as om oorwinning te verseker. Die geveg was 'n gelykop, alhoewel die vyande van Macrinus verkies het om dit as 'n nederlaag te skilder.[2] In plaas daarvan om opnuut te veg, het die keiser toe 'n vredesooreenkoms gekoop, iets wat die keiser en sy leër verder vervreem het.[1]
Die Parthiese koning het sy eie probleme gehad, insluitend 'n pruttende burgeroorlog. Hy het Macrinus se aanbod van vrede in ruil vir 'n groot kontantbetaling met blymoedigheid aanvaar en Macrinus toegelaat om sy keuse van kliëntekoning op die troon van Armenië te plaas (hoewel dit onseker is of hierdie kontantbetaling ooit gemaak is).[2]
Niks hiervan was goed by die weermag nie. Volgens sommige rekeninge blyk dit dat Macrinus, ooit die pligsgetroue administrateur, besluit het om van sy finansiële verliese uit militêre lone te verhaal. Hy was nie so dwaas om die salaris van dienende soldate te sny nie, maar hy het die beginsalaris vir nuwe rekrute verlaag.[2]
Herodianus het geskryf[1]
|
|
...omstandighede het hul irritasie vermeerder, terwyl hulle steeds in tente woon en soms 'n tekort aan voorrade in 'n vreemde land, al het dit gelyk of 'n toestand van vrede bestaan, het hulle verlang om terug te keer na hul gewone stasies. Toe hulle Macrinus se luuksheid en laksheid sien, het hulle in opstand gekom en bitterlik oor hom gepraat en selfs vir 'n dun verskoning gebid om van hierdie ergernis ontslae te raak. |
|
Die weermag sou binnekort hul wens vervul kry.[1]
Met ontevredenheid in die weermag aan die toeneem en baie wat steeds treur oor die dood van Julia Domna, het Julia Maesa die geleentheid aangegryp om 'n jong veertienjarige seun genaamd Varius Avitus Bassianus (haar kleinseun) as die regmatige erfgenaam van die keiserlike troon te paradeer. As die afstammeling van die hoëpriester van die songod Elegabal, is hy "deur god gekies" as die wettige opvolger. Gerugte het die rondte gedoen dat hy die buite-egtelike seun van Caracalla was, en om sy aanspraak verder te verhoog, is sy naam aan die voormalige keisers Marcus Aurelius en Antonius Pius gekoppel.[1]
Ballingskap en Dood
[wysig | wysig bron]Met ondersteuning van die weermag is hierdie jong man, wat as Elagabalus bekend sou word, die kamp by Raphanaea ingesmokkel, en op 18 Mei 218 CE het die Derde Galliese Legioen hom tot keiser uitgeroep. [1]
Met 'n rebelle-leër wat na Antiogië opruk, en meer mans wat daagliks oorloop, moes Macrinus veg vir sy lewe. Op 8 Junie 218 nC het hy die rebelle in 'n geveg ontmoet, en ten spyte van meer ervare troepe en voortreflike bevelvoerders, is sy ongemotiveerde en gedemoraliseerde leër deeglik verslaan.[2]
