Mary Wollstonecraft

Mary Wollstonecraft

Engelse skryfster, filosoof, reisskrywer en kampvegter vir vroueregte

---

Gebore
27 April 1759
in Spitalfields, Londen, Engeland,
Groot-Brittanje

---

Oorlede
10 September 1797
in Somers Town, Londen, Engeland

---

Literêre stroming
Vroeë vroueliteratuur

---

Bekende werke



A Vindication of the Rights of Woman (1792)

Mary Wollstonecraft ([ˈwʊlstən.krɑːft]; * 27 April 1759; † 10 September 1797; huweliksnaam: Mary Wollstonecraft Godwin) was 'n Engelse skrywer, filosoof en kampvegter vir vroueregte. Gedurende haar kort loopbaan het sy romans, verhandelinge, 'n reisverhaal, 'n geskiedenis van die Franse Rewolusie, 'n gedragboek en 'n kinderboek geskryf. Sy staan veral bekend vir haar werk A Vindication of the Rights of Woman (1792) waarin sy argumenteer dat vroue nie natuurlikerwys ondergeskik is aan mans nie, en waar dit ook al só mag voorkom, is dit te wyte aan ontoereikende opvoeding. Wollstonecraft pleit daarvoor dat beide mans en vroue as vernuftige wesens behandel word en beeld 'n maatskaplike orde uit wat op gesonde verstand gegrond is.

Nog tot in die laat 20ste eeu het Wollstonecraft se privaat lewe, waaronder verskeie onkonvensionele persoonlike verhoudinge, meer aandag getrek as haar literêre werk. Ná twee ongelukkige liefdesverhoudings, met Henry Fuseli en Gilbert Imlay (met wie sy 'n dogter gehad het, Fanny Imlay), het Wollstonecraft met die filosoof William Godwin getrou, een van die vroeë voordenkers van die anargistebeweging. Mary Wollstonecraft is in die ouderdom van 38 oorlede, net elf dae nadat sy die lewe aan haar tweede dogter geskenk het. Haar nalatenskap het verskeie onvoltooide manuskripte ingesluit. Haar tweede dogter het self 'n literêre loopbaan gevolg en sou – as Mary Shelley – bekendheid verwerf as die skrywer van Frankenstein.

Haar wewenaar het ná haar afsterwe haar lewensverhaal as Memoirs of the Author of A Vindication of the Rights of Woman (1798, heruitgawe in 2001) gepubliseer, 'n werk waarin hy haar onortodokse leefstyl onthul en sodoende byna 'n eeu lank haar reputasie beskadig. Eers met die opkoms van die vroueregtebeweging teen die begin van die 20ste eeu het Wollstonecraft se pleidooi vir geslagsgelykheid en haar kritiek op konvensionele vroulike geslagsrolle nuwe aandag getrek. Tans word Wollstonecraft erken as een van die grondleggers van feministiese filosofie. Feministe noem dikwels beide haar lewe en haar werk as belangrike invloede.