Miemie Louw-Theron
| Miemie Louw-Theron | |
| |
| Geboortenaam | Maria Catharina Elizabeth Louw |
|---|---|
| Geboorte | 25 Julie 1898 Rietfontein, distrik Bethal, Tvl. |
| Sterfte | 30 September 1992 (op 94) Tulbagh, Kaapprovinsie |
| Nasionaliteit | Suid-Afrika |
| Beroep | Skrywer |
| Huweliksmaat | Pieter Theron |
| Kind(ers) | 3 |
Maria Catharina Elizabeth Louw (25 Julie 1898 – September 1992) was ’n Suid-Afrikaanse skrywer. Sy is op 25 Julie 1898 op Rietfontein in die distrik Bethal in die Transvaal gebore as die jongste van ses kinders en einde September 1992 op Tulbagh oorlede.
Lewe en werk
[wysig | wysig bron]Herkoms en vroeë lewe
[wysig | wysig bron]Haar vader, Adriaan Jakobus Louw, was 'n boer in die distrik. Gedurende die Anglo-Boereoorlog word die gesin gevang en na die Standerton konsentrasiekamp gestuur en haar vader gewond, gevange geneem en na Indië gestuur. Haar laerskoolopleiding ontvang sy aan die begin van haar moeder, aangesien daar weens die oorlog geen skole in die omtrek is nie. Later word 'n laerskool op die dorp geopen en aanvanklik ry sy elke dag sewe myl met die perdekar skool toe, totdat die kerk 'n koshuis laat bou en sy daar inwoon. Haar hoërskoolopleiding ontvang sy aan die Hoogenhout Hoërskool op Bethal, waar Imker Hoogenhout (seun van C.P. Hoogenhout) indertyd die skoolhoof was van die skool wat na hom genoem word. Die skrywers Dirk Mostert en N.H. Theunissen is van haar skoolmaats. Ten spyte van hulle armoede na die oorlog, laat die ouerpaar tog al hulle kinders leer. Die vier dogters word almal onderwyseresse, terwyl een seun predikant word en die ander landbou-opleiding ontvang om die plaas oor te neem.[1]
Lewe in die gemeenskap
[wysig | wysig bron]Miemie studeer verder aan die Transvaalse Universiteitskollege in Pretoria, waar sy die B.A.-graad en Onderwysdiploma behaal. Hierna gee sy eers in Latyn en later in Nederlands (wat geleidelik oorskakel na Afrikaans) onderwys aan die Potchefstroom Hoër Meisieskool. In hierdie tyd verwerf sy aan die Potchefstroomse Universiteitskollege die M.A.-graad. In 1925 trou sy met die boer Pieter Francois Theron van die plaas Uitvlug naby Tulbagh, waar die egpaar hulle vestig. Hulle het 'n seun (Kobie) en twee dogters (Annette en Hannah). Die een dogter is Annette Snyman, wat later 'n digbundel laat publiseer. Na haar troue hou sy haar besig met kinders grootmaak en is ook baie bedrywig in die gemeenskapslewe. So is sy onder andere 'n lid van die Afrikaanse Christelike Vroue Vereniging, die Vroue-Landbouvereniging, die Landbougenootskap, die Federasie van Afrikaanse Kultuurvereniginge, die Vrouesendingbond, die skoolraad en die openbare biblioteek.[2] Op 18 Februarie 1969 word haar man wreed op hulle plaas vermoor deur twee ontsnapte misdadigers en sy word aangerand en beroof. Hierna woon sy in by haar dogter Annette Snyman op Stellenbosch,[3] maar trek terug na 'n huis op die dorp Tulbagh na haar dogter se dood in 'n motorongeluk in 1981. Later verhuis sy na die tehuis vir bejaardes, Huis Disa op Tulbagh. Die historiese huis op die plaas, wat reeds in 1803 gebou is, word eers beskadig deur die aardbewing wat die omgewing in 1969 tref en in November 1972 word dit verwoes deur 'n brand.[4]
Sterfte
[wysig | wysig bron]Sy is einde September 1992[5] op Tulbagh oorlede.[6]
Skryfwerk
[wysig | wysig bron]In haar romans behandel sy sowel historiese boustof (Op eie wieke en 'n Wiel binne-in 'n wiel oor die Anglo-Boereoorlog en Die Hugenote) as teenswoordige omgewings as agtergrond vir haar liefdesverhale. [7] Op eie wieke [8] skets die opdraande stryd van 'n weduwee met haar drie dogters wat na die Anglo-Boereoorlog alleen terugkeer na 'n verwoeste plaas en dit weer van die grond af moet heropbou. Een van die dogters word moeg van die doellose plaaslewe en besluit om “op eie wieke” die lewe aan te durf. Sy word 'n diensmeisie by 'n ryk boerefamilie. Haar lewe hier is uiters onaangenaam en sy word selfs van moord beskuldig. Die tussentrede van 'n jeugvriend red haar egter. Die verhaal word knap vertel sonder fieterjasies, maar slaag nie daarin om die karakters se persoonlikhede te deurgrond nie. 'n Wiel binne-in 'n wiel is 'n verhaal oor die Anglo-Boereoorlog gebaseer op mededelings, briewe en 'n dagboek van haar ouers. Die hoofdoel van die roman is klaarblyklik om die geskiedenis van die tydperk vanaf die Jameson-inval oor te vertel. [9] Die skrywer doen dit soms deur direkte meedeling, maar meestal deur die gesprekke of ervarings van haar hooffigure. Die reënboog in die wolke is 'n sosiale roman met die armblanke-vraagstuk as boustof.Atése is 'n sending roman, waarin Zoeloe-volksverhale en die plaaslewe 'n belangrike rol speel. Ses Bakens is 'n historiese roman wat die geskiedenis van Suid-Afrika dek oor die tydperk 31 Mei 1902 tot 31 Mei 1961.[10] Al wankel die berge is 'n verhaal wat sy skryf na aanleiding van die aardbewing op Tulbagh. Geskiedkundige feite word verhaal deur te vertel van mense en die lotgevalle van Suid-Afrikaners, met die onwrikbare geloof van ouma Marais gedurende haar lang, bewoë lewe as middelpunt. Kinderverhale, godsdienstige leesstof en reisverhale verskyn ook uit haar pen. Haar kortverhaal Die spook in die pastorie word deur P.J. Nienaber opgeneem in die versamelbundel Geeste en gedaantes.
Sy skryf ook die vollengtedramas Argentinië: Oos wes, tuis bes en Die verlore dogter. Laasgenoemde drama verower die eerste prys in 'n wedstryd uitgeloof deur die Algemene Armesorgkommissie van die Kaapse NG Kerk.
Jeugverhale sluit in Die land van Waveren (oor die geskiedenis van Tulbagh), Dirkie en sy kuiergaste en Dirkie gaan op reis na die Noorde.
Publikasies
[wysig | wysig bron]Werke wat uit haar pen verskyn sluit in:[11][12][13]
1930 - Soos een wat dien
1931
- Op eie wieke
- Uit die kinderhart: Gebede vir kinders (saam met Raymund Theron)
1935 - ’n Wiel binne-in ’n wiel
1937 - Die Land van Waveren
1938 - Argentinië: Oos wes, tuis bes
1939
- Dirkie en sy kuiergaste
- Dirkie gaan op reis na die Noorde
- Die Hugenote
- Die Ou Kerk Volksmuseum in die "Land van Waveren", Tulbagh
- Theunis de Klerk van 1838: die Groot Trek
- Theunis de Klerk van 1938: die Ossewatrek
1940 - Die reënboog in die wolke
1947 - Atése
1950
- Daar is geen toeval nie
- Rondom Jerusalem is berge
1951 - Die verlore dogter
1959 - Wees altyddeur bly
1960 - Afgebreekte mure
1961 - Herstelde puinhope
1962 - Groen druiwe
1963 - ’n Lig vir die nasies
1965 - Ses bakens
1967 - In die skaduwee
1968 - Ruimte
1975 - Al wankel die berge
Bronne
[wysig | wysig bron]- Schoonees, P.C. Die prosa van die tweede Afrikaanse beweging. J.H. de Bussy, Pretoria / Hollandsch- Afrikaansche Uitgevers Maatschappij v/h J. Dusseau & Co, Kaapstad 1939 (derde druk).
- Van Coller, H.P. (red.) Perspektief en Profiel (Deel I en Deel II). J.L. van Schaik-Uitgewers. Pretoria. Eerste uitgawe, 1998 en 1999.
- Louw-Theron, Miemie: Biografie. Nasionale Afrikaanse Letterkundige Museum en Navorsingsentrum (NALN), Bloemfontein. (ongepubliseerd)
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Dekker, G. Afrikaanse Literatuurgeskiedenis. Nasou Beperk. Kaapstad. Elfde druk, 1970.
- ↑ Nasionale Pers Beperk. Ons skrywers en hul werke: 'n Plate-album. Nasionale Pers Bpk. Kaapstad, 1936.
- ↑ HAUM. Stellenbosse Galery. HAUM-Uitgewers. Kaapstad en Pretoria, 1974.
- ↑ Argus Correspondent. Historic Tulbagh house destroyed. The Argus, 11 November 1972.
- ↑ Die Burger: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/1992/09/30/12/3.html[dooie skakel]
- ↑ Eie korrespondent. Bekende Afrikaanse skryfster (94) op Tulbagh oorlede. Die Burger, 30 September 1992.
- ↑ Kannemeyer, J.C. Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 1. Academica. Pretoria en Kaapstad. Tweede druk, 1984.
- ↑ Digitale Bibliotheek voor Nederlandse Letteren: http://www.dbnl.org/tekst/scho120pros02_01/scho120pros02_01_0081.php
- ↑ Nienaber, P.J. Hier is ons skrywers! Afrikaanse Pers-Boekhandel. Johannesburg. Eerste uitgawe, 1949.
- ↑ Nienaber, P.J.; Senekal, J.H en Bothma, T.C. Mylpale in die geskiedenis van die Afrikaanse letterkunde. Afrikaanse Pers-Boekhandel. Tweede hersiene uitgawe, 1963.
- ↑ Esaach: http://www.esaach.org.za/index.php?title=Theron,_Miemie-Louw_(Maria_Catharina_Elizabeth_Theron)
- ↑ Worldcat: http://www.worldcat.org/search?q=au%3ATHERON%2C+Miemie+Louw.&qt=hot_autho
- ↑ Worldcat: http://www.worldcat.org/identities/lccn-no2007109339
Normdata  |
|
|---|