Nag op 'n Kaal Berg

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Modest Moessorgski, 1865

Nag op 'n Kaal Berg (Russies: Ночь на лысой горе; transliterasie: Noch′ na lysoy gore), ook bekend as Nag op die Kaal Berg, is 'n reeks komposisies deur Modest Moessorgski (1839–1881). Dit is geïnspireer deur Russiese literêre werke en legendes. Moessorgski se metode was om 'n "musikale prent" te skets, naamlik Die Vooraand van Sint Johannes op die Kaal Berg, (Russies: Иванова ночь на лысой горе; transliterasie: Ivanova noch′ na lysoy gore) op die tema van 'n Hekse Sabbat wat op Kupala Nag (Die Vooraand van Sint Johannes, ook bekend as Ivanа-Kupala, 'n tradisionele oostelike Slawiese vakansiedag wat in die Oekraine, Pole, Wit-Rusland, en Rusland gevier word gedurende die nag van 6 tot 7 Julie (Gregoriaanse kalender)) plaasvind, welke hy nog op dieselfde nag voltooi het, naamlik 23 Junie 1867. Dit is tesame met Nikolai Rimski-Korsakof se Sadko (1867) een van die eerste simfoniese gedigte deur 'n Russiese komponis.[1]

Alhoewel Moessorgski trots was op sy jeugdige poging het sy mentor, Mily Balakiref, geweier om dit uit te voer. Ten einde te red wat hy beskou het as waardige materiaal, het Moessorgski gepoog om sy Kaal Berg musiek om te werk na 'n werk vir vokale soliste, koor en orkes, in twee daaropvolgende projekte- die opera-ballet Mlada (1872), en die opera Die Skou by Sorochyntsi (1880). Nag op 'n Kaal Berg was egter nooit tydens Moessorgski se leeftyd uitgevoer nie.[2]

Rimski-Korsakof het in 1886, vyf jaar na Moessorgski se dood, 'n rangskikking daarvan gepubliseer wat beskryf is as 'n "Fantasie vir orkes." Sommige musikale skolastici beskou hierdie weergawe as 'n oorspronklike komposisie van Rimski-Korsakof, albeit een gebaseer op Moessorgski se laaste weergawe van die musiek vir Die Skou by Sorochyntsi:

Ek hoef skaars die leser daaraan te herinner dat die orkestrale stuk wat alom bekend staan as Moessorgski se Nag op 'n Kaal Berg 'n orkestrale komposisie deur Rimski-Korsakof is wat gebaseer is op die latere weergawe van die Kaal Berg musiek wat Moessorgski voorberei het vir Die Skou by Sorochyntsi.[3]
Gerald Abraham, musikoloog en 'n gesaghebbende bron op Moessorgski, 1945

Dit is by wyse van Rimski-Korsakof se weergawe dat Nag op 'n Kaal Berg ewigdurende bekendheid verwerf het. Die werk is die eerste keer in 1886 in Sint Petersburg opgevoer en het dadelik 'n konsert-gunsteling geword. 'n Halfeeu later het die werk miskien sy grootste blootstelling gekry by wyse van die Walt Disney geanimeerde rolprent Fantasia van 1940, met 'n rangskikking daarvan deur Leopold Stokowski gebaseer op Rimski-Korsakof se weergawe. Moessorgski se simfoniese gedig was nie tot 1968 in sy oorspronklike vorm gepubliseer nie. Alhoewel dit steeds min uitgevoer word, het dit egter na dese begin om blootstelling te verkry en om aan moderne gehore bekend te raak.

Sien ook[wysig | wysig bron]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. Calvocoressi (1956: bl. 78)
  2. Calvocoressi, Abraham (1974: bl. 21)
  3. Calvocoressi, Abraham (1974: bl. 175)