Onderwaterduik

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Two divers wearing lightweight demand helmets stand back-to-back on an underwater platform holding on to the railings. The photo also shows the support vessel above the surface in the background.
Oppervlak-verskafte duikers ry in 'n duikmandjie na die onderwaterwerkplek

Onderwaterduik, of kortweg duik, is die praktyk om onder die water se oppervlak te daal, hetsy vir plesier of om werk te verrig. Onderdompeling in water en die blootstelling aan hoë omgewingsdruk het fisiologiese effekte wat perke aan die moontlike duikdiepte en tydsduur stel. Die mens is nie fisiologies en anatomies goed aangepas by duikomstandighede nie, en verskeie soorte toerusting is ontwikkel om die diepte en tydsduur te vergroot, en daarmee verskeie tipes onderwaterwerk moontlik te maak.

Met omgewingsdrukduik word die duiker direk aan die druk van die omliggende water blootgestel. Die omgewingsdrukduiker kan sy asem ophou (vryduik), of asemhalingsapparaat vir skubaduik gebruik, of atmosferiese lug onder druk kan deur buise vanaf die oppervlak verskaf word. Die gebruik van versadigingsduiktegnieke verminder die risiko van dekompressiesiekte (DKS) na lang diep duike. In teenstelling teenoor omgewingsdrukduik, kan atmosferiese duikpakke gebruik word om die duiker teen hoë omgewingsdruk te isoleer. Bemande duikbote kan die bereikbare diepte vergroot, en afstandbeheerde of robotiese masjiene kan die risiko vir die mens verminder.

Die duiker word aan 'n wye verskeidenheid omgewingsgevare blootgestel, en alhoewel toepaslike duikvaardighede, opleiding, toerusting en asemgasse gebruik word om die risiko's te beheer, bly dit 'n gevaarlike aktiwiteit. Die graad van risiko varieer op grond van die modus, diepte en doel van die duiktog.

Duikaktiwiteite word beperk tot 'n maksimumdiepte van ongeveer 40 m vir ontspanningskubaduik, 530 m vir kommersiële versadigingsduik, en 610 m indien 'n atmosferiese duikpak gebruik word. Duik word ook beperk tot toestande wat nie oormatig gevaarlik is, al kan die vlak van aanvaarbare risiko wissel.

Ontspanningsduik (soms ook sportduik genoem) is 'n gewilde ontspanningsaktiwiteit. Tegniese duik is 'n vorm van sportduik, veral onder uitdagende toestande. Professionele duik, soos kommersiële duik (bv. skeepsherstel- en olieboor-instandhoudingswerk), duik vir navorsingsdoeleindes (insluitende natuurfotografie), of vir finansiële gewin (bv. diamantmyn), betrek onderwaterwerk. Openbare veiligheidsduik is die onderwaterwerk wat gedoen word deur wetstoepassers, die brandweer, en onderwater soek-en-herstel duikspanne. Weermagsduik sluit aanvalsduik, myn (bom)-opruimingsduik en skeepsherstelwerk in.

Diepseeduik is onderwaterduik, gewoonlik met die gebruik van oppervlakverskafte asemtoerusting, en verwys dikwels na die gebruik van die standaardduikpak met die tradisionele koperhelm. Harde-hoed duik is enige vorm van duik met 'n helm, insluitend die standaard koperhelm, en ander vorme van vryvloei en liggewig vraaghelms.

Die geskiedenis van asemhou-duik dateer terug na die klassieke tye, en daar bestaan bewyse van prehistoriese jag en versameling van seekos deur onderwaterswemmers. Tegniese vooruitgang in die voorsiening van asemgas aan 'n duiker teen omgewingsdruk is relatief onlangs, en self-ondersteunde asemstelsels is teen 'n versnelde koers na die Tweede Wêreldoorlog ontwikkel.

Fisiologiese beperkings op duik[wysig | wysig bron]

Onderdompeling in water en blootstelling aan koue water en hoë druk het fisiologiese effekte op die duiker wat die moontlike diepte en duur van omgewingsdrukduik beperk. Uithouvermoë vir asemhou is 'n ernstige beperking, en asemhaling teen 'n hoë omgewingsdruk voeg verdere komplikasies by, beide direk en indirek. Tegnologiese oplossings is ontwikkel wat die diepte en duur van menslike omgewingsdrukduik kan vergroot, en toelaat dat nuttige onderwaterwerk gedoen kan word.[1]

Onderdompeling[wysig | wysig bron]

Onderdompeling van die menslike liggaam in water beïnvloed die bloedsirkulasie, urienstelsel, vloeistofbalans, en asemhaling, deurdat die eksterne hidrostatiese druk van die water weerstand bied teen die interne hidrostatiese druk van die bloed. Dit veroorsaak 'n bloedverskuiwing vanaf die weefsels buite die bloedvate van die ledemate terug na die borsholte,[2] en vloeistofverliese bekend as onderdompelingdiurese vergoed vir die bloedverskuiwing in gehidreerde persone gou na onderdompeling.[3][2] Hidrostatiese druk op die liggaam gedurende kop-bo-water onderdompeling veroorsaak negatiewedruk-asemhaling wat bydra tot die bloedverskuiwing.[3]

Die bloedverskuiwing veroorsaak 'n toename in die respiratoriese en kardiale werklading. Slagvolume word nie grootliks beïnvloed deur onderdompeling of variasie in die omgewingsdruk nie, maar stadiger hartklop verminder die algehele kardiale uitset, veral as gevolg van die duikrefleks in asem-hou duik.[2] Longvolume neem af in die regop posisie, as gevolg van kraniale verplasing van die buik deur die hidrostatiese druk, en weerstand teen die lugvloei in die lugweë word verhoog as gevolg van die afname in die longvolume.[3] Daar is blykbaar 'n verband tussen pulmonale edeem en verhoogde pulmonale bloedvloei en bloeddruk, wat kapillêre stuwing veroorsaak. Dit kan tydens hoë-intensiteit oefening in die duiker voorkom terwyl hy gedompel of onder die water verkeer.[2]

Blootstelling[wysig | wysig bron]

Koue-skokreaksie is die fisiologiese reaksie van organismes na blootstelling aan skielike koue, veral koue water, en is 'n algemene oorsaak van dood deur onderdompeling in baie koue water,[4] soos deur te val deur 'n dun laag ys. Die skielike skok van die koue kan onwillekeurige inaseming veroorsaak, wat in die water tot verdrinking kan lei. Die koue water kan ook 'n hartaanval veroorsaak te danke aan vasokonstriksie;[5] die hart moet harder werk om die dieselfde volume bloed deur die liggaam te pomp, en vir mense met 'n hartsiekte kan hierdie bykomende werklas veroorsaak dat die hart staak. 'n Persoon wat die eerste minuut na die val in ysige water oorleef, kan vir ten minste nog dertig minute oorleef, as hul nie verdrink nie. Die vermoë om nuttige werk te verrig of kop-bo-water te bly daal aansienlik na tien minute aangesien die verkoelde spiere krag en koördinasie verloor.[4]

Die duikrefleks is 'n reaksie op onderdompeling wat die basiese homeostatiese reflekse oorheers, en in alle lug-asemhalende gewerweldes gevind word.[6][7] Dit optimiseer respirasie deur verspreiding van suurstofreserwes aan die hart en brein voorkeur te gee, wat langer periodes onder water toelaat. Dit word sterk in die watersoogdiere (robbe,[8] otters, dolfyne en muskrats) vertoon,[9] en bestaan ook in ander soogdiere, insluitend die mens. Duikende voëls, soos pikkewyne, het 'n soortgelyke duikrefleks.[6] Die duikrefleks word deur koue water op die gesig en asemhou geaktiveer.[6][10] Die kardiovaskulêre stelsel vertoon perifere vasokonstriksie, vertraagde polsslag, herleiding van bloed na die lewensbelangrike organe om  suurstof te bewaar, vrylating van rooibloedselle wat gestoor word in die milt, en, in die mens, onreëlmatige hartritme.[6] Watersoogdiere het fisiologiese aanpassings ontwikkel om suurstof tydens onderdompeling te bewaar, maar die apneë, vertraagde polsslag, en vasokonstriksie word met landsoogdiere gedeel.[7]

Hipotermie is die verlaging van liggaamstemperatuur wat plaasvind wanneer 'n liggaam meer hitte verloor as wat dit kan ontwikkel.[11] Hipotermie is 'n groot beperking vir swem of duik in koue water.[12] Die vermindering van die vingerbehendigheid as gevolg van pyn of gevoelloosheid, verminder algemene veiligheid en werksvermoë, wat op sy beurt die risiko van ander beserings verhoog.[12][13] Liggaamshitte word vinniger verloor in water as in lug, en watertemperature wat heel draaglik as buitelugtemperature sou wees, kan tot hipotermie lei, wat tot die dood weens 'n ander oorsaak in onvoldoende beskermde duikers kan lei.[12]

Beperkings vir asemhou-duik[wysig | wysig bron]

Asem-hou duik deur 'n lugasemhalende dier is beperk tot die fisiologiese vermoë om die duik met die beskikbare suurstof uit te voer totdat die dier terugkeer na 'n bron van vars asemhalingsgas, gewoonlik die lug by die oppervlak. Wanneer hierdie interne suurstoftoevoer uitgeput is, ly die dier aan 'n toenemende drang om asem te haal wat veroorsaak word deur die opbou van koolsuurgas in die sirkulasie,[14] gevolg deur verlies van bewussyn as gevolg van hipoksie van die sentrale senuweestelsel. As dit onder die water gebeur, sal die persoon verdrink.[15]

Verduistering gedurende asem-houduik kan gebeur wanneer die asem lank genoeg gehou word vir metaboliese aktiwiteit wat die suurstofparsiëledruk genoeg verminder om die verlies van bewussyn te veroorsaak. Dit word versnel deur inspanning, wat suurstof vinniger opgebruik, of deur hiperventilasie, wat die koolstofdioksiedvlak in die bloed verminder. Laer koolstofdioksiedvlakke verhoog die suurstof-hemoglobien affiniteit, wat die beskikbaarheid van suurstof na die breinweefsel teen die einde van die duik verminder (Bohr-effek); dit onderdruk ook die drang om asem te haal, en maak dit makliker om asem te hou tot die punt van verduistering. Dit kan op enige diepte gebeur.[16][17]

Opstyg-veroorsaakde hipoksie is deur 'n daling in suurstof parsiële druk veroorsaak as die omgewingsdruk verminder word gedurende  die opstyging. Die suurstofparsiëledruk op die diepte, onder druk, kan voldoende wees om bewussyn te behou, maar net op daardie diepte en nie teen die verminderde druk in die vlakker water daarbo of op die oppervlak nie.[15][17][18]

Veranderings in omgewingsdruk [wysig | wysig bron]

Eye and surrounding skin of young male showing petechial and subconjunctival haemmorhages
Ligte barotrauma rondom 'n duiker se oë wat veroorsaak is deur lae druk binne die masker

Barotrauma, 'n tipe disbarisme, is fisiese skade aan die liggaamweefsel veroorsaak deur 'n drukverskil tussen 'n gasruimte binne, of in kontak met die liggaam, en die omliggende gas of vloeistof. Dit kom gewoonlik voor wanneer die organisme blootgestel word aan 'n groot verandering in die omgewingsdruk, soos wanneer 'n duiker styg of daal. Die drukverskille wat barotrauma veroorsaak gedurende duik is weens veranderinge in die hidrostatiese druk.[19]

Die aanvanklike skade is gewoonlik as gevolg van oorstrekking van die weefsels in trek- of skuifspanning, hetsy direk deur die uitsetting van die gas in die geslote ruimte, of deur die drukverskil hidrolies oorgedra deur die weefsel. Weefselbreuk word gekompliseer deur die byvoeging van gas in die plaaslike weefsel of sirkulasie deur middel van die aanvanklike traumaplek. Dit kan die sirkulasie verstop by verre plekke, of met die normale funksie van 'n orgaan deur sy teenwoordigheid kan inmeng.[20]

Barotrauma oor die algemeen manifesteer as sinus of middeloor-effekte, dekompressiesiekte, longoordrukkingsbeserings en beserings as gevolg van eksterne druk.[20] Barotrauma tydens neerdaling word veroorsaak deur die remming van die vrye verandering van die gasvolume in 'n geslote ruimte in kontak met die duiker, wat 'n drukverskil tussen die weefsels en die gasruimte veroorsaak, en die ongebalanseerde krag as gevolg van hierdie drukverskil veroorsaak vervorming van die weefsels wat selbreuk veroorsaak.[20] Barotrauma tydens opstyg word ook veroorsaak deur die remming van die vrye verandering van die gasvolume in 'n geslote ruimte in kontak met die duiker. In hierdie geval laat die drukverskil 'n gevolglike spanning in die omliggende weefsel vorm, wat groter is as hul treksterkte. Behalwe weefselbreuk, kan die oordrukking gasse in die weefsels laat inbeweeg, asook verder weg deur middel van die bloedsomloopstelsel.[20]

Asemhaling onder druk[wysig | wysig bron]

Voorsiening van asemhalingsgas teen die omgewingsdruk kan die duur van 'n duik aansienlik verleng, maar daar is ander probleme wat mag ontstaan as gevolg van hierdie tegnologiese oplossing. Absorpsie van metabolies inerte gasse word groter as 'n funksie van tyd en druk, en dit kan ongewenste effekte veroorsaak: onmiddellik, as 'n gevolg van hul teenwoordigheid in die weefsels in die opgeloste toestand, soos stikstofnarkose en hoëdruk-senuweesindroom,[21][22] of probleme wanneer dit uit oplossing tree binne die weefsels tydens dekompressie.[23]

Verdere probleme ontstaan wanneer die konsentrasie van metabolies-aktiewe gasse toeneem. Dit wissel van die giftige effekte van suurstof by hoë parsiële druk,[24] deur die opbou van koolsuurgas as gevolg van oormatige werk van asemhaling, verhoogde dooie-ruimte,[25] of ondoeltreffende verwydering, tot die verergering van die giftige effekte van besoedeling in die asemhalingsgas as gevolg van die verhoogde konsentrasie teen 'n hoë druk.[26] Hidrostatiese drukverskille tussen die binnekant van die long en die asemhalingsgaslewering, verhoogde asemhalingsgasdigtheid as gevolg van die omgewingsdruk, en 'n verhoogde vloeiweerstand as gevolg van 'n hoër asemhalingskoers dra almal by tot verhoogde asemhalingsinspanning en erge vermoeiïng van die asemhalingspiere.[2]

Sensoriese stremming[wysig | wysig bron]

View of a rectangular grating through a flat-glazed diving half-mask, showing magnification and a detail of slight pincushion distortion and chromatic aberration in the through-water view.
Uitsig deur 'n plat masker, bo en onder die water

Onderwater sig word geaffekteer deur die deursigtigheid en die brekingsindeks van die water. Sigbaarheid onderwater word verminder omdat lig wat deur water beweeg, vinnig verswak met afstand, wat lei tot laer vlakke van natuurlike beligting. Onderwatervoorwerpe word ook vervaag deur die verstrooiing van lig tussen die voorwerp en die kyker, wat lei tot laer kontras. Hierdie effekte wissel met die golflengte van die lig, en die kleur en troebelheid van die water. Die menslike oog is geskik vir lugvisie, en wanneer dit in direkte kontak met water verkeer, word sigskerpte nadelig geraak deur die verskil in refraktiewe indeks tussen die water en lug. Voorsiening van 'n lugruim tussen die kornea en die water kan daarvoor vergoed, maar veroorsaak skaal- en afstandverdraaiing. Kunsmatige beligting is effektief om sigbaarheid te verbeter op kort afstand.[27] Stereoskopiese skerpte, die vermoë om relatiewe afstande van verskillende voorwerpe te oordeel, word aansienlik verminder onder water, en dit word geraak deur die visieveld.[27] 'n Smal visieveld wat veroorsaak word deur 'n klein venster in 'n helm veroorsaak aansienlik minder stereoskopiese skerpte, en 'n skynbare beweging van 'n stilstaande voorwerp wanneer die kop beweeg word.[28] Hierdie effekte lei tot verswakte hand-oogkoördinasie.[27]

Water het andere akoestiese eienskappe as dié van lug. Klank van 'n onderwaterbron kan relatief vrylik deur liggaamsweefsel versprei waar daar kontak met die water is, aangesien die akoestiese eienskappe soortgelyk is. As die kop aan die water blootgestel word, word 'n mate van klank deur die oordrom en die middeloor oorgedra, maar 'n belangrike deel bereik die cochlea selfstandig deur beengeleiding.[29][30] Gedeeltelike klanklokalisering is moontlik, maar moeilik.[29] Menslike gehoor onder water, in gevalle waar die duiker se ore nat is, is minder sensitief as in die lug.[29] Frekwensensitiwiteit onder water verskil ook van dié in lug, met 'n konsekwent hoër drempel van gehoor onderwater; sensitiwiteit vir hoërfrekwensie-klanke word die meeste verminder.[29] Die tipe hoofbedekking beïnvloed geraasgevoeligheid en geraasgevaar, afhangende van of die oordrag nat of droog is.[29]'n Neopreenkap veroorsaak aansienlike klankverswakking. Wanneer 'n helm gedra word, is gehoorsensitiwiteit soortgelyk aan dié in die oppervlaklug, aangesien dit nie sterk beïnvloed word deur die asemhalingsgas of kameratmosfeersamestelling of -druk nie.[29] Omdat klank vinniger in heliox beweeg as in lug, word stemformante verhoof, wat duikers se spraaktoon hoog en verwring en moeilik verstaanbaar maak vir mense wat nie daaraan gewoond is nie.[31] Die verhoogde digtheid van asemhalingsgasse onder druk het 'n soortgelyke en bydraende effek.[32]

Taktiele sensoriese persepsie by duikers kan benadeel word deur die omgewingsbeskermmingspak en lae temperature. Die kombinasie van onstabiliteit, toerusting, neutrale dryfvermoë en weerstand teen beweging deur die traagheid en viskose effekte van die water, belemmer die duiker se aksies. Koue veroorsaak 'n verlies in sensoriese en motoriese funksies en verminder en ontwrig kognitiewe aktiwiteit. Die vermoë om groot en presiese krag uit te oefen, word verminder.[33]

Sin van balans en ewewig is afhanklik van vestibulêre funksie en sekondêre insette van visuele, organiese, kutane (vel), kinestetiese en soms ouditiewe sintuie wat deur die sentrale senuweestelsel verwerk word om die balans te bied. Sommige van hierdie insette sal onderwater afwesig wees of verminder word, wat die oorblywende leidrade belangriker maak. Teenstrydige insette kan lei tot vertigo, disoriëntasie en bewegingsiekte. Die vestibulêre sin is noodsaaklik in hierdie toestande vir vinnige, ingewikkelde en akkurate beweging.[33] Propriosepsie maak die duiker bewus van sy persoonlike posisie en beweging, in samewerking met die vestibulêre en visuele insette, en laat die duiker doeltreffend funksioneer om fisiese ewewig in die water te handhaaf.[33] Die proprioseptiewe aanwysings van posisie word verminder of is afwesig in water teen neutrale dryfkrag. Hierdie effek kan vererger word deur die duikerspak en ander toerusting.[33]

Smaak en reuk is nie baie belangrik vir die duiker in die water nie, maar belangriker vir die versadigingsduiker gedurende sy verblyf in 'n akkommodasiedrukkamer. Daar is bewyse van 'n effense afname in die drempel van smaak en reuk na lang periodes onder druk ervaar word.[33]

Duikmodes[wysig | wysig bron]

Daar is verskeie vorme van duik wat gebaseer is op die duiktoerusting wat gebruik word.

Asemhou-duik[wysig | wysig bron]

A croup of three divers dressed in wetsuits standing on a rocky shore with the sea in the background. On the ground are inflated truck inner tube floats with nets to support their catch
Ontspannings-vryduikduikers in die basiese toerusting met vlot en vangssakke wat geskik is vir die vang van kreef en perlemoen

Die vermoë om te duik en vrylik onderwater te swem, terwyl die asem opgehou word, word as 'n nuttige noodvaardigheid, 'n belangrike deel van watersport en die vloot se veiligheidsopleiding, asook 'n genotvolle ontspanningsaktiwiteit beskou.[34] Onderwaterduik sonder asemhalingsapparaat kan gekategoriseer word as onderwaterswem, snorkel en vrye duik. Hierdie kategorieë oorvleuel egter aansienlik. Verskeie mededingende onderwatersportsoorte word beoefen sonder asemhalingsapparaat.[35][36][37][38][39]

Vryduik verhoed die gebruik van eksterne asemhalingstoestelle, en berus op die vermoë van duikers om hul asem te hou totdat hulle terug na die oppervlakte styg. Die tegniek wissel van eenvoudige asem-houduik tot kompeterende apneëduik. Vinne en 'n duikmasker word gewoonweg in vryduik gebruik om visie te verbeter en doeltreffende aandrywing te gee. 'n Kort asemhalingsbuis genaamd 'n snorkel, laat die duiker op die oppervlak asem haal, terwyl die gesig onderdompel word. Snorkelswem op die oppervlak sonder die bedoeling om te duik, is 'n gewilde watersport en ontspanningsaktiwiteit.[34][40]

Skubaduik[wysig | wysig bron]

Skubaduik is duik met 'n selfstandige onderwater asemhalingstoestel, wat heeltemal onafhanklik van enige oppervlaktoevoer is. Skuba gee die duiker mobiliteit en 'n horisontale reikafstand wat veel verder is as wat 'n lugpyp wat aan die toegewyde duikuitrusting (SSDE) gekoppel is, kan toelaat.[41] Skubaduikers wat betrokke is by gewapende magte, kan bedrieglike bedrywighede uitvoer, en word paddamanne of aanvalswemmers genoem.[42]

Oopbaan-duikstelsels stel die uitgeasemde gas aan die omgewing vry. Dit bestaan ​​uit een of meer duiksilinders wat asemhalingsgas teen hoë druk bevat, wat deur 'n duikreguleerder aan die duiker verskaf word. Hulle mag addisionele silinders vir dekompressiegas of noodasemhalingsgas insluit.[43]

Geslotebaan of semi-geslotebaan skubastelsels laat herwinning van uitgeasemde gasse toe. Die volume gas wat gebruik word, word verlaag in vergelyking met dié van oopbaanskuba, dus kan 'n kleiner silinder of silinders vir 'n ekwivalente duikduur gebruik word. Hulle verleng die tyd wat onder water gespandeer kan word in vergelyking met oopbaanskuba vir dieselfde gasverbruik. Her-asemers produseer minder borrels en minder geraas as oopbaanskuba wat hulle aantreklik maak vir geheimsinnige militêre duikers om opsporing te vermy, vir wetenskaplike duikers om nie seediere te verskrik nie, en mediaduikers om borrelinmenging en geraas te voorkom.[44]

'n Skubaduiker gebruik vinne wat aan die voete vasgemaak word om onderwater te beweeg;[45] eksterne aandrywing kan verskaf word deur 'n duiker se voortstuwingsvoertuig of 'n sleepbord wat vanaf die oppervlak getrek word. Ander toerusting sluit in 'n duikmasker om onderwatervisie te verbeter, 'n beskermende duikpak, toerusting om dryfvermoe te beheer en toerusting wat verband hou met die spesifieke omstandighede en doel van die duik.[46] Duikers word opgelei in die prosedures en vaardighede wat toepaslik is vir hul vlak van sertifisering deur instrukteurs wat aan die duikersertifiseringsorganisasies verbind is wat hierdie duikersertifikate uitreik. Dit sluit in standaard bedryfsprosedures vir die gebruik van die toerusting en die hantering van die algemene gevare van die onderwateromgewing en noodprosedures vir selfhulp en hulpverlening aan 'n soortgelyktoegeruste duiker wat probleme ervaar. 'n Minimumvlak van fiksheid en gesondheid word vereis deur die meeste opleidingsorganisasies, en 'n hoër vlak van fiksheid mag nodig wees vir sommige toepassings.[47]

Oppervlakverskafte-duik[wysig | wysig bron]

'n Alternatief vir selfstandige asemhalingstelsels (skuba) is om asemhalingsgasse vanaf die oppervlak deur 'n slangpyp te voorsien. In kombinasie met 'n kommunikasiekabel, 'n pneumofatometerslang en 'n veiligheidslyn word die naelstring van die duiker genoem. Dit kan 'n warmwaterslang vir verhitting, videokabel en asemhalingsgasherwinningslang insluit. Meer basiese toerusting wat slegs 'n lugslang gebruik, word 'n haakbuisstelsel (hookah) genoem.[48][46][49] Dit laat die duiker asemhaal deur 'n lugtoevoerslang vanaf 'n silinder of kompressor op die wateroppervlak. Asemgas word voorsien deur 'n mondvaste aanvraagklep of ligte volgesigmasker. Dit word gebruik vir werk soos rompskoonmaak en argeologiese opnames, vir skulpvis-oes, en as snuba, 'n vlakwateraktiwiteit wat tipies deur toeriste beoefen word vir diegene wat nie vir duik gesertifiseer is nie.[49][50][51]

Met versadigingsduik kan professionele duikers vir dae of weke op 'n slag onder druk bly en werk. Ná die werk in die water rus die duikers in 'n droë onderwaterhabitat op die bodem of 'n versadigings-lewensondersteuningstelsel van drukkamers op die dek van 'n duikondersteuningsvaartuig, olieplatform of ander drywende platform by 'n druk soortgelyk aan die werksdiepte. Hulle word oorgedra tussen die oppervlakte en die onderwaterwerkplek in 'n geslote duikklok. Dekompressie aan die einde van die duik kan baie dae neem, maar aangesien dit slegs een keer vir 'n lang tydperk van drukblootstelling gedoen word, eerder as na elkeen van baie korter blootstellings, is die algehele risiko van dekompressiebesering aan die duiker en die totale dekompressietyd verminder. Hierdie tipe duik bied groter werksdoeltreffendheid en veiligheid.[52]

Kommersiële duikers verwys na duikbedrywighede waar die duiker die duikoperasie begin en eindig teen atmosferiese druk as oppervlakgeoriënteerd.[53] Die duiker kan van die wal of 'n duikondersteuningsvaartuig ontplooi word en kan op 'n duikmandjie (diving stage) of in 'n duikklok vervoer word. Oppervlakverskafte duikers dra byna altyd duikhelms of volgesigduikmaskers. Die bodemgas kan lug, nitrox, heliox of trimix wees; die dekompressiegasse kan soortgelyk wees, of kan suiwer suurstof insluit. Dekompressieprosedures sluit in binnewaterdekompressie of oppervlakdekompressie in 'n dekdrukkamer.[54]

'n Natduikklok met 'n gasgevulde koepel bied meer gerief en beheer as 'n duikmandjie en maak voorsiening vir langer tye in die water. Natduikkloke word met lug en gemengde gas gebruik, en duikers kan op suurstof teen 12 meter (40 voet) dekompresseer.[55] Klein geslotekloksisteme is ontwerp wat maklik gemobiliseer kan word, en sluit 'n tweemanklokkie, 'n hanteringsraam en 'n dekompressiekamer vir oordrag onder druk in. Duikers kan lug of gemengde asenhalingsgas op die bodem gebruik en word gewoonlik uitgehaal met die kamer met lug gevul. Hulle dekompresseer op suurstof wat deur middel van ingeboude asemhalingstelsels (BIBS) teen die einde van die dekompressie verskaf word. Klein duikklokstelsels ondersteun duike tot 120 meter (390 voet) vir bodemtye tot 2 uur.[55]

'n Relatief draagbare oppervlaktoevoerstelsel met hoëdruk-gassilinders vir beide primêre en reserwe gas, gebruik die duiker se volle naelstelsels met 'n pneumofatometer en stemkommunikasie, en is in die bedryf bekend as "skuba-vervanging".[56]

Kompressorduik is 'n rudimentêre metode van oppervlakverskafte duik wat in sommige tropiese streke soos die Filippyne en die Karibiese Eilande gebruik word. Die duikers swem met 'n halfmasker en vinne en word voorsien van lug van 'n industriële laedruk-kompressor op die boot deur plastiese buise. Daar is geen reduksieklep nie; Die duiker hou die slangpunt in sy mond met geen aanvraagklep of mondstuk nie en laat oortollige lug tussen die lippe wegspoel.[57]

Duik teen atmosferiese druk [wysig | wysig bron]

VS Vloot atmosferiese duiksisteem

Onderdompelbare strukture en rigiede atmosferiese duikpakke laat mens in 'n droë omgewing teen normale atmosferiese druk duik. 'n Atmosferiese duikpak is 'n klein eenman-geartikuleerde onderdompelbare struktuur wat soos 'n harnaspak lyk, met komplekse gewrigte om buiging toe te laat, terwyl 'n interne druk van een atmosfeer behou word. 'n Atmosferiese duikpak kan vir baie ure gebruik word vir duike tot ongeveer 700 m. Dit skakel die meeste fisiologiese gevare van diep duik uit - geen dekompressie word benodig na 'n duik nie, daar is geen spesiale gasmengsels nodig nie, en daar is geen gevaar vir stikstofnarkose nie - ten koste van hoër koste, komplekse logistiek en verlies aan behendigheid.[58][59]

Onbemande duik[wysig | wysig bron]

'n Werkklas afstandbedrewe-onderwatervoertuig gebruik 'n manipulatorarm om op 'n komplekse onderwaterinstallasie te werk.

Outonome-onderwatervoertuie (AUV's) en afstandbedrewe-onderwatervoertuie (ROV's) kan sekere funksies van duikers uitvoer. Hulle kan op groter dieptes en in meer gevaarlike omgewings ontplooi word. 'n AUV is 'n robot wat onder water beweeg sonder reëletydinsette van 'n operateur. AUVs is deel van 'n groter groep onbemande onderseestelsels, 'n klassifikasie wat nie-outonome ROV's insluit, wat deur middel van 'n kabel of met behulp van afstandbeheer deur die operateur / vlieënier van die oppervlak beheer word.[60][61]

Verskeidenheid van duikaktiwiteite[wysig | wysig bron]

Skeepsherstelwerk benodig soms onderwatersweiswerk
Onderwaterfotografie word deur ontspannings- en professionele duikers uitgevoer.

Duik kan uitgevoer word om verskeie redes, beide persoonlik en professioneel. Ontspanningsduik is suiwer vir genot en het verskeie spesialisasies en tegniese dissiplines om 'n verskeidenheid aktiwiteite waarvoor spesialisopleiding aangebied kan word, soos grotduik, wrakduik, ys duik en diep duik te verskaf.[62][63]

Daar is verskeie aspekte van professionele duik wat wissel van deeltydse werk tot lewenslange loopbane. Professionele in die ontspanningsduikbedryf sluit in instrukteuropleiers, duikinstrukteurs, assistent-instrukteurs, duikleiers, duikgidse en duikers. Kommersiële duik is bedryfsverwant en sluit in siviele ingenieursdienste soos olieverkenning, (offshore) konstruksie, en instandhouding van damme en hawens. Kommersiële duikers kan ook in diens geneem word om take te verrig wat verband hou met mariene aktiwiteite, soos vlootduik, insluitend die herstel en inspeksie van bote en skepe, mariene berging of akwakultuur.[64][65][66]

Ander spesialisgebiede van duik sluit in militêre duik, met 'n lang geskiedenis van militêre duikers in verskillende rolle, insluitende kontakgevegte, binnedring van vyandige gebiede, die plaas en verwydering van myne, en ingenieursbedrywighede.[67]

In burgerlike bedrywighede beskik die polisiedienste oor polisieduikeenhede om soektog- en reddingsoperasies te verrig, en om bewyse te versamel. In sommige gevalle kan duikreddingspanne ook deel wees van die brandweer, paramediese diens of 'n lewensreddingseenheid, en dit kan geklassifiseer word as openbareveiligheidsduik.[68][69] Daar is ook professionele duikers soos onderwaterfotograwe en videofotograwe wat die onderwaterwêreld opneem, en wetenskapsduikers in studierigtings wat die onderwateromgewing bestudeer, insluitend marienebioloë, geoloë, hidroloë, oseanografe en argeoloë.[70][66][71]

Die keuse tussen skuba en oppervlaksverskafteduikuitrusting is gebaseer op beide wetlike en logistieke beperkings. Waar die duiker mobiliteit en 'n groot afstand van beweging benodig, is skuba gewoonlik die keuse as veiligheid en wetlike beperkings toelaat. Hoërisiko werk, veral kommersiële duik, sal volgens wetgewing en praktykkodes tot oppervlakverskafteduiktoerusting beperk word.[48][71][72]

Geskiedenis[wysig | wysig bron]

16de-eeu Islamse skildery van Alexander die Grote in 'n glas duikklok
Twee duikers. Een dra die Tritonia atmosferiese duikpak, en die ander dra 'n standaardduikpak. Hulle maak gereed om die wrak van die RMS Lusitania (1935) te besoek

Vryduik het 'n wydverspreide geskiedenis van jag en versameling, beide vir kos en ander waardevolle hulpbronne soos pêrels en koraal, wat voor 4500 v.C. begin.[73] Gedurende klassieke Griekse en Romeinse tye is kommersiële duikaanwendings soos sponsduik en mariene berging gevestig.[74] Militêre duik bestaan reeds gedurende die Peloponnesiese Oorlog.[75] Ontspannings- en sporttoepassings is 'n onlangse ontwikkeling. Die tegnologiese ontwikkeling van omgewingsdrukduik begin met klipgewigte (skandalopetra) vir vinnige afdaal.[74] Die duikklok is van die vroegste tipes toerusting vir onderwaterwerk en -ondersoek.[76] Die gebruik daarvan is eers in die 4de eeu vC beskryf deur Aristoteles.[77] In die 16de en 17de eeu het duikklokke meer bruikbaar geword toe 'n lugtoevoer aan die duiker moontlik gemaak is,[78] en duikhelms ontwikkel is wat vanaf die oppervlak met lug voorsien is deur deur middel van handbedrewe pompe. Die helms is later verbeter deur 'n waterdigte pak aan die helm vas te maak.[78][79] In die vroeë 19de eeu het dit in die standaardduikpak ontwikkel,[78] wat 'n wyer verskeidenheid van mariene sivieleingenieurswese en bergingsprojekte uitvoerbaar gemaak het.[78][80][81]

Beperkings in die mobiliteit van die oppervlakverskafdestelsels het die ontwikkeling van beide oopbaan- en geslotebaan skuba in die 20ste eeu aangemoedig, wat vir die duiker 'n veel groter onafhanklikheid moontlik maak.[82][83][84] Dit het tydens die Tweede Wêreldoorlog vir klandestiene militêre operasies en na-oorlog vir wetenskaplike, soek-en-redding, mediaduik, ontspannings- en tegniese duik gewild geword. Die swaar vryvloeioppervlakverskafde koperhelms het ontwikkel tot liggewig-vraaghelms,[78] met verbeterde gasekonomie, wat belangrik is vir dieper duik met duur helium-gebaseerde asemhalingsmengsels. Versadigingsduik verminder die risiko's van dekompressiesiekte vir diep en lang blootstellings.[67][85][78]

'n Alternatiewe benadering was die ontwikkeling van die atmosferiese duikpak of gepantserde duikpak, wat die duiker van omgewingsdruk op die diepte isoleer ten koste van meganiese kompleksiteit en beperkte behendigheid. Die tegnologie het eers in die middel van die 20ste eeu prakties geword.[59][86] Die isolasie van die duiker uit die omgewing is verder geneem deur die ontwikkeling van afstandbeheerde onderwatervoertuie in die laat 20ste eeu, waar die operateur die ROV van die oppervlak beheer, en outonome onderwatervoertuie wat geheel en al wegdoen met 'n operateur. Al hierdie modusse is steeds in gebruik en elkeen het 'n verskeidenheid toepassings waar dit voordele bo die ander het. Alhoewel duikklokke grotendeels na 'n vervoermiddel vir oppervlakverskafteduikers verplaas is, is dit in sommige kombinasies besonder effektief, soos die gelyktydige gebruik van oppervlakgerigte of versadigingsoppervlakverskafteduikers en werk- of waarnemingsklas afstandbeheerde onderwatervoertuie.[81][87][88]

Fisiologiese ontdekkings[wysig | wysig bron]

John Scott Haldane, 1902

Teen die einde van die 19de eeu, sodra bergingsoperasies dieper en langer geword het, het 'n onverklaarbare ongesteldheid die duikers begin verdruk; asemhalingsprobleme, duiseligheid, gewrigspyn en verlamming, wat soms tot die dood lei, is ondervind. Die probleem was alreeds bekend onder werkers wat tonnels en brugfondamente gebou het wat onder druk in die fondamentkasse gewerk het, en was aanvanklik caisson disease genoem. Dit is later die "bends" hernoem omdat die gewrigspyn gewoonlik buiging in die lyer veroorsaak het. Vroeë berigte van die siekte is ten tye van Charles Pasley se berging van die Royal George wrak gemaak, maar wetenskaplikes was nog onkundig oor die oorsake daarvan.[81]

Die Franse fisioloog Paul Bert was die eerste om dit as dekompressiesiekte (borrelsiekte) te begryp. Sy werk, La Pression barometrique (1878), was 'n omvattende ondersoek na die fisiologiese effekte van lugdruk, beide bo en onder die normale.[89] Hy het vasgestel dat die inaseming van lug onder verhoogde druk veroorsaak dat stikstof in die bloedstroom oplos. Vinnige dekompressie kan die stikstof in sy gasvormige toestand vrystel, wat borrels vorm wat bloedsirkulasie kan versper en moontlik verlamming of dood kan veroorsaak. Sentrale senuweestelsel-suurstoftoksisiteit is ook vir die eerste keer in hierdie publikasie beskryf, en word soms die "Paul Bert effek" genoem.[89][90]

John Scott Haldane het in 1907 'n dekompressiekamer ontwerp en in 1908 het hy die eerste dekompressietabelle vir die Royal Navy vervaardig ná uitgebreide eksperimente met diere en menslike onderwerpe.[91][92][93] Hierdie tabelle het 'n metode van dekompressie in trappe gevestig - dit bly die basis vir dekompressiemetodes tot vandag toe. Na aanleiding van Haldane se aanbeveling is die maksimum veilige bedryfsdiepte vir duikers vergroot tot 61 meter. [67]

Die Amerikaanse Vloot het navorsing oor dekompressie voortgesit, en in 1915 is die eerste Bureau of Construction and Repair dekompressietabelle deur French en Stilson ontwikkel.[94] Eksperimentele duike is in die 1930's uitgevoer, wat die basis gevorm het vir die VS Vloot lugdekompressietabelle van 1937. Oppervlakte-dekompressie en suurstofgebruik is ook in die 1930's ondersoek. Die VS Vloot 1957 tabelle is ontwikkel om probleme wat in die tabelle van 1937 ondervind is, reg te stel.[95]

In 1965 het Hugh LeMessurier en Brian Andrew Hills hul referaat, A thermodynamic approach arising from a study on Torres Strait diving techniques gepubliseer, wat voorgestel het dat dekompressie volgens skedules gebaseer op konvensionele modelle lei tot asimptomatiese borrelvorming wat dan weer opgelos moet word by die dekompressiestop voordat dit uitgeskakel kan word. Dit is stadiger as om die gas uit te skakel terwyl dit nog in oplossing is, en dui aan hoe belangrik dit is om borrelfase gas te verminder vir doeltreffende dekompressie.[96][97]

M.P. Spencer het getoon dat Doppler ultrasoniese metodes veneuse borrels in asimptomatiese duikers kan opspoor,[98] en dr Andrew Pilmanis het getoon dat veiligheidstoppe die borrelvorming verminder.[95] D.E. Yount het die Varying Permeability Model in 1981 beskryf, wat 'n meganisme van borrelvorming voorstel.[99] Verskeie ander borrelmodelle het gevolg. Die patofisiologie van borrelsiekte is nog nie ten volle verstaan ​​nie, maar die dekompressiepraktyk het 'n stadium bereik waar die risiko redelik laag is en die meeste voorvalle word suksesvol behandel deur terapeutiese rekompressie en hiperbariese suurstofterapie. Gemengde asemhalinggasse word gebruik om die gevolge van die hiperbariese omgewing op omgewingsdrukduikers te verminder.[95][100][101]

Duikomgewing[wysig | wysig bron]

A diver is visible underwater in a hole cut in the ice cover of a small lake
Ysduik

Die duikomgewing word beperk deur toeganklikheid en risiko, maar sluit water en soms ander vloeistowwe in. Die meeste onderwaterduik vind plaas in die vlak kusdele van die oseane en binnelandse varswaterliggame, insluitend mere, damme, steengroewe, riviere, fonteine, oorstroomde grotte, opgaardamme, tenks, swembaddens en kanale, maar kan ook gedoen word in groot rioolpype, kragstasieverkoelingstelsels, vrag- en ballastenks van skepe, en vloeistofgevulde industriële toerusting. Duik in ander vloeistowwe as water kan spesiale probleme veroorsaak weens digtheid, viskositeit en chemiese verenigbaarheid met duiktoerusting, asook moontlike omgewingsgevare vir die duikspan.[102] Watertemperatuur, sigbaarheid en beweging beïnvloed ook die duiker en die duikplan.[103]

Gunstige toestande, soms ook bekend as beperkte water, is omgewings met lae risiko, waar dit baie onwaarskynlik of onmoontlik is vir die duiker om verlore of gevange te raak, of blootgestel te word aan ander gevare as die basiese onderwateromgewing. Hierdie toestande is geskik vir basiese opleiding in kritiese oorlewingsvaardighede, en sluit swembaddens, oefentenks, akwariumtenks en sommige vlak en beskermde kusgebiede in.[104]

Oopwater is onbeperkte water soos 'n see, meer of watergevulde steengroef, waar die duiker regstreekse vertikale toegang het tot die oppervlak van die water wat in aanraking kom met die atmosfeer.[105] Oopwaterduik impliseer dat as 'n probleem ontstaan, die duiker vertikaal kan styg na die atmosfeer om lug te asem.[106]

'n Oorhoofse- of penetrasieduikomgewing is waar die duiker 'n spasie binnekom waaruit geen direkte, suiwer vertikale styging tot die veiligheid van asembare lug op die oppervlak moontlik is nie. Grotduik, wrakduik, ysduik en duik in ander natuurlike of kunsmatige onderwaterstrukture of kampe is voorbeelde. Die beperking op direkte styging/opkoms verhoog die risiko van duik onder 'n oorhoof, en dit word gewoonlik aangespreek deur prosedure-aanpassings en die gebruik van toerusting soos bykomende asemhalingsbronne en riglyne om die roete na die uitgang aan te dui.[71][102][103]

Nagduik kan die duiker toelaat om 'n ander onderwateromgewing te ervaar, omdat baie seediere nagtelik is.[107] Hoogteduik, bv. in bergmere, vereis aanpassing van die dekompressieskedule as gevolg van die verminderde atmosferiese druk.[108][109]

Dieptebereik[wysig | wysig bron]

A scuba diver in a wetsuit holds onto the shotline at a decompression stop. He is breathing from a rebreather and carrying a side-slung 80 cubic foot aluminium bailout cylinder on each side. A second diver is partly visible to the left.
'n Tegniese duiker met 'n geslote-baan her-asemer en oopbaan uitskietsilinders styg op van 'n 180 m duikpoging.

Die ontspanningsduikdiepte is deur die EN 14153-2 / ISO 24801-2 vlak 2 "Outonome duiker" -standaard tot 20 meter beperk.[110] Die aanbevole dieptelimiet vir meer omvattend opgeleide ontspanningsduikers wissel van 30 meter (98 voet) vir PADI duikers,[111] (dit is die diepte waarop stikstofverliessimptome algemeen by volwassenes merkbaar word), 40 meter (130 voet) gespesifiseer deur die Recreational Scuba Training Council,[111] 50 meter (160 voet) vir duikers van die British Sub-Aqua Club en Sub-Aqua Association met lug vir asemhalingsgas,[112] en 60 meter vir spanne van 2 tot 3 Franse Vlak 3 ontspanningsduikers, met lug vir asemhalingsgas.[113]

Vir tegniese duikers is die aanbevole maksimum dieptes groter, met dien verstande dat hulle minder narkotiese gasmengsels sal gebruik. 100 meter (330 voet) is die maksimum diepte wat vir duikers gemagtig is wat Trimix Diver-sertifisering met IANTD,[114] of Advanced Trimix Diver-sertifisering met TDI voltooi het.[115] 332 meter (1 089 voet) is die wêreldrekorddiepte op skuba (2014).[116] Kommersiële duikers wat versadigingstegnieke en heliox as asemhalingsgasse gebruik, duik gereeld tot 100 meter (330 voet), maar hulle word ook beperk deur fisiologiese beperkings. Comex Hydra 8 eksperimenteleduike het in 1988 'n rekord oopwaterdiepte van 534 meter bereik.[117] Atmosferiese duikpakke word hoofsaaklik beperk deur die tegnologie van die artikulasieseëls, en 'n Amerikaanse vlootduiker het tot 610 meter in een geduik.[118][119]

Duikplekke[wysig | wysig bron]

View of the coastal waters from the top of a hill, showing an approximately circular hole in the shallow coastal reef tangent to the deeper water offshore.
Die Blue Hole in Dahab, Egipte, 'n wêreldbekende ontspanningsduikplek

Die term vir 'n plek waar 'n mens kan duik, is 'n duikplek. As algemene reël word professioneel geduik waar daar werk gedoen moet word, en vir ontspanning duik mens waar toestande geskik en gerieflik is. Daar is baie omskrewe en gepubliseerde ontspanningsduikplekke wat bekend is vir hul gerief, interessanthede en waar toestande dikwels gunstig is. Duikopleidingsfasiliteite vir professionele en ontspanningsduikers gebruik gewoonlik 'n klein verskeidenheid duikplekke wat bekend en gerieflik is, waar toestande voorspelbaar is en die risiko relatief laag is. [120]

Duikopleiding[wysig | wysig bron]

Kommersiële duikeropleiding by 'n ou steengroef

Onderwaterduikeropleiding word gewoonlik deur 'n gekwalifiseerde duikinstrukteur gegee wat lid is van een van verskeie duikopleidingsagentskappe of geregistreer is by 'n regeringsagentskap. Basiese duikopleiding behels die aanleer van vaardighede wat nodig is vir die veilige uitvoering van aktiwiteite in 'n onderwateromgewing. Dit sluit in prosedures en vaardighede vir die gebruik van duikuitrusting, veiligheid, noodhulp en reddingsprosedures, duikbeplanning en die gebruik van duiktabelle.[121] [122] Duikhandseine word gebruik om onderwater tussen duikers te kommunikeer. Professionele duikers sal ook ander metodes van kommunikasie aanleer.[121][122]

'n Aanvangsvlakduiker moet die tegnieke van asemhaling onderwater deur 'n aanvraagreguleerder aanleer, insluitend om dit leeg te maak en terug in die mond te plaas as dit losgeruk het, en om die maskerbril leeg te maak as dit oorvloei het. Hierdie is kritiese oorlewingsvaardighede, en indien dit nie bemeester is nie, het die duiker 'n hoë risiko om te verdrink. 'n Verwante vaardigheid is die deel van asemhalingsgas met 'n ander duiker, vir die skenker sowel as die ontvanger. Dit word gewoonlik uitgevoer met 'n sekondêre aanvraagklep wat vir hierdie doel gedra word. Tegniese en professionele duikers leer ook om 'n noodgasvoorsiening te gebruik wat in 'n onafhanklike duiktoestel gedra word.[121][122]

Om beserings tydens afdaling te vermy, moet duikers bekwaam wees om die druk binne die ore, sinusse en masker gelyk te stel. Hulle moet ook leer om nie hul asem op te hou terwyl hulle styg nie, om barotrauma van die longe te voorkom. Opstygspoed moet beheer word om dekompessiesiekte te vermy, wat dryfkragbeheervaardighede vereis. Goeie skubavaardighede, dryfkragbeheer en duikbalans maak dit ook moontlik om te manuvreer en veilig, gemaklik en doeltreffend te beweeg, ook met behulp van swemvinne.[121][122]

'n Minimumkennis van fisiologie en die fisika van duik word deur die meeste duikersertifiseringsagentskappe verwag, aangesien die duikomgewing uitheems en relatief vyandig vir die mens is. Die vereiste fisika- en fisiologiekennis is redelik basies en help die duiker om die uitwerking van die duikomgewing te verstaan ​​sodat ingeligte aanvaarding van die gepaardgaande risiko's moontlik is. Die fisika hou meestal verband met gasse onder druk, dryfkrag, hitteverlies en lig onderwater. Die fisiologie hou verband met die effekte op die menslike liggaam, om 'n basiese begrip van die oorsake en risiko's van barotrauma, dekompressiesiekte, gastoksisiteit, hipotermie, verdrinking en sensoriese variasies te gee. Meer gevorderde opleiding behels dikwels noodhulp- en reddingsvaardighede, vaardighede met betrekking tot gespesialiseerde duikuitrusting en onderwaterwerkvaardighede.[121][122] Verdere opleiding word benodig om die vaardighede te ontwikkel wat nodig is vir duik in 'n wyer verskeidenheid omgewings, met gespesialiseerde toerusting, en om bevoeg te wees om 'n verskeidenheid onderwatertake uit te voer.[102] [103] [123][124]

Mediese aspekte van duik[wysig | wysig bron]

Die mediese aspekte van duik en hiperbariese blootstelling sluit in die ondersoek van duikers om mediese fiksheid vir duik te vestig, diagnose en behandeling van duikstoornisse, behandeling deur rekompressie en hiperbariese suurstofterapie, toksiese effekte van gasse in 'n hiperbariese omgewing[1] en die behandeling van beserings tydens duik wat nie direk verband hou met diepte of druk nie.[78]

Duikfiksheid[wysig | wysig bron]

Medies duikfiksheid is die mediese en fisiese geskiktheid van 'n duiker om veilig in die onderwater omgewing te funksioneer deur gebruik te maak van onderwater duik toerusting en prosedures. Afhangende van die omstandighede kan dit deur 'n getekende verklaring deur die duiker vasgestel word dat hy of sy nie aan die diskwalifikasievoorwaardes ly nie en in staat is om die gewone fisiese vereistes van duik te kan hanteer, tot 'n gedetailleerde mediese ondersoek deur 'n dokter wat geregistreer is as 'n mediese ondersoeker van duikers na aanleiding van 'n voorgeskrewe kontrolelys van prosedures getuig deur 'n regsdokument van fiksheids om te duik uitgereik deur die mediese ondersoeker en op 'n nasionale databasis aangeteken, of deur alternatiewe tussen hierdie uiterstes.[125][72]

Duikgeneeskunde[wysig | wysig bron]

'n Dekompressiekamer word gebruik om sommige duikversteurings te behandel

Duikgeneeskunde is die diagnose, behandeling en voorkoming van toestande wat veroorsaak word deur duikers aan die onderwater omgewing bloot te stel. Dit sluit in die gevolge van gasse onder druk, die diagnose en behandeling van toestande wat veroorsaak word deur mariene gevare en hoe duikfiksheid die veiligheid van die duiker beïnvloed. Hyperbariese medisyn is 'n ander veld wat verband hou met duik, aangesien herkompressie in 'n hiperbariese kamer met hiperbariesesuurstofterapie die definitiewe behandeling is vir twee van die belangrikste duikverwante siektes, dekompressiesiekte en arteriële gasembolisme.[126][127]

Duikgeneeskunde handel oor mediese navorsing oor duikprobleme, die voorkoming van duikstoornisse, behandeling van duikongelukbeserings en duikfiksheid. Die veld sluit die effek op die menslike liggaam van asemhalingsgasse en hul kontaminante onder hoë druk in, asook die verband tussen die toestand van fisiese en psigologiese gesondheid van die duiker en veiligheid. In duikongelukke is dit algemeen die geval dat veelvuldige versteurings plaasvind in wisselwerking met mekaar, beide as oorsaake en komplikasies. Duikgeneeskunde is 'n tak van beroepsgeneeskunde en sportgeneeskunde, en noodhulp en erkenning van simptome van duikstoornisse is belangrike dele van duikersopleiding.[1]

Risiko en veiligheid[wysig | wysig bron]

Die internasionale kode vlag "Alpha", wat beteken: "Ek het 'n duiker onderwater, bly weg teen stadige spoed"
Alternatiewe 'Duiker onderwater' vlag in algemene gebruik in die Verenigde State en Kanada

Risiko is 'n kombinasie van gevaar, kwesbaarheid en waarskynlikheid van voorkoms, wat die waarskynlikheid van 'n spesifieke ongewenste gevolg van 'n gevaar, of die gekombineerde waarskynlikheid van ongewenste gevolge van al die gevare van 'n aktiwiteit kan wees.[128]

Die teenwoordigheid van 'n kombinasie van verskeie gevare gelyktydig is algemeen in duik, en die effek is gewoonlik 'n groter risiko vir die duiker, veral waar die voorkoms van 'n voorval as gevolg van een gevaar ander gevare aktiveer met 'n gevolglike kaskade van insidente wat die duiker oorrompel. Baie duiksterftes is die gevolg van 'n kaskade voorvalle waaruit enige enkele redelik voorspelbare voorval die duiker kon bestuur, die duiker oorweldig.[129][130][131]

Kommersiële duikbedrywighede kan die duiker blootstel aan meer en soms groter gevare as ontspanningsduik, maar die gepaardgaande beroepsgesondheids- en veiligheidswetgewing is minder verdraagsaam teenoor risiko as ontspannings-, veral tegnieseduikers, bereid kan wees om te aanvaar.[129][130] Kommersiële duikbedrywighede word ook beperk deur die fisiese realiteite van die bedryfsomgewing, en duur ingenieursoplossings is dikwels nodig om risiko te beheer. 'n Formele gevaaridentifikasie en risikobepaling is 'n standaard en vereiste deel van die beplanning vir 'n kommersiële duikoperasie, en dit geld ook vir aflandige duikbedrywighede. Die beroep is inherent gevaarlik, en groot moeite en onkoste word gereeld aangegaan om die risiko binne 'n aanvaarbare omvang te hou. Die standaard metodes om risiko te verminder word waar moontlik gevolg.[129][130][132]

Statistiek oor beserings wat verband hou met kommersiële duik word normaalweg deur nasionale reguleerders versamel. In die Verenigde Koninkryk is die Health and Safety Executive (HSE) verantwoordelik vir die oorsig van ongeveer 5000 kommersiële duikers; In Noorweë het die Petroleum Safety Authority Norway (PSA), wat sedert 1985 die DSYS-databasis in stand gehou het, die statistieke oor meer as 50 000 duiker-werksure per jaar ingesamel.[133][134] Die sterfsrisiko tydens ontspanningsduik, wetenskapsduik of kommersiële duik is klein, en duiksterftes word gewoonlik geassosieer met swak asemgasbestuur, swak dryfbeheer, toerustingmisbruik, verstopping, rowwe water toestande en voorbestaande gesondheidsprobleme. Sommige sterftes is onvermydelik en word veroorsaak deur onvoorsiene situasies wat buite beheer is, maar die meerderheid duiksterftes kan toegeskryf word aan menslike foute deur die slagoffer.[135] Volgens 'n Noord-Amerikaanse 1972-analise van die kalenderjaar 1970 data, was duik per uur 96 keer gevaarliker as motorbestuur.[136] Volgens 'n Japannese studie in 2000 is 'n uur van ontspanningsduik 36 tot 62 keer gevaarliker as bestuur. [137]

Skubasterftes het 'n groot finansiële impak as gevolg van verlore inkomste, verlore besigheid, versekeringspremieverhogings en hoë regskoste.[135] Toerustingfaling is skaars in oopbaanskuba en wanneer die oorsaak van die dood as verdrinking aangeteken word, is dit gewoonlik die gevolg van 'n onbeheerbare reeks gebeurtenisse waarin verdrinking die eindpunt is omdat dit in water voorkom, terwyl die aanvanklike oorsaak onbekend bly.[138] Lugembolisme word ook gereeld as oorsaak van die dood genoem, dikwels as gevolg van ander faktore wat lei tot 'n onbeheerde en swak-bestuurde opstyging, wat soms vererger word deur bestaande mediese omstandighede. Ongeveer 'n kwart van die duiksterftes word met hartaanvalle geassosieer, meestal in ouer duikers. Daar is taamlik baie data oor duiksterftes beskikbaar, maar in baie gevalle is die data swak weens die standaard van ondersoek en verslagdoening. Dit belemmer navorsing wat die veiligheid van duikers kan verbeter.[138][139]

Artisanale vissers en versamelaars van mariene organismes in minder ontwikkelde lande kan hulself blootstel aan 'n relatief hoë risiko deur duikuitrusting te gebruik as hulle nie die fisiologiese gevare verstaan ​​nie, veral as hulle onvoldoende toerusting gebruik.[140]

Duikgevare[wysig | wysig bron]

Duikers werk in 'n omgewing waarvoor die menslike liggaam nie goed geskik is nie. Hulle ondervind spesiale fisiese- en gesondheidsrisikos wanneer hulle onderwater gaan of hoëdrukasemhalingsgas gebruik. Die gevolge van duikvoorvalle wissel van net irriterend tot vinnig noodlottig en die resultaat hang dikwels af van die toerusting, vaardigheid, reaksie en fiksheid van die duiker en duikspan. Die gevare sluit in die akwatiese omgewing, die gebruik van asemhalingstoerusting in 'n onderwateromgewing, blootstelling aan 'n drukomgewing en drukveranderinge, veral drukveranderinge tydens afdaling en opstyg, en die asemhaling van gasse teen hoë omgewingsdruk. Duikuitrusting behalwe asemhalingstoestelle is gewoonlik betroubaar, maar kan ook faal, en die verlies van dryfkrag (om te kan dryf) of termiese beskerming kan 'n groot las wees wat kan lei tot ernstiger probleme. Daar bestaan ook gevare van die spesifieke duikomgewing en gevare wat verband hou met toegang tot en uitklim uit die water, wat van plek tot plek verskil, wat ook oor tyd mag verander. Gevare wat inwendig is aan die duiker sluit in voorafgaande fisiologiese en sielkundige toestande en die persoonlike gedrag en bevoegdheid van die individu. Vir diegene wat ander aktiwiteite verrig terwyl hulle duik (bv. fotografie, herstelwerk, diamantmyn), is daar addisionele gevare van taakladings, die duikopdrag en spesiale toerusting wat verband hou met die taak.[141][142]

Menslike faktore[wysig | wysig bron]

Die belangrikste faktore wat duikveiligheid beïnvloed, is die omgewing, die duikuitrusting en die uitvoering van die duiker en die duikspan. Die onderwateromgewing is uitheems, beide fisies en sielkundig spanningsvol, en gewoonlik nie vatbaar vir beheer nie, alhoewel duikers selektief kan wees oor die omstandighede waarin hulle bereid is om te duik. Die ander faktore moet beheer word om die algehele spanning op die duiker te versag en die duik in aanvaarbare veiligheid te laat voltooi. Die toerusting is van kritieke belang vir die duiker se sekerheid van lewensondersteuning, maar is oor die algemeen betroubaar, beheerbaar en voorspelbaar in die uitvoering daarvan.[129]

Menslike faktore is die fisiese of kognitiewe eienskappe van individue, of sosiale gedrag spesifiek vir die mens, wat die funksionering van tegnologiese stelsels sowel as menslike-omgewing-ewewig beïnvloed.[129] Menslike foute is onvermydelik en almal maak op 'n stadium foute, en die gevolge van hierdie foute is uiteenlopend en hang af van baie faktore. Die meeste foute is klein en veroorsaak nie skade nie, maar in 'n hoërisiko-omgewing, soos in duik, is foute meer geneig om tot katastrofiese gevolge te lei. Voorbeelde van menslike foute wat lei tot ongelukke is in groot getalle beskikbaar, aangesien dit die direkte oorsaak van 60% tot 80% van alle ongelukke is.[143] Menslike foute en paniek word beskou as die hoofoorsake van duikongelukke en sterftes. 'n Studie deur William P. Morgan dui daarop dat meer as die helfte van alle duikers in die opname op een of andere tyd tydens hul duikloopbaan paniek ondervind het. Hierdie bevindinge is onafhanklik bevestig deur 'n opname wat dui dat 65% ontspanningsduikers onderwater paniekbevange geraak het.[144] Paniek lei dikwels tot foute in 'n duiker se oordeel of prestasie, en kan tot 'n ongeluk lei.[130][145][146][147][148][149] Die veiligheid van onderwaterduikoperasies kan verbeter word deur die frekwensie van menslike foute en die gevolge daarvan te verminder wanneer dit voorkom.[129]

Slegs 4,46% van die ontspanningsduiksterftes in 'n studie van 1997 was toe te skryf aan 'n enkele bydraende oorsaak.[150] Die oorblywende sterftes het waarskynlik ontstaan ​​as gevolg van 'n progressiewe reeks gebeure wat twee of meer prosedurefoute of toerustingfalings behels, en aangesien prosedurefoute vermy kan word deur 'n goed-opgeleide, intelligente en waaksame duiker, wat in 'n georganiseerde werkstruktuur, sonder oormatige spanning werk, is tot die gevolgtrekking gekom dat die lae ongeluksyfer in professionele duik 'n gevolg van hierdie faktore is.[151] Die studie het ook tot die gevolgtrekking gekom dat dit onmoontlik sou wees om alle geringe kontra-indikasies van duik uit te skakel, aangesien dit tot oorweldigende burokrasie sal lei en alle duik tot stilstand sal bring.[150]

Risikobestuur[wysig | wysig bron]

A diver is carrying two cylinders, one on his back and the other at his side.
'n Soloduiker verminder die risiko van asemgasvoorsieningsfaling deur 'n uitskietsilinders te dra (aan die duiker se linkerkant)

Risikobestuur behels die gewone maatreëls van ingenieurskontrole,[lower-alpha 1] administratiewe beheer en prosedures, [lower-alpha 2] en persoonlike beskermingstoerusting, [lower-alpha 3] insluitende gevaaridentifikasie en risikobepaling (HIRA), beskermende toerusting, mediese keuring, opleiding en toepassing van standaardprosedures. [153][152] Professionele duikers is oor die algemeen wettig verplig om hierdie maatreëls uit te voer en formeel op te teken. Hoewel ontspanningsduikers nie wettiglik verplig word om dit te doen nie,[72] sal bekwame ontspanningsduikers, en veral tegniese duikers, dit oor die algemeen informeel as roetine uitvoer. Dit vorm ook 'n belangrike deel van tegniese duikopleiding. Byvoorbeeld, 'n mediese ondersoek vir fiksheid, vooraf terplaatse assessering en inligtingsessies, veiligheidsdril, termiese beskerming, toerusting ontslag, alternatiewe lugbron, nagaan van makkers, makker- of spanduikprosedures, duikbeplanning, onderwaterhandseine, en die voorsienimg van noodhulp- en suurstoftoedieningstoerusting is alles deel van tegniese duik.[154]

Regsaspekte[wysig | wysig bron]

Binnelandse kommersiële en militêre (land)-duik word in meeste lande deur wetgewing gereguleer. Die verantwoordelikhede van die werkgewer-, kliënt- en duikpersoneel word in hierdie gevalle uitgestippel.[72][132][155] Aflandige kommersiële seeduik kan in internasionale waters plaasvind, en word dikwels volgens die riglyne van 'n vrywillige lidmaatskapsorganisasie soos die International Marine Contractors Association (IMCA) bedryf, wat kodes van aanvaarde beste praktyk publiseer wat hulle lidorganisasies dan volg. [56] [156]

Ontspanningsduikeropleiding en duik-leiding word in sommige lande deur die industrie gereguleer, en slegs in 'n paar lande direk deur die regering gereguleer. In die Verenigde Koninkryk sluit die HSE-wetgewing die aktiwiteite in, en in die VSA en Suid-Afrika se regulasies word dit uitgesluit, maar nie-spesifieke gesondheids- en veiligheidswetgewing is steeds van toepassing.[155][132][72] In Israel word ontspanningsduikaktiwiteite gereguleer deur die Wet op Ontspanningsduik, 1979.[157]

Die wettige verantwoordelikheid van ontspanningsduikdiensverskaffers word gewoonlik sover moontlik beperk deur afstanddoenings (waivers) wat hulle vereis die kliënt moet teken voordat enige duikaktiwiteite onderneem word. Die omvang van die verantwoordelikheid van ontspanningsmakkerduik is onduidelik en is die onderwerp van aansienlike regsgedinge. Dit is waarskynlik dat dit wissel tussen jurisdiksies. Ten spyte van hierdie gebrek aan duidelikheid word makkerduik aanbeveel deur die meeste duikersertifiseringsorganisasies as veiliger as alleenduik, en sommige diensverskaffers dring daarop aan dat hul kliënte met 'n makker duik. [158][159][160]

Notas[wysig | wysig bron]

  1. ↑ Ingenieursmetodes beheer die gevaar by sy bron. Wanneer dit moontlik is, is die werksomgewing en die werk self ontwerp om gevare uit te skakel of blootstelling aan gevare te verminder:[152] As dit moontlik is, word die gevaar verwyder of vervang deur iets wat nie gevaarlik is nie. Indien verwydering nie haalbaar is nie, word die gevaar ingesluit om blootstelling tydens normale operasies te voorkom. Waar volledige omheining nie haalbaar is nie, word hindernisse ingestel om blootstelling tydens normale bedrywighede te beperk.
  2. ↑ Veilige werkpraktyke, toepaslike opleiding, mediese ondersoek en beperking van blootstelling deur rotasie van werkers, pouses en perke op skoflengte is vorms van administratiewe beheer. Hulle is bedoel om die uitwerking van die gevaar op die werker te beperk wanneer dit nie uitgeskakel kan word nie.[152]
  3. ↑ Persoonlike beskermende klerasie en toerusting word benodig in duikbedrywighede aangesien blootstelling aan die inherente gevare nie uit normale bedrywighede ontgin kan word nie, en veilige werkspraktyke en bestuursbeheermaatreëls nie voldoende beskerming teen blootstelling bied nie. Personeelbeskermingsbeheermaatreëls neem aan dat die gevaar teenwoordig sal wees en die toerusting sal beserings aan diegene wat blootgestel word, voorkom. [152]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Kot, Jacek (2011). Educational and Training Standards for Physicians in Diving and Hyperbaric Medicine (PDF). Kiel, Germany: Joint Educational Subcommittee of the European Committee for Hyperbaric Medicine (ECHM) and the European Diving Technical Committee (EDTC). Besoek op 30 Maart 2013.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Pendergast, D. R.; Lundgren, C. E. G. (1 Januarie 2009). "The underwater environment: cardiopulmonary, thermal, and energetic demands". Journal of Applied Physiology, Vol. 106 no. 1 (in Engels). American Physiological Society. pp. 276–283. doi:10.1152/japplphysiol.90984.2008. ISSN 1522-1601. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Desember 2017. Besoek op 12 Oktober 2016.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Kollias, James; Van Derveer, Dena; Dorchak, Karen J.; Greenleaf, John E. (Februarie 1976). "Physiologic responses to water immersion in man: A compendium of research" (PDF). Nasa Technical Memorandum X-3308. Washington, DC: National Aeronautics And Space Administration. Besoek op 12 Oktober 2016.
  4. ↑ 4,0 4,1 "Exercise in the Cold: Part II - A physiological trip through cold water exposure". The science of sport (in Engels). www.sportsscientists.com. 29 Januarie 2008. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 September 2018. Besoek op 23 April 2010.
  5. ↑ Staff. "4 Phases of Cold Water Immersion". Beyond Cold Water Bootcamp (in Engels). Canadian Safe Boating Council. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Februarie 2019. Besoek op 8 November 2013.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Lindholm, Peter; Lundgren, Claes EG (1 Januarie 2009). "The physiology and pathophysiology of human breath-hold diving". Journal of Applied Physiology. 106 (1): 284–292. doi:10.1152/japplphysiol.90991.2008. Besoek op 4 April 2015.
  7. ↑ 7,0 7,1 Panneton, W. Michael (2013). "The Mammalian Diving Response: An Enigmatic Reflex to Preserve Life?". Physiology. 28 (5): 284–297. doi:10.1152/physiol.00020.2013. PMC 3768097. PMID 23997188.
  8. ↑ Zapol, W.M.; Hill, R.D.; Qvist, J.; Falke, K.; Schneider, R.C.; Liggins, G.C.; Hochachka, P.W. (September 1989). "Arterial gas tensions and hemoglobin concentrations of the freely diving Weddell seal". Undersea Biomed Res. 16 (5): 363–73. PMID 2800051. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Desember 2008. Besoek op 14 Junie 2008.
  9. ↑ McCulloch, P. F. (2012). "Animal Models for Investigating the Central Control of the Mammalian Diving Response". Frontiers in Physiology. 3: 169. doi:10.3389/fphys.2012.00169. PMC 3362090. PMID 22661956.
  10. ↑ Speck, D.F.; Bruce, D.S. (Maart 1978). "Effects of varying thermal and apneic conditions on the human diving reflex". Undersea Biomed Res. 5 (1): 9–14. PMID 636078. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 Februarie 2010. Besoek op 14 Junie 2008.
  11. ↑ Brown, D.J.; Brugger, H.; Boyd, J.; Paal, P. (15 November 2012). "Accidental hypothermia". The New England Journal of Medicine. 367 (20): 1930–8. doi:10.1056/NEJMra1114208. PMID 23150960.
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 Sterba, J.A. (1990). "Field Management of Accidental Hypothermia during Diving". US Naval Experimental Diving Unit Technical Report. NEDU-1-90. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 Julie 2011. Besoek op 11 Junie 2008.
  13. ↑ Cheung, S. S.; Montie, D. L.; White, M. D.; Behm, D. (September 2003). "Changes in manual dexterity following short-term hand and forearm immersion in 10 degrees C water". Aviat Space Environ Med. 74 (9): 990–3. PMID 14503680. Besoek op 11 Junie 2008.
  14. ↑ Berta, Annalisa; Sumich, James; Kovacs, Kit (23 April 2015). "10. Respiration and Diving Physiology, 10.2. Problems of Deep and Prolonged Dives for Breath-Holders". Marine Mammals (PDF). Evolutionary Biology (3rd uitg.). Elsevier. p. 239. ISBN 9780123972576. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 28 Augustus 2017. Besoek op 3 September 2017.
  15. ↑ 15,0 15,1 Campbell, Ernest (1996). "Free Diving and Shallow Water Blackout". Diving Medicine Online (in Japannees). scuba-doc.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 November 2019. Besoek op 24 Januarie 2017.
  16. ↑ Pollock, Neal W. (25 April 2014). "Loss of Consciousness in Breath-Holding Swimmers". Fact Sheets, Water Safety. National Drowning Prevention Alliance (NDPA.org). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Februarie 2017. Besoek op 17 Januarie 2017.
  17. ↑ 17,0 17,1 Johnson, Walter L. (12 April 2015). "Blackout" (PDF). www.freedivingsolutions.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 11 Januarie 2017. Besoek op 17 Januarie 2017.
  18. ↑ Staff. "Cerebral blood flow and oxygen consumption". CNS Clinic (in Engels). www.humanneurophysiology.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 September 2019. Besoek op 25 Januarie 2017.
  19. ↑ US Navy Diving Manual (2006).
  20. ↑ 20,0 20,1 20,2 20,3 Brubakk, A. O.; Neuman, T. S. (2003). Bennett and Elliott's physiology and medicine of diving, 5th Rev ed. United States: Saunders Ltd. p. 800. ISBN 0-7020-2571-2.
  21. ↑ Brubakk (2003), p. 305.
  22. ↑ Brubakk (2003), "The High Pressure Nervous Syndrome", pp323-57.
  23. ↑ US Navy Diving Manual (2006), vol. 1, ch. 3, sec. 9.3.
  24. ↑ US Navy Diving Manual (2006), p. 44, vol. 1, ch. 3.
  25. ↑ Lanphier, E. H. (1956). "Added Respiratory Dead Space (Value in Personnel Selection tests) (Physiological Effects Under Diving Conditions)". Nitrogen-Oxygen Mixture Physiology. Phase 5. (US Navy Experimental Diving Unit) AD0725851. Archived from the original on 3 Junie 2009. https://web.archive.org/web/20090603085628/http://archive.rubicon-foundation.org/3809. Besoek op 10 Junie 2008. 
  26. ↑ NOAA Diving Manual (2001), Chapter 5 Table 5.2 Air Purity Standards.
  27. ↑ 27,0 27,1 27,2 Luria, S. M.; Kinney, J. A. (Maart 1970). "Underwater vision". Science. 167 (3924): 1454–61. Bibcode:1970Sci...167.1454L. doi:10.1126/science.167.3924.1454. PMID 5415277. Besoek op 6 Julie 2008.
  28. ↑ Ferris, Stephen H. (1972). "Apparent object movement produced by head movement under water". Naval submarine medical center report No. 694 (Bureau of Medicine and Surgery, Navy Department Research Work Unit M4306). http://archive.rubicon-foundation.org/8728. Besoek op 27 Julie 2017. [dooie skakel]
  29. ↑ 29,0 29,1 29,2 29,3 29,4 29,5 Anthony, T. G.; Wright, N. A.; Evans, M. A. (2009). "Review of diver noise exposure". Research Report 735 (QinetiQ). http://www.hse.gov.uk/research/rrpdf/rr735.pdf. Besoek op 29 Julie 2017. 
  30. ↑ Shupak, A.; Sharoni, Z.; Yanir, Y.; Keynan, Y.; Alfie, Y.; Halpern, P. (Januarie 2005). "Underwater hearing and sound localization with and without an air interface". Otology and Neurotology. 26 (1): 127–30. doi:10.1097/00129492-200501000-00023. PMID 15699733. Besoek op 27 Julie 2017.
  31. ↑ Ackerman MJ, Maitland G (Desember 1975). "Calculation of the relative speed of sound in a gas mixture". Undersea Biomed Res. 2 (4): 305–10. PMID 1226588. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 Januarie 2011. Besoek op 8 Julie 2008.
  32. ↑ Rothman, H. B.; Gelfand, R.; Hollien, H.; Lambertsen, C. J. (Desember 1980). "Speech intelligibility at high helium-oxygen pressures". Undersea Biomedical Research. Undersea and Hyperbaric Medical Society, Inc. 7 (4): 265–268. PMID 7233621. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Mei 2012. Besoek op 2 September 2017 – via Rubicon Research Repository.
  33. ↑ 33,0 33,1 33,2 33,3 33,4 Shilling, Charles W.; Werts, Margaret F.; Schandelmeier, Nancy R., reds. (2013). "Man in the Ocean Environment: Psychophysiological factors". The Underwater Handbook: A Guide to Physiology and Performance for the Engineer (illustrated uitg.). Springer Science & Business Media. ISBN 9781468421545. Besoek op 27 Julie 2017.
  34. ↑ 34,0 34,1 Busuttili, Mike; Holbrook, Mike; Ridley, Gordon; Todd, Mike, reds. (1985). "Using basic equipment". Sport diving – The British Sub-Aqua Club Diving Manual. London: Stanley Paul & Co Ltd. p. 58. ISBN 0-09-163831-3.
  35. ↑ Ostrovsky, Igor. "Aquathon". History of Underwater Sports (in Engels). World Underwater Federation (CMAS). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Junie 2019. Besoek op 9 November 2016.
  36. ↑ Ucuzal, Levent. "Apnoea". History of Underwater Sports (in Engels). Rome: World Underwater Federation (CMAS). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Junie 2019. Besoek op 9 November 2016.
  37. ↑ Staff. "Hockey". History of Underwater Sports (in Engels). World Underwater Federation (CMAS). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Junie 2019. Besoek op 9 November 2016.
  38. ↑ Wiesner, Rudi. "Rugby". History of Underwater Sports (in Engels). World Underwater Federation (CMAS). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Junie 2019. Besoek op 9 November 2016.
  39. ↑ Staff. "Spearfishing". History of Underwater Sports (in Engels). World Underwater Federation (CMAS). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Junie 2019. Besoek op 9 November 2016.
  40. ↑ North Pacific Acoustic Laboratory: Environmental Impact Statement (Report). 1. Arlington, Virginia: Office of Naval Research. 2001. pp. 3–45. https://books.google.com/books?id=fKo4AQAAMAAJ&pg=SA3-PA45. 
  41. ↑ US Navy Diving Manual (2006), Chapter 1 Section 3 Scuba Diving.
  42. ↑ Welham, Michael G. (1989). Combat Frogmen. Cambridge, UK: Patrick Stephens. p. 195. ISBN 978-1-85260-217-8.
  43. ↑ NOAA Diving Manual (2001), Chapter 5 Section 4 Emergency Air Supply.
  44. ↑ US Navy Diving Manual (2006), Chapter 17 Section 1 Introduction.
  45. ↑ NOAA Diving Manual (2001), Chapter 1 Section 4 Scuba Diving.
  46. ↑ 46,0 46,1 NOAA Diving Manual (2001), Chapter 5 Diver and Diving Support Equipment.
  47. ↑ NOAA Diving Manual (2001), Chapter 7 Diver and Support Personnel Training.
  48. ↑ 48,0 48,1 Staff. Code Of Practice Inshore Diving (PDF). Pretoria: The South African Department of Labour. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 9 November 2016. Besoek op 16 September 2016.
  49. ↑ 49,0 49,1 Munro, Colin (2013). "Chapter 4. Diving". In Eleftheriou, Anastasios (red.). Methods for the Study of Marine Benthos (4th uitg.). Chichester, UK: John Wiley & Sons. pp. 125–127. doi:10.1002/9781118542392.ch4. ISBN 978-1-118-54237-8.
  50. ↑ Ledbetter, Carly (22 Oktober 2014). "SNUBA Is Basically Like Scuba Diving Or Snorkeling, But Easier". The Huffington Post. TheHuffingtonPost.com, Inc. Besoek op 3 November 2016.
  51. ↑ "Lifestyle: SNUBA and the Tourism Industry" (PDF). SNUBA International Inc. 2012. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 9 Januarie 2017. Besoek op 28 September 2016.
  52. ↑ US Navy Diving Manual (2006), Chapter 15 Saturation Diving.
  53. ↑ Rekdal, Ole (2004). "Guidelines to activity report for diving operations on the Norwegian continental shelf" (in Japannees). Petroleum Safety Authority. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Januarie 2017. Besoek op 3 November 2016.
  54. ↑ US Navy Diving Manual (2006), Chapter 9 Air Decompression.
  55. ↑ 55,0 55,1 Imbert, Jean Pierre (Februarie 2006). Lang, Michael A; Smith, N Eugene (reds.). "Commercial Diving: 90m Operational Aspects" (PDF). Advanced Scientific Diving Workshop. Washington, DC: Smithsonian Institution. Besoek op 30 Junie 2012.
  56. ↑ 56,0 56,1 Staff (Februarie 2014). IMCA International Code of Practice for Offshore Diving (PDF). Besoek op 22 Julie 2016. {{cite book}}: |work= ignored (hulp)[dooie skakel]
  57. ↑ "Oceans: Into the Blue". Human Planet (British Broadcasting Corporation). 13 Januarie 2011. 
  58. ↑ Thornton, Mike; Randall, Robert E.; Albaugh, E. Kurt (1 Januarie 2001). "Subsea Technology: Atmospheric diving suits bridge gap between saturation diving and ROV units". Offshore Magazine. Tulsa, Oklahoma: PennWell Corporation. Besoek op 24 September 2016.
  59. ↑ 59,0 59,1 Thornton, Michael Albert (1 Desember 2000). A Survey and Engineering design of atmospheric diving suits (PDF). Monterey, California: Calhoun: The NPS Institutional Archive. Besoek op 28 September 2016.
  60. ↑ Staff. "ROV Categories – Summary". ROVs. Marine Technology Society. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 September 2016. Besoek op 16 September 2016.
  61. ↑ Staff (3 Junie 2009). "Robot sub reaches deepest ocean". BBC News (in Engels). London: British Broadcasting Corporation. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Oktober 2019. Besoek op 16 September 2016.
  62. ↑ Staff (2013). "Technical Diving" (in Engels). NOAA. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 November 2018. Besoek op 17 September 2016.
  63. ↑ Richardson, D (1999). "A brief history of recreational diving in the United States". South Pacific Underwater Medicine Society Journal. Melbourne, Victoria: SPUMS. 29 (3). ISSN 0813-1988. OCLC 16986801. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Januarie 2010. Besoek op 17 September 2016.
  64. ↑ Staff. "Commercial Diving Operations (1910.401) – Scope and application". Occupational Safety and Health Standards subpart T (in Engels). Washington, DC: United States Department of Labor Occupational Safety and Health Administration. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Mei 2013. Besoek op 17 September 2016.
  65. ↑ Staff (2016). "Work activities". Job profiles: Diver (in Engels). UK National Careers Service. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Oktober 2016. Besoek op 17 September 2016.
  66. ↑ 66,0 66,1 Staff (2016). "What does a Commercial Diver do?" (in Engels). Sokanu. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 September 2018. Besoek op 17 September 2016.
  67. ↑ 67,0 67,1 67,2 US Navy Diving Manual (2006), Chapter 1 History of Diving.
  68. ↑ Robinson, Blades (11 Januarie 2002). "What is 'Public Safety Diving?'" (in Engels). SanDiegoDiving.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 September 2018. Besoek op 17 September 2016.
  69. ↑ Phillips, Mark (November 2015). "Public Safety Diving and OSHA, Are We Exempt? Final Answer" (PDF). PS Diver Magazine. Mark Phillips. Besoek op 7 Junie 2016.
  70. ↑ NOAA Diving Manual (2001), Chapter 1 History of Diving and NOAA Contributions.
  71. ↑ 71,0 71,1 71,2 Staff. Code Of Practice for Scientific Diving (PDF). Pretoria: The South African Department of Labour. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 9 November 2016. Besoek op 16 September 2016.
  72. ↑ 72,0 72,1 72,2 72,3 72,4 Diving Regulations 2009. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Januarie 2017. Besoek op 3 November 2016 – via Southern African Legal Information Institute. {{cite book}}: |work= ignored (hulp)
  73. ↑ Edmonds, C; Lowry, C; Pennefather, J (1975). "History of diving". Journal of the South Pacific Underwater Medicine Society. Melbourne, Victoria: SPUMS. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Oktober 2010. Besoek op 20 September 2016. (Reprinted from 'Diving and Subaquatic Medicine')
  74. ↑ 74,0 74,1 Hendrikse, Sandra; Merks, André (12 Mei 2009). "Diving the Skafandro suit" (in Engels). Diving Heritage. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Mei 2020. Besoek op 18 September 2016.
  75. ↑ Thucydides (2009) [431 BCE]. History of the Peloponnesian War. Vertaal deur Crawley, Richard. Divers also swam in under water from the harbour
  76. ↑ Bevan, J. (1999). "Diving bells through the centuries". South Pacific Underwater Medicine Society Journal. 29 (1). ISSN 0813-1988. OCLC 16986801. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 April 2010. Besoek op 25 April 2008.
  77. ↑ Bachrach, Arthur J. (Spring 1998). "History of the Diving Bell". Historical Diving Times. No. 21.
  78. ↑ 78,0 78,1 78,2 78,3 78,4 78,5 78,6 Kindwall, Eric P. (2004). "A short history of diving and diving medicine.". In Bove, Alfred A (red.). Bove and Davis' Diving Medicine (4th uitg.). Philadelphia, Pennsylvania: Saunders (Elsevier). pp. 1–9. ISBN 0-7216-9424-1.
  79. ↑ Slight, Julian; Durham, Sir Philip Charles Henderson (1843). A narrative of the loss of the Royal George at Spithead, August 1782 including Tracey's attempt to raise her in 1782 and Col. Pasley's operations in removing the wreck (9th uitg.). S Horsey.
  80. ↑ Broadwater, John D. (2002). "Digging Deeper – Deepwater Archaeology and the Monitor National Marine Sanctuary". International Handbook of Underwater Archaeology. The Springer Series in Underwater Archaeology. New York City: Springer US. pp. 639–666. doi:10.1007/978-1-4615-0535-8_38. ISBN 978-1-4613-5120-7.
  81. ↑ 81,0 81,1 81,2 Acott, C (1999). "A brief history of diving and decompression illness". South Pacific Underwater Medicine Society Journal. Melbourne, Victoria: SPUMS. 29 (2). ISSN 0813-1988. OCLC 16986801. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 September 2011. Besoek op 17 Maart 2009.
  82. ↑ Dekker, David L. "1860. Benoit Rouquayrol – Auguste Denayrouze". Chronology of Diving in Holland (in Engels). www.divinghelmet.nl. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 April 2018. Besoek op 17 September 2016.
  83. ↑ Staff (1997). "What is a "Rebreather"?". Closed circuit rebreathers (in Engels). Bishop Museum. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Junie 2019. Besoek op 17 September 2016.
  84. ↑ Quick, D. (1970). A History Of Closed Circuit Oxygen Underwater Breathing Apparatus. Vol. RANSUM-1-70. Sydney, Australia: Royal Australian Navy, School of Underwater Medicine. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Mei 2008. Besoek op 3 Maart 2009.
  85. ↑ Davis, R. H. (1955). Deep Diving and Submarine Operations (6th uitg.). Tolworth, Surrey: Siebe Gorman. p. 693. {{cite book}}: Text "Siebe Gorman & Company Ltd" ignored (hulp)
  86. ↑ "The Carmagnolle Brothers Armoured Dress". Historical Diving Times. Historical Diving Society (37). Autumn 2005.
  87. ↑ "Historique" (in Frans). Association Les Pieds Lourds. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Oktober 2019. Besoek op 6 April 2015.
  88. ↑ Stewart, Joseph (2011). "Joseph Salim Peress – 1922". Exploring the History of Hyperbaric Chambers, Atmospheric Diving Suits and Manned Submersibles: the Scientists and Machinery. Xlibris Corporation. ISBN 978-1-4568-5724-0.
  89. ↑ 89,0 89,1 Bert, Paul (1943) [First published in French in 1878]. Barometric pressure: Researches in Experimental Physiology. Columbus, Ohio: College Book Company. Translated by: Hitchcock, Mary Alice; Hitchcock, Fred A.
  90. ↑ Acott, Chris (1999). "Oxygen toxicity: A brief history of oxygen in diving". South Pacific Underwater Medicine Society Journal. Melbourne, Victoria: SPUMS. 29 (3): 150–5. ISSN 0813-1988. OCLC 16986801. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Desember 2010. Besoek op 16 Oktober 2011.
  91. ↑ Acott, C. (1999). "JS Haldane, JBS Haldane, L Hill, and A Siebe: A brief resume of their lives". South Pacific Underwater Medicine Society Journal. Melbourne, Victoria: SPUMS. 29 (3). ISSN 0813-1988. OCLC 16986801. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 Julie 2011. Besoek op 13 Julie 2008.
  92. ↑ Boycott, A.E.; Damant, G.C.C.; Haldane, J.S. (1908). "Prevention of compressed air illness". Journal of Hygiene. Cambridge University Press. 8 (03): 342–443. doi:10.1017/S0022172400003399. PMC 2167126. PMID 20474365. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 Maart 2011. Besoek op 6 Augustus 2008.
  93. ↑ Hellemans, Alexander; Bunch, Bryan (1988). The Timetables of Science. Simon & Schuster. p. 411. ISBN 0671621300.
  94. ↑ Carlston, C.B.; Mathias, R. A.; Shilling, C. W. (6 Desember 2012). The Physician's Guide to Diving Medicine. Springer Science & Business Media. p. 237. ISBN 978-1-4613-2671-7.
  95. ↑ 95,0 95,1 95,2 Huggins, Karl E (1992). Dynamics of decompression workshop. Ann Arbor, Michigan: University of Michigan. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 September 2016. Besoek op 11 November 2016.
  96. ↑ LeMessurier, D Hugh; Hills, Brian Andrew (1965). "Decompression Sickness. A thermodynamic approach arising from a study on Torres Strait diving techniques". Hvalradets Skrifter (48): 54–84.
  97. ↑ Hills, BA (1978). "A fundamental approach to the prevention of decompression sickness". South Pacific Underwater Medicine Society Journal. Melbourne, Victoria: SPUMS. 8 (2). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Oktober 2008. Besoek op 10 Januarie 2012. {{cite journal}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
  98. ↑ Spencer, M.P. (Februarie 1976). "Decompression limits for compressed air determined by ultrasonically detected blood bubbles". Journal of Applied Physiology. 40 (2): 229–35. PMID 1249001. Besoek op 10 Januarie 2012. {{cite journal}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
  99. ↑ Yount, DE (1981). "Application of bubble formation model to decompression sickness in fingerling salmon". Underwater Biomedical Research. Bethesda, Maryland: Undersea and Hyperbaric Medical Society, Inc. 8 (4): 199–208. PMID 7324253. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Mei 2018. Besoek op 4 Maart 2016.
  100. ↑ Wienke, Bruce R; O'Leary, Timothy R (13 Februarie 2002). "Reduced gradient bubble model: Diving algorithm, basis and comparisons" (PDF). Tampa, Florida: NAUI Technical Diving Operations. Besoek op 25 Januarie 2012.
  101. ↑ Imbert, JP; Paris, D; Hugon, J (2004). "The Arterial Bubble Model for Decompression Tables Calculations" (PDF). EUBS 2004. Biot, France: Divetech. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 4 Mei 2018. Besoek op 27 September 2016.
  102. ↑ 102,0 102,1 102,2 Barsky, Steven (2007). Diving in High-Risk Environments (4th uitg.). Ventura, California: Hammerhead Press. ISBN 978-0-9674305-7-7.
  103. ↑ 103,0 103,1 103,2 Jablonski, Jarrod (2006). "9: Diving environments". Doing It Right: The Fundamentals of Better Diving. High Springs, Florida: Global Underwater Explorers. pp. 137–. ISBN 0-9713267-0-3.
  104. ↑ Staff (2007). Code of Practice for Diving in Benign Conditions, version 0 7 (PDF). Pretoria: South African Department of Labour. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 9 Januarie 2017. Besoek op 6 November 2016.
  105. ↑ Staff (1992). "Section 2". Australian Standard AS2815.3-1992, Training and certification of occupational divers, Part 3: Air diving to 50m (2nd uitg.). Homebush, New South Wales: Standards Australia. p. 9. ISBN 0-7262-7631-6.
  106. ↑ Staff. "Divers dictionary". godivenow.com (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 November 2019. Besoek op 8 Augustus 2017.
  107. ↑ "Chapter 6". Diving Manual (10th uitg.). London09506786: British Sub-Aqua Club. pp. 383–7. ISBN 0950678619.{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek (link)
  108. ↑ Jackson, Jack (2000). Scuba Diving. Taylor & Francis. p. 77. ISBN 9780811729277.
  109. ↑ US Navy Diving Manual (2006), Chapter 9, Section 13 - Diving at altitude.
  110. ↑ Staff. "Competencies of a recreational scuba diver at level 2 "Autonomous Diver"" (in Engels). EUF Certification International. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2019. Besoek op 29 September 2013.
  111. ↑ 111,0 111,1 Brylske, A. (2006). Encyclopedia of Recreational Diving (3rd uitg.). Rancho Santa Margarita, California: PADI. ISBN 1-878663-01-1.
  112. ↑ Cole, Bob (Maart 2008). "Appendix 6". The SAA Buhlmann Deep-stop System Handbook. Liverpool: Sub-Aqua Association. pp. vi–1. ISBN 0-9532904-8-4.
  113. ↑ Staff (5 Januarie 2012). "Dispositions relatives aux établissements organisant la pratique de la plongée subaquatique à l'air". Code du Sport (in Frans). Besoek op 15 Julie 2015.
  114. ↑ Staff. "IANTD Trimix Diver (OC, SCR, CCR)". IANTD Technical Programs (in Engels). International Association of Nitrox and Technical Divers. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 April 2017. Besoek op 6 November 2016.
  115. ↑ Staff. "TDI Advanced Trimix Diver". TDI website. Stuart, Florida: SDI TDI ERDI. Besoek op 5 November 2016.
  116. ↑ Janela, Mike (22 September 2014). "Ahmed Gabr breaks record for deepest SCUBA dive at more than 1,000 feet". Officially Amazing (in Engels). Guinness World Records. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 Januarie 2020. Besoek op 21 Januarie 2015.
  117. ↑ Comex SA. "Innovation in extreme environments". Compagnie maritime d'expertises (in Frans). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Oktober 2016. Besoek op 11 November 2016.
  118. ↑ Logico, Mark G. (4 Augustus 2006). "Navy Chief Submerges 2,000 Feet, Sets Record, Story Number: NNS060804-10". Official Website of the United States Navy (in Engels). U.S. Navy. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Mei 2020. Besoek op 3 November 2016.
  119. ↑ Staff (2016). "Hardsuit depth record" (in Engels). Nuytco Research Ltd. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Junie 2018. Besoek op 24 September 2016.
  120. ↑ Staff (2007). Code of Practice for Commercial Diver Training, Revision 3 (PDF). Pretoria: South African Department of Labour. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 7 November 2016. Besoek op 6 November 2016.
  121. ↑ 121,0 121,1 121,2 121,3 121,4 Staff. Standards for Training Organisations/System. EUF Certification International. Besoek op 28 September 2013.
  122. ↑ 122,0 122,1 122,2 122,3 122,4 Staff (29 Oktober 2009). "International Diver Training Certification: Diver Training Standards, Revision 4" (PDF). Diver Training Standards. International Diving Schools Association. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 3 Maart 2016. Besoek op 6 November 2016.
  123. ↑ ' 'NOAA Diving Manual' ' (2001), Hoofstuk 7 Duiker- en Ondersteuningspersoneelopleiding.
  124. ↑ ' 'US Navy Diving Manual' ' (2006), Hoofstuk 1 Diving History.
  125. ↑ Williams, G; Elliott, DH; Walker, R; Gorman, DF; Haller, V (2001). "Fitness to dive: Panel discussion with audience participation". Journal of the South Pacific Underwater Medicine Society. Melbourne, Victoria: SPUMS. 31 (3). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 Mei 2013. Besoek op 3 September 2017.
  126. ↑ US Navy Diving Manual (2006), Hoofstuk 20 Diagnosis and Treatment of Decompression Sickness and Arterial Gas Embolism.
  127. ↑ Bove, Alfred A. (April 2013). "Decompression sickness". MSD Manual, Professional version (in Engels). Merck. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 Julie 2019. Besoek op 15 September 2015.
  128. ↑ Coppola, Damon (28 Januarie 2015). "3: Risk and Vulnerability". Introduction to International Disaster Management (PDF) (3rd uitg.). Elsevier. p. 139. ISBN 9780128017036. Besoek op 7 Augustus 2017.}
  129. ↑ 129,0 129,1 129,2 129,3 129,4 129,5 Blumenberg, Michael A. (1996). Human Factors in Diving. Berkeley, California: Marine Technology & Management Group, University of California. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 April 2016. Besoek op 6 November 2016.
  130. ↑ 130,0 130,1 130,2 130,3 Lock, Gareth (8 Mei 2011). Human factors within sport diving incidents and accidents: An Application of the Human Factors Analysis and Classification System (HFACS) (PDF). Cognitas Incident Management Limited. Besoek op 5 November 2016.
  131. ↑ Barsky, Steven; Neuman, Tom (2003). Investigating Recreational and Commercial Diving Accidents. Santa Barbara, California: Hammerhead Press. ISBN 0-9674305-3-4.
  132. ↑ 132,0 132,1 132,2 Staff (1977). "The Diving at Work Regulations 1997". Statutory Instruments 1997 No. 2776 Health and Safety (in Engels). Kew, Richmond, Surrey: Her Majesty's Stationery Office (HMSO). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 31 Oktober 2019. Besoek op 6 November 2016.
  133. ↑ Staff (January 2013). "QinetiQ Diving & Life Support Services delivers safety support to the UK Health & Safety Executive (HSE) Diving Group". Diving & Life Support Services (Farnborough, Hampshire: QinetiQ). Archived from the original on 17 Oktober 2016. https://web.archive.org/web/20161017050919/https://www.qinetiq.com/services-products/maritime/Documents/CaseStudyUKHSEDivingGroup.pdf. Besoek op 16 Julie 2016. 
  134. ↑ "Norway: New Report on Diving Related Accidents Launched". Business guide (in Engels). Offshore Energy Today. 8 Maart 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Junie 2018. Besoek op 16 Julie 2016.
  135. ↑ 135,0 135,1 Concannon, David G. (2011). Vann, R. D.; Lang, M. A. (reds.). "Legal Issues Associated with Diving Fatalities: Panel Discussion" (PDF). Proceedings of the Divers Alert Network 2010 April 8–10 Workshop. Durham, North Carolina: Divers Alert Network. ISBN 978-0-615-54812-8. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 8 Oktober 2016. Besoek op 24 Mei 2016.
  136. ↑ Lansche, James M. (1972). "Deaths During Skin and Scuba Diving in California in 1970". California Medicine. 116 (6): 18–22. PMC 1518314. PMID 5031739.
  137. ↑ Ikeda, T; Ashida, H (2000). "Is recreational diving safe?". Bethesda, Maryland: Undersea and Hyperbaric Medical Society. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 Julie 2009. Besoek op 8 Augustus 2009. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (hulp)
  138. ↑ 138,0 138,1 Ange, Michael (Somer 2010). "The 2010 DAN Diving Fatalities Workshop". Alert Diver Online (in Engels). Divers Alert Network. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Januarie 2017. Besoek op 24 Mei 2016.
  139. ↑ Caruso, James (2011). Vann, R. D.; Lang, M. A. (reds.). "The Forensic Investigation of Recreational Diving Fatalities" (PDF). Proceedings of the Divers Alert Network 2010 April 8–10 Workshop. Durham, North Carolina: Divers Alert Network. ISBN 978-0-615-54812-8. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 8 Oktober 2016. Besoek op 24 Mei 2016.
  140. ↑ Westin, A.A; Asvall, J; Idrovo, G.; Denoble, P.; Brubakk, A.O. (2005). "Diving behaviour and decompression sickness among Galapagos underwater harvesters" (PDF). Undersea and Hyperbaric Medicine. Bethesda, Maryland: Undersea and Hyperbaric Medical Society, Inc: 175–184. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 1 Oktober 2016. Besoek op 28 September 2016.
  141. ↑ Staff. "General hazards" (PDF). Diving Information Sheet No 1 (in Engels). Health and Safety Executive. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 9 Januarie 2017. Besoek op 17 September 2016.
  142. ↑ Staff. "Commercial diving - Hazards and Solutions". Safety and Health topics (in Engels). Occupational Safety and Health Administration. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Desember 2017. Besoek op 17 September 2016.
  143. ↑ Perrow, Charles (1984). Normal Accidents: Living with High-Risk Technologies. New York: Basic Books, Inc.
  144. ↑ Staff (Mei 1996). "Reader Poll Results". SCUBA Diving. Winter Park, Florida: Bonnier Corporation. pp. 32–33.
  145. ↑ Morgan, William P. (1995). "Anxiety and panic in recreational scuba divers". Sports Medicine. 20 (6): 398–421. doi:10.2165/00007256-199520060-00005. PMID 8614760.
  146. ↑ Brown, C.V. (1982). "Cardiovascular aspects of in-water black-out". In Lanphier, E.H. (red.). The unconscious diver. Respiratory control and other contributing factors. Bethesda, Maryland: Undersea Medical Society, Inc. pp. 30–36. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 Augustus 2008. Besoek op 3 September 2017.
  147. ↑ Elliott, David H. (1984). "Introductory remarks to third session". Philosophical Transactions of the Royal Society of London. B. London: Royal Society. 304: 103–104. doi:10.1098/rstb.1984.0012.
  148. ↑ Shelanski, Samuel (Mei 1996). "High Anxiety". Scuba Diving. Winter Park, Florida: Bonnier Corporation: 32–33.
  149. ↑ Vorosmarti, James Jr., red. (1987). Fitness to Dive. Thirty-fourth Undersea and Hyperbaric Medical Society Workshop. Bethesda, Maryland: Undersea and Hyperbaric Medical Society, Inc.
  150. ↑ 150,0 150,1 HSE-PARAS (1997). "SCUBA Diving: A Quantitative risk assessment". HSE contract research report 140 (Isle of Wight, UK: PARAS). 
  151. ↑ Tetlow, Stephen (2006). "Formal risk identification in professional scuba". Research report 436 (Colegate, Norwich: HSE books, HM Stationery Office). http://www.hse.gov.uk/research/rrpdf/rr436.pdf. 
  152. ↑ 152,0 152,1 152,2 152,3 "Hazard Control". Canadian Centre for Occupational Health and Safety (in Engels). 20 April 2006. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Januarie 2020. Besoek op 11 April 2012.
  153. ↑ Staff. "Class 3 - Risk Assessment and Accident Investigation, Unit 3 - Job Hazard Analysis". CAF Construction Site Safety Certificate Program (in Engels). United States Department of Labor: Occupational Safety & Health Administration. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Mei 2017. Besoek op 11 November 2016.
  154. ↑ Gurr, Kevin (Augustus 2008). "13: Operational Safety". In Mount, Tom; Dituri, Joseph (reds.). Exploration and Mixed Gas Diving Encyclopedia (1st uitg.). Miami Shores, Florida: International Association of Nitrox Divers. pp. 165–180. ISBN 978-0-915539-10-9.
  155. ↑ 155,0 155,1 "Subpart: T - Commercial Diving Operations. Standard Number: 1910.424 - SCUBA diving". Regulations (Standards - 29 CFR), Part Number: 1910, Occupational Safety and Health Standards (in Engels). Washington, DC: US Department of Labour, Occupational Safety and Health Administration. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Mei 2013. Besoek op 16 November 2016.
  156. ↑ Staff. "Welcome to IMCA". About IMCA (in Engels). International Marine Contractors Association. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Februarie 2017. Besoek op 29 September 2016.
  157. ↑ "Recreational diving Act, 1979" (in Hebrew). Knesset. 1979. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Oktober 2015. Besoek op 16 November 2016 – via WikiSource.{{cite web}}: AS1-onderhoud: onerkende taal (link)
  158. ↑ Coleman, Phyllis G. (10 September 2008). "Scuba diving buddies: rights, obligations, and liabilities". University of San Francisco Maritime Law Journal. Nova Southeastern University Shepard Broad Law Center. 20 (1): 75. SSRN 1266346.
  159. ↑ Halstead, B. (2000). "Line dancing and the buddy system". South Pacific Underwater Medicine Society Journal. Melbourne, Victoria: SPUMS. 30 (1). ISSN 0813-1988. OCLC 16986801. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Augustus 2016. Besoek op 6 Oktober 2016. Reprinted with permission from Dive Log 1999; 132 (July): 52–54
  160. ↑ Powell, Mark (Oktober 2011). "Solo Diving—Coming out of the Closet". Seminar: Dive 2011 Birmingham, (in Engels). Dive-Tech. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Oktober 2019. Besoek op 6 Oktober 2016.{{cite web}}: AS1-onderhoud: ekstra leestekens (link)

Bronne[wysig | wysig bron]

  • Bennett, Peter B (2003). "The High Pressure Nervous Syndrome". Bennett and Elliott's physiology and medicine of diving, 5th Rev ed. United States: Saunders. pp. 323–57. ISBN 0-7020-2571-2.
  • US Navy (2006). US Navy Diving Manual, 6th revision. Washington, DC.: US Naval Sea Systems Command. Besoek op 15 September 2016.
  • NOAA Diving Program (U.S.) (28 Februarie 2001). NOAA Diving Manual, Diving for Science and Technology (4th uitg.). Silver Spring, Maryland: National Oceanic and Atmospheric Administration, Office of Oceanic and Atmospheric Research, National Undersea Research Program. ISBN 978-0-941332-70-5. CD-ROM voorberei en versprei deur die National Technical Information Service (NTIS) in vennootskap met NOAA en Best Publishing Company.

Verdere leesstof[wysig | wysig bron]

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]

Hierdie artikel is (gedeeltelik) vertaal uit die Engelse Wikipedia. Sien bron.

Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Onderwaterduik&oldid=2619794"