Operasie Sinitsia

Kusminof (regs) met Oekraïense militêre intelligensie offisiere.

Operasie Sinitsia (Oekraïens : Операція Синиця, Afrikaans: Operasie Mees) was 'n operasie wat deur die Oekraïne se hoofdirektoraat van intelligensie uitgevoer is om die oorlopery van die Russiese Mi-8-helikoptervlieënier Maxim Kusminof te fasiliteer. Nadat hy voorheen sy oorloop aksie en die gelyktydige ontsnapping van sy gesin gereël het, het Kusminof op 9 Augustus 2023 radiokommunikasie afgeskakel en naby Poltava, Charkif-oblast in Oekraïne, geland waar Oekraïense magte hom ontvang het.

Op 5 September 2023 het die Oekraïense intelligensieverteenwoordiger Andriy Yusof aangekondig dat Maxim Kusminof 'n beloning van $500 000 sal ontvang wat in die Oekraïense grivna betaal is. Yusof het ook belowe dat Kusminof en sy gesin ongespesifiseerde sekuriteitswaarborge sal ontvang, asook uiteindelike Oekraïense burgerskap.

Op 13 Februarie 2024 is Maxim Kusminof doodgeskiet in Villajoyosa, Spanje gevind.

Agtergrond

Maxim Kusminof (gebore 19 Junie 1995) was 'n gegradueerde van die Syzran Hoër Militêre Lugvaartskool. Tydens die Russiese inval in die Oekraïne het hy in die Russiese Weermag gedien as 'n vlieënier-navigator in die 319ste Afsonderlike Helikopter Regiment, deel van die 11de Leër van die Lugmag en Lugverdediging van die Oostelike Militêre Distrik. Kusminof was nie deel van die aanvanklike invalsmag nie, maar het eerder by sy eenheid in die Amoer-oblast gebly. Gedurende hierdie tyd het hy “deur handboeke begin blaai en bloggers dopgehou” om meer te wete te kom oor Russies-Oekraïnse verhoudings en die Russies-Oekraïnse Oorlog wat sedert 2014 aan die gang was.

Sy studies het daartoe gelei dat hy met die Oekraïne begin simpatiseer het. Hy was egter steeds as vlieënier gekontrakteer, en is in Oktober 2022 na die besette gebiede van Oekraïne ontplooi – eers na Mariupol, en toe na Berdiansk. Aangesien die Mi-8 'n vervoerhelikopter is, het hy aan geen gevegsaksies deelgeneem nie. Kusminof wou sy kommissie bedank, maar kon nie, sê dat vlieëniers wat wou bedank, gedreig is om as infanteriste na die front gestuur te word.

Operasie

Vroeg in 2023 het Kusminof kontak met die Oekraïense intelligensie bewerkstellig, en 'n ontsnappingsplan geformuleer.

“Ek het Oekraïense intelligensieverteenwoordigers gekontak. Ek het my situasie aan hulle verduidelik. Waartoe hulle my hierdie opsie gebied het: laat ons jou veiligheid, nuwe dokumente, geldelike vergoeding waarborg. Ons het al hierdie besonderhede bespreek en my vlug begin beplan.”

Die operasie het meer as ses maande geduur en het 'n hoogtepunt bereik met die vlug op 9 Augustus 2023. Op hierdie dag het Kusminof toerusting en onderdele vir die Soechoi Su-27, Soechoi Su-30SM en Soechoi Su-35 Russiese vegvliegtuie vervoer. Kusminof het besluit om sy oorloopaksie op hierdie tydstip te maak as gevolg van sy vlugplan se nabyheid aan Oekraïens grondgebied, en die waardevolle vrag wat hy gedra het. Sy voornemens is vinnig verwesenlik, en kort voordat hy die grens oorgesteek het, het hy begin om kleinwapenvuur van Russiese infanterie te ontvang:

“Ek het nie net 'n helikopter gesteel nie, ek het dit amptelik van punt A na punt B langs 'n voorafbepaalde roete gevlieg. Op 9 Augustus om 16:30 het dit vanaf die Koersk-vliegveld na die Charkif-streek opgestyg – ongeveer 20 kilometer van die grens af. Verder, in die omgewing van die nedersetting Shebekino, het ek op 'n uiters lae hoogte van 5–10 meter in radiostiltemodus gevlieg. Toe hulle die grens oorsteek het hulle op my begin skiet. Ek kan nie met sekerheid sê wie dit gelei het nie, maar ek neem aan dit was die Russiese kant. Ek is in die been gewond deur kleinwapenvuur. Toe het ek sowat 20 kilometer ver gevlieg en op die aangeduide plek geland. 

Kusminof was saam met 'n tegnikus aan boord en 'n navigator, wat nie bewus was van sy plan om oor te loop nie. Kusminof het later verduidelik dat hoewel die bemanning senuweeagtig begin raak het en aggressief opgetree het, hulle hom nie kon keer nie, aangesien Kusminof die enigste een was wat geweet het hoe om die helikopter te vlieg en te land. Kusminof het onsuksesvol probeer om hulle te oortuig om oor te gee.

Nadat hulle in Oekraïens beheerde gebied geland het, het albei die ander bemanningslede probeer ontsnap, maar is deur Oekraïense soldate opgemerk en doodgedkiet. Die Oekraïense intelligensieverteenwoordiger Andriy YusoF het gesê dat benewens die helikopter, wat in 2016 vervaardig is, en die vrag vegvliegtuigonderdele, die Oekraïense weermag “onskatbare inligting” oor Russiese lugvaart ontvang het wat gebruik kan word om Oekraïense lugverdedigingstelsels te verbeter.

Media dekking en nasleep

Op 23 Augustus, twee weke ná die voorval, het die Russiese Ministerie van Verdediging-geaffilieerde Telegram-kanaal Fighterbomber berig dat ’n vlieënier “verdwaal” het en om onbekende redes in Oekraïense grondgebied geland het. Etlike ure later het die hoof van die hoofintelligensiedirektoraat, Kyrylo Budanof, bevestig dat die vlieënier na die Oekraïne oorgeloop het.

Op 4 September het die Hoof Intelligensie Direktoraat 'n dokumentêre rolprent getitel Down Russian Pilots vrygestel, waarin meer besonderhede van die operasie onthul is, insluitend die identiteit van die vlieënier. Die film het die operasie vergelyk met Operasie Diamond (Penicillin), wat in 1966 deur die Israeliese Mossad uitgevoer is, wat 'n Irakse vlieënier oortuig het om 'n MiG-21, destyds die modernste vliegtuig in die Sowjet-arsenaal, te steel.

Kyrylo Budanof het gesê dat die operasie "die eerste suksesvolle een in die hele geskiedenis van die Oekraïne" verteenwoordig. “Niemand het dit gedurende hierdie tyd gedoen nie. Ons hoop dat ons nou sal kan opskaal, het die hoof van GUR gesê. Ons kon die regte benadering tot die vlieënier vind, sy hele gesin [uit Rusland] ongemerk verskuif, en uiteindelik toestande skep waar hy hierdie vliegtuig saam met die bemanning kon beweeg sonder dat hulle geweet het wat aangaan. Nadat hulle besef het waar hulle geland het, het hulle probeer weghardloop. Ongelukkig is hulle doodgemaak. Dit sou beter wees as ons hulle lewendig kon [vang], maar dit is wat dit is.”

Sluipmoord

In Februarie 2024 is bevestig dat 'n man se liggaam, wat in 'n ondergrondse parkeergarage in Villajoyosa, Provinsie van Alicante, Spanje, "deurtrek met koeëlgate en deur 'n motor omgery is" gevind is, Kusminof is. Westerse ontleders het dit waarskynlik geag dat hy deur die Russiese SVR vermoor is. Ten tyde van sy dood het Kusminof onder die veronderstelde identiteit Igor Shevchenko gewoon. Die koerant El País het berig dat die Spaanse owerhede Kusminof van vervalste dokumente voorsien het, maar nie waarborge van beskerming verskaf het nie. Spaanse owerhede glo dat Kusminof ontbloot is toe hy 'n oproep gemaak het na 'n eks-meisie en haar na Alicante nooi, 'n gunsteling onder Russe en Oekraïners wat eiendomme aan die Costa Blanca bekom het.