Oud-Oeigoerse alfabet
| Oud-Oeigoerse alfabet | |
|---|---|
 | |
| Soort skryfstelsel | Abjad/alfabet |
| Taal | Oeigoers |
| Tydperk | ca.700's – 1800's n.C. |
| Voorloper | Sogdiese alfabet |
| Rigting | Bo-onder |
| Nota | Hierdie bladsy kan fonetiese IFA-simbole of letters uit ander alfabette bevat |
Die Oud-Oeigoerse alfabet is gebruik vir die skryf van Oud-Oeigoers, ’n variant van Oud-Turks wat ’n voorloper was van moderne Oeigoers. Dit is in die Tarim-kom (die hedendaagse Xinjiang-streek) in Wes-China gepraat. Die term "Oeigoers" wat vir die alfabet gebruik word, is misleidend aangesien die Oeigoere van Mongolië die Oud-Turkse rune-skrif gebruik het en eers die plaaslike taal en skrif aangeneem het toe hulle ná 840 na die Tarim-kom gemigreer het.[1]
Letters
[wysig | wysig bron]Die skrif was ’n aanpassing van die Sogdiese alfabet, wat 700 tot 800 jaar lank in die Tarim-kom gebruik is vir tekste van Boeddhisme, Manicheïsme en die Christendom. Die laaste bekende manuskripte dateer uit die 18de eeu. Dit was die prototipe vir die Mongoolse en Mantsjoe-alfabet.
Die Oud-Oegoerse skryfstelsel het nes in die Sogdiese alfabet lang klinkers aangedui, maar ook kortes. Die praktyk om nie klinkers te skryf nie, het eintlik heeltemal verdwyn in Oeigoers.[2] Hoewel die skrif dus afstam van ’n Semitiese abjad, het dit ontwikkel in ’n ware alfabet.[3]
Moderne Oeigoers
[wysig | wysig bron]Moderne Oeigoers in Xinjiang word in ’n Arabies–gebaseerde alfabet geskryf, maar Latyns- en Cyrillies-gebaseerde alfabette is ook in gebruik, veral buite Xinjiang.
Sien ook
[wysig | wysig bron]Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Sinor, D. (1998), "Chapter 13 – Language situation and scripts", in Asimov, M.S., History of Civilisations of Central Asia, 4 part II, UNESCO Publishing, pp. 333, ISBN 81-208-1596-3
- ↑ Clauson, Gerard. 2002. Studies in Turkic and Mongolic linguistics. P.110-111.
- ↑ Houston, Stephen D. 2004. The first writing: script invention as history and process. P.59
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]- Omniglot
- Voorbeelde van die Oud-Oeigoers alfabet[dooie skakel]
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
