Robert Walpole
Robert Walpole, eerste graaf van Orford, ( 26 Augustus 1676 – 18 Maart 1745; tussen 1725 en 1742 bekend as Sir Robert Walpole ) was 'n Britse staatsman en Whigpolitikus wat algemeen beskou word as die de facto eerste premier van Groot-Brittanje.
Walpole is gebore in Houghton, Norfolk. Historici meen dat hy in 1721 die eerste premier van Engeland geword het. Hierdie lang tyd word soms 'die Robinokrasie' genoem (Robin is 'n algemene weergawe van Robert).
Alhoewel die presiese datums van Walpole se oorheersing nie heeltemal duidelik is nie, word die tydperk 1721–1742 dikwels gebruik. Hy het die ministerie van Walpole-Townshend, sowel as die daaropvolgende ministerie van Walpole, oorheers en hou die rekord as die langsdienende Britse premier in die geskiedenis.
WA Speck het geskryf dat Walpole se ononderbroke tydperk van 20 jaar as premier "met reg beskou word as een van die belangrikste prestasies van die Britse politieke geskiedenis … Verklarings word gewoonlik gegee in terme van sy kundige hantering van die politieke stelsel na 1720, en sy unieke vermenging van die oorlewende kragte van die kroon met die toenemende invloed van die Commons ".
Walpole, wat lid was van die Whig Party, het tydens die regeringstyd van Konings George I en George II gedien. Sy ampstermyn word normaalweg getel vanaf 1721, toe hy die amp van Lord High Treasurer aanvaar het. Maar ook die jaar 1730 word genoem as die begin van sy ampstermyn. Dit was toe burggraaf Charles Townshend afgetree het en Walpole voorsitter van die kabinet geword het. Hierdie geskil oor die lengte van sy ampstermyn spruit nie die minste uit die feit dat daar destyds geen amptelike amp van 'n sogenaamde premier was nie. Sy ampstermyn eindig in Februarie 1742, wat dit die langste in die Britse geskiedenis maak.
Invloed
[wysig | wysig bron]Walpole het 'n groot invloed op die destydse politiek gehad. Die Tories het 'n klein, onbeduidende faksie en die Whigs die dominante party geword. Sy opvolgers in die amp was relatief swak persoonlikhede, en dit het dekades geneem voordat die amp so 'n sterk posisie gekry het as wat dit destyds was. Walpole se strategie om Brittanje uit oorlogshandelinge te hou, het welvaart in die land gebring. Hy versterk die posisie van die koninklike familie in Hanover en veg teen die Jakobiete, wie se opstand kort ná Walpole se bedanking in 1745 geëindig het.
Nog 'n nalatenskap van Walpole is Downingstraat 10. Die huis, voorheen bewoon deur Johann Caspar Graf von Bothmer, is in 1732 deur koning George II aan Walpole gegee as 'n persoonlike geskenk; Walpole het die geskenk slegs as die amptelike woning van die Lord High Treasurer aanvaar. Hy verhuis self op 22 September 1735 daarheen. Sy onmiddellike opvolgers het nie altyd in hierdie huis gewoon nie en verkies om in hul privaatwonings in te trek. Maar die huis het as 'n amptelike woning gebly.
Walpole het ook 'n beroemde kunsversameling nagelaat wat hy tydens sy ampstermyn versamel het. Die versameling is in 1779 deur sy kleinseun aan die Russiese keiserin Catherine II verkoop. Die versameling, wat as een van die mooiste in Europa beskou word, is nou in die Hermitage Museum in Sint Petersburg, Rusland.
Die stad Walpole in die Amerikaanse deelstaat Massachusetts, wat in 1724 gestig is, is na hom vernoem.
Bronne
[wysig | wysig bron]- Blick, Andrew, and George Jones. At Power's Elbow: Aides to the Prime Minister from Robert Walpole to David Cameron (Biteback Publishing, 2013)
- Dickinson, Harry T. (1972) "Walpole and his critics," History Today (3 June 1972), Vol. 22 Issue 6, pp 410–419 online.
- Hartop, Christopher (2014), Sir Robert Walpole's Silver, London: Silver Society, ISBN 978-0-9549144-3-1
- Holmes, Geoffrey, and Daniel Szechi. The age of oligarchy: pre-industrial Britain 1722–1783 (1993) excerpt; "The Age of Walpole" pp 3–88
- Marshall, Dorothy. Eighteenth Century England, 1714–1784 (2nd ed. 1974), pp 101–191, political narrative