Samies

Samies
Gepraat in:	Noorweë; Swede; Finland; Rusland
Gebied:	Lapland of Sápmi
Totale sprekers:	c. 20 000 – 30 000
Taalfamilie:	Oeraals; Fins-Oegries; Fins-Permies; Fins-Wolgaïes; Fins-Samies; Samies
Skrifstelsel:	Latynse alfabet (Finse variant)
Amptelike status
Amptelike taal in:	Noorweë; Erkende minderheidstaal in sommige munisipaliteite van:; Swede en; Finland
Gereguleer deur:	–
Taalkodes
ISO 639-1:	se
ISO 639-2:	sma, sme, smi, smj, smn, sms
ISO 639-3:	onderskeidelik:; sia – Akkala; sjd – Kildin; sjk – Kemi; sjt – Ter; smn – Inari; sms – Skolt; sju – Ume; sje – Pite; sme – Noord; smj – Lule; sma – Suid
	Nota: Hierdie bladsy kan IFA fonetiese simbole in Unicode bevat.

Samies (soms ook Sami of Saami) is die naam wat algemeen gebruik word vir 'n groep Oeraalse tale wat deur die Sami in Lapland in die noordelike dele van Finland, Noorweë, Swede en Noordoos-Rusland gepraat word. Die Samiese tale vorm 'n tak binne die Finse groep van die Fins-Oegriese tale in die Oeraalse taalfamilie. Tradisioneel word Samies as verwant aan die Oosseefinse tale gesien met 'n gemene Proto-Fins-Samiese taal as oorsprong. Daar is egter ook vakkundiges wat meen dat getuienis vir 'n Fins-Samiese prototaal nie sterk genoeg is nie en dat die ooreenkomste tussen die tale deur latere kontak veroorsaak is.^[3]

Die Samiese tale word in twee hoofgroepe verdeel: die westelike en oostelike groepe. Die groepe kan verder onderverdeel words in verskeie subgroepe. Die Samiese tale vorm gedeeltelik 'n dialekkontinuum waarvolgens aangrensende tale tot 'n groot mate onderling verstaanbaar is. Tale wat verder van mekaar geleë is, is egter oor die algemeen nie onderling verstaanbaar nie. Skerp taalgrense word egter aangetref tussen byvoorbeeld Noord-Samies, Inari-Samies en Skolt-Samies.

In Noorweë word drie variante van Samies amptelik erken (Lule-Samies, Noord-Samies en Suid-Samies) en geniet saam met Noors (Bokmål en Nynorsk) amptelike status.^[4]

Verwysings[wysig | wysig bron]

↑ (no) "Språk i Norge – Store norske leksikon". 22 Mei 2019. Besoek op 17 Maart 2021.
↑ (no) kirkedepartementet, Kultur- og (27 Junie 2008). "St.meld. nr. 35 (2007–2008)". Regjeringa.no. Besoek op 17 Maart 2021.
↑ (en) T. Salminen: Problems in the taxonomy of the Uralic languages in the light of modern comparative studies. — (ru) Лингвистический беспредел: сборник статей к 70-летию А. И. Кузнецовой. Москва: Издательство Московского университета, 2002. 44–55. en [1]
↑ (no) Svenn-Egil Knutsen Duolljá en Harald Gaski (16 Desember 2015). "Samisk". Store norske leksikon. Besoek op 17 Maart 2021.

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]

Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Samies.

[1] (no) "Språk i Norge – Store norske leksikon". 22 Mei 2019. Besoek op 17 Maart 2021.

[2] (no) kirkedepartementet, Kultur- og (27 Junie 2008). "St.meld. nr. 35 (2007–2008)". Regjeringa.no. Besoek op 17 Maart 2021.

[3] (en) T. Salminen: Problems in the taxonomy of the Uralic languages in the light of modern comparative studies. — (ru) Лингвистический беспредел: сборник статей к 70-летию А. И. Кузнецовой. Москва: Издательство Московского университета, 2002. 44–55. en [1]

[4] (no) Svenn-Egil Knutsen Duolljá en Harald Gaski (16 Desember 2015). "Samisk". Store norske leksikon. Besoek op 17 Maart 2021.

[1]

[2]

[3]

[4]

l b w Tale van Finland
Amptelike tale	Fins Sweeds
Minderheidstale	Karelies Romani Fins-Kalo Samies Noord-Samies Inari-Samies Skolt-Samies Tartaars Wes-Tartaars
Gebaretale	Finse gebaretaal Finland-Sweedse gebaretaal

l b w Tale van Swede
Amptelike taal	Sweeds
Minderheidstale	Fins Meänkieli Samies Suid-Samies Ume-Samies Pite-Samies Lule-Samies Noord-Samies Romani Fins-Kalo Skandinawiese Romani Jiddisj
Gebaretale	Sweedse gebaretaal
Sien ook: Amptelike minderheidstale van Swede