Shaula
Shaula
| ||||
| ||||
| Shaula se ligging (in die rooi sirkel). | ||||
| Sterrebeeld | Skerpioen | |||
| Bayer-naam | Lambda Scorpii | |||
| Spektraaltipe | B2IV + DA7,9[1] | |||
| Soort | Veelvoudig | |||
| Waarnemingsdata (Epog J2000) | ||||
| Regte klimming | 17h 33m 36.520s[2] | |||
| Deklinasie | -37° 06′ 13.76″[2] | |||
| Skynmagnitude (m) | 1,62 / 14,9 / 12[2][3] | |||
| Absolute magnitude (M) | -3,7[4] | |||
| B-V-kleurindeks | -0,24[5] | |||
| U-B-kleurindeks | -0,88[5] | |||
| Besonderhede | ||||
| Komponent 1 | λ Sco A | |||
| Massa (M☉) | 14,5 ± 1,1[6] | |||
| Radius (R☉) | 8,8 ± 1,2[6] | |||
| Ligsterkte (L☉) | 36 300[6] | |||
| Temperatuur (K) | 25 000 ± 1 000[6] | |||
| Rotasiespoed (km/s) | 150[6] | |||
| Komponent 2 | λ Sco B | |||
| Massa (M☉) | 9,6-11,6[6] | |||
| Radius (R☉) | 4,7 ± 1[6] | |||
| Temperatuur (K) | 25 000 ± 1 000[6] | |||
| Eienskappe | ||||
| Afstand (ligjaar) | 570 | |||
| Ouderdom (jaar) | 10-13 miljoen | |||
| Veranderlikheid | Beta Cephei (A)[6] | |||
| Ander name | ||||
| 35 Scorpii, HR 6527, CD -37 11673, HD 158926, SAO 208954, FK5 652, HIP 85927, CCDM J17336-3706A/B/C | ||||
| ||||
Shaula (ook bekend as Lambda Scorpii of λ Sco) is, ondanks sy Bayer-aanwysing as lambda, die tweede helderste ster in die sterrebeeld Skerpioen (Scorpius) en een van die helderste sterre in die naglug.
Name
[wysig | wysig bron]Die ster se Bayer-naam is "Lambda Scorpii". Dit het die tradisionele naam "Shaula", wat van die Arabiese الشولاء al-šawlā´, "die opgeligte stert", kom omdat dit in die Skerpioen se stert voorkom. In 2016 het die Internasionale Astronomiese Unie se sternaamwerkgroep (WGSN)[7] die naam "Shaula" vir λ Scorpii Aa goedgekeur omdat hulle name aan individuele sterre toegeken het in plaas van aan stergroepe.[8][9]
Saam met υ Scorpii (Lesath), was Shaula in die Babiloniese sterrekunde bekend as dSharur4 u dShargaz, wat beteken "Sharur en Shargaz".[10]
Eienskappe
[wysig | wysig bron]Lambda Scorpii is sowat 570 ligjare van die Son af geleë. Spektroskopiese en interferometriese waarnemings het getoon dit is eintlik drie sterre wat bestaan uit twee B-tipe sterre en ’n voorhoofreeksster.[6] Die primêre ster is ’n Beta Cephei-veranderlike met vinnige helderheidswisselings van sowat ’n honderdste van ’n magnitude.[11][12]
Die voorhoofreeksster het ’n wentelperiode van ses dae en die B-metgesel ’n periode van 1 053 dae. Die drie sterre lê op dieselfde wentelvlak, wat ’n sterk aanduiding is dat hulle op dieselfde tyd gevorm het. Die massa van die primêre ster, voorhoofreeksster en B-metgesel is onderskeidelik 14,5, 2 en 10,6 sonmassas. Die stelsel is sowat 10 miljoen tot 13 miljoen jaar oud.
’n Ster van die 15de magnitude is 42 boogsekondes van die Lambda Scorpii-stelsel af en ’n ster van die 12de magnitude 95 boogsekondes. Dit is onseker of dié twee sterre fisiek met die stelsel verbind is.
Kultuuraspek
[wysig | wysig bron]Shaula verskyn op die vlag van Brasilië en verteenwoordig die staat Rio Grande do Norte.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Holberg, J. B.; Oswalt, T. D.; Sion, E. M.; Barstow, M. A.; Burleigh, M. R. (2013). "Where are all the Sirius-like binary systems?". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 435 (3): 2077. arXiv:1307.8047. Bibcode:2013MNRAS.435.2077H. doi:10.1093/mnras/stt1433.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Van Leeuwen, F. (2007). "Validation of the new Hipparcos reduction". Astronomy and Astrophysics. 474 (2): 653–664. arXiv:0708.1752. Bibcode:2007A&A...474..653V. doi:10.1051/0004-6361:20078357.
- ↑ Reed, B. Cameron (2003), "Catalog of Galactic OB Stars", The Astronomical Journal 125 (5): 2531–2533, doi:10.1086/374771, Bibcode: 2003AJ....125.2531R.
- ↑ Balona, L. A.; Feast, M. W. (1975). "The luminosities of the beta Canis Majoris variables, the zero age main sequence and the distance of the Sco-Cen association". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 172: 191. Bibcode:1975MNRAS.172..191B. doi:10.1093/mnras/172.1.191.
- ↑ 5,0 5,1 Hamdy, M. A.; Abo Elazm, M. S.; Saad, S. M. (1993). "A catalogue of spectral classification and photometric data of B-type stars". Astrophysics and Space Science. 203: 53. Bibcode:1993Ap&SS.203...53H. doi:10.1007/BF00659414.
- ↑ 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 Handler, G.; Schwarzenberg-Czerny, A. (2013). "Time-resolved multicolour photometry of bright B-type variable stars in Scorpius". Astronomy & Astrophysics. 557: A1. arXiv:1307.2733. Bibcode:2013A&A...557A...1H. doi:10.1051/0004-6361/201321886.
- ↑ "IAU Working Group on Star Names (WGSN)" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Mei 2020. Besoek op 22 Mei 2016.
- ↑ Kunitzsch, Paul; Smart, Tim (2006). A Dictionary of Modern star Names: A Short Guide to 254 Star Names and Their Derivations (2de hers. uitg.). Cambridge, Massachusetts: Sky Pub. ISBN 978-1-931559-44-7.
- ↑ "IAU Catalog of Star Names" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Mei 2020. Besoek op 28 Julie 2016.
- ↑ Rogers, J. H. (Februarie 1998). "Origins of the ancient constellations: I. The Mesopotamian traditions". Journal of the British Astronomical Association. 108 (1): 9–28. Bibcode:1998JBAA..108....9R.
- ↑ Uytterhoeven, K.; Willems, B.; Lefever, K.; Aerts, C.; Telting, J. H.; Kolb, U. (2004). "Interpretation of the variability of the β Cephei star λ Scorpii" (PDF). Astronomy and Astrophysics. 427 (2): 581–592. Bibcode:2004A&A...427..581U. doi:10.1051/0004-6361:20041223.
- ↑ Tango, W. J.; Davis, J.; Ireland, M. J.; Aerts, C.; Uytterhoeven, K.; Jacob, A. P.; Mendez, A.; North, J. R.; Seneta, E. B.; Tuthill, P. G. (2006). "Orbital elements, masses and distance of λ Scorpii a and B determined with the Sydney University Stellar Interferometer and high-resolution spectroscopy". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 370 (2): 884. arXiv:astro-ph/0605311. Bibcode:2006MNRAS.370..884T. doi:10.1111/j.1365-2966.2006.10526.x.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
