Shingwedzi
.jpg)
.jpg)
Shingwedzi (ook Xingwedzi in moderne Tsonga-ortografie[1]) is 'n ruskamp (dit wil sê toeristekamp) en veldwagterspos geleë in die noordelike deel van die Krugerwildtuin, in die Limpopoprovinsie van Suid-Afrika. Dit is geleë op die suidelike oewer van die Shingwedzirivier, waarna die kamp vernoem is.[1]
Die omliggende land het voorheen die Singwitsi-reservaat gevorm, wat in 1903 geproklameer is, wat meer as 5 000 vk. kilometer beslaan het.[2] Die streek is teen die einde van die 19de eeu oorbejag, sy grootwild was uitgeput en die olifantbevolking heeltemal uitgedun.[3] Die naam "Shingwedzi" is van Tsonga-oorsprong, en is afgelei van "Shing-xa-goli", waarskynlik 'n plaaslike hoofman, en "njwetse", die geluid van yster wat teen yster skuur.[4]
Kampgeriewe[wysig | wysig bron]
Die Shingwedzi-kampterrein is laat in 1933 uitgelê, toe Bert Tomlinson die plaaslike veldwagter was.[5] Die eerste drie van 'n uiteindelike 31 toeristehutte is in 1935 voltooi, maar dit is eers heelwat later deur 'n heining omhein.[6] Die bou van Punda Maria se toeristehutte is ook in dieselfde tyd onderneem. Op 1 April 1977 het die teerpad vanuit die suide die kamp bereik, wat daarna die hele jaar oopgebly het.[7] Tydens 'n derde ontwikkelingsfase is 'n nuwe administratiewe kompleks in 1982/3 bygevoeg. Die A-sirkelhutte is opgegradeer na bungalows met badkamer- en kombuisgeriewe, en 'n gastehuis is aan die rivierfront gevestig. Sedert 1993 is die kamp aan die hoofkragnetwerk gekoppel,[7] en huidige verblyf bestaan uit 66 bungalows, 12 hutte, 1 gesinskothuis en 1 gastehuis, buiten 50 gerieflike kampeerplekke langs die opelugswembad. 'n Landingstrook is net suid van die kamp geleë.
In 1978 is die Kanniedooddam 9 km stroomaf van die kamp gebou, maar is 40 jaar later, in 2018, gesloop in ooreenstemming met 'n rehabilitasieprojek wat daarop gemik is om kunsmatige waterpunte vir diere te beperk.[8] Die kunsmatige toevoer van water in 'n natuurlike droë streek het erosie en omgewingsagteruitgang veroorsaak. Skaars plantetende spesies soos die bastergemsbok het gely as gevolg van verhoogde weidingskompetisie deur volop vreters,[8] en van predasie deur leeus wat eweneens hul gebiede uitgebrei het.
Staproete[wysig | wysig bron]
Die Mphongolo-rugsakroete begin vanaf Shingwedzi-kamp, maar volg nie 'n spesifieke roete nie. Dit stel klein groepe besoekers in staat om gebiede soos die Mphongolorivier, Bububurivier, Phonda-heuwels, sodiese panne of klipmuur-ruïnes te verken.[9] Die naam van die rivier, Mphongolo, vereer 'n voormalige Venda-hoofman, Mapongole.[10]
Reën en vloede[wysig | wysig bron]
Reënval is feitlik geheel en al beperk tot die somermaande (Oktober tot April),[11] en beloop normaalweg sowat 500 mm per jaar. Die Shingwedzirivier vloei net gedurende die somer, en droog in die winter op tot krimpende poele.[4] Swaar reën is normaal aan die begin van elke jaar, wat toeristepaaie, brûe, piekniekplekke en boskampe kan beïnvloed.
Op 24 Februarie 2000 het die Shingwedzirivier rekordvlakke bereik toe sikloon Leon–Eline die noordelike laeveld getref het. Hierdie vlakke is op 20 Januarie 2013 oortref toe Shingwedzi- en Sirheni-kampe heeltemal onder vloedwater was[12] na 400 mm reën in 'n week veroorsaak het dat die Mphongolo- en Shingwidziriviere hul oewers oorstroom het.[13]
262 mense is op 20 Januarie ontruim en die volgende dag per helikopter na veiligheid geneem. Sommige personeellede was vasgekeer toe paaie onder water was, en het oorleef deur in bome of op dakke skuiling te soek. Sommige personeel en toeriste het al hul besittings verloor, en die koste van die herbou was meer as R150 miljoen.[13] Die kamp is in Junie 2013 vir toeriste heropen.[14]
Fauna en flora[wysig | wysig bron]
Die kamp is in olifantwêreld geleë, en teeltroppe van 50 tot 60 diere word gereeld in die omgewing gesien. Die slagtande van 'n plaaslike olifantbul, genaamd "Shingwedzi", word nou in die museum by Letaba vertoon. Shingwedzi is in 1981 naby die kamp dood, en was een van die sogenaamde "manjifieke sewe" wat gedurende die 1970's en 80's in die park rondgeloop het.[4] Ander Afrotheria wat yl voorkom, sluit die erdvark, Petrodromus, twee Elephantulus -spesies en die goue mol in. Twee spesies dassies is allopatries versprei, naamlik die geelgevlekte dassie wat algemeen langs die noordelike bosbeklede heuwels en sandsteenlope voorkom, en die klipdassie, wat op lappies suidwaarts van die Bubube- en Shingwedzirivier voorkom, maar nie verder suid as die Olifants nie.[15] Veldwagter D. Swart het berig dat hy in 1967 'n groep van ses bakoorjakkalse naby Shingwedzi gesien het, 'n spesie wat voorheen tot die westelike dele van Suider-Afrika beperk was.[16]
Galery[wysig | wysig bron]
-
'n Nimmersat en nylkrokodille patrolleer die vol laagwaterbrug vir vis -
Olifante les hul dors langs die rivier se sandbedding -
Bewaarde ivoortande van die olifantbul "Shingwedzi" (1934–1981) in die museum te Letabakamp -
Opregte waaierpalm by sy verste suidelike voorkomsplek
.jpg)
.jpg)
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ 1,0 1,1 Jenkins, Elwyn (2007). Falling Into Place: The Story of Modern South African Place Names. New Africa Books. pp. 97–100. ISBN 9780864866899.
- ↑ "The Kruger National Park". The Transvaal (A Collection of the Mobil Treasury of Travel Series covering the Transvaal). Cape Town: T. V. Bulpin. 1975. ISBN 0-949956-12-0.
- ↑ Dlamini (12 Mei 2011). "Kruger Park's future lies with its neighbours". Business Day. Besoek op 6 Augustus 2018 – via PressReader.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 "Shingwedzi Rest Camp - Kruger National Park, South Africa". Siyabona Africa. krugerpark.co.za. 2017. Besoek op 5 Augustus 2018.
- ↑ Stevens, Joep. "Shingwedzi Camp - then and now". Kruger National Park History. facebook. Besoek op 27 Januarie 2023.
- ↑ "Game Drive around Shingwedzi". Siyabona Africa: Kruger National Park. krugerpark.co.za. Besoek op 5 Desember 2019.
- ↑ 7,0 7,1 Stevens, Joep (5 Februarie 2023). "Shingwedzi development: phase III". Kruger National Park History. facebook. Besoek op 9 Februarie 2023.
- ↑ 8,0 8,1 Zietsman, Gabi (4 April 2018). "SANParks will demolish Kanniedood dam in Kruger for the environment". traveller24.com. Besoek op 14 Maart 2019.
- ↑ Desmet, Andrew; et al. "Mphongolo Backpack trail Explore Krugers northern wilderness areas". krugerpark.co.za. Besoek op 5 Augustus 2018.
- ↑ van der Wateren, Floors (April 2018). Pocket Guide to the Placenames of the Kruger National Park. J Taylor Pre-Print Solutions. p. 47. ISBN 978-0-620-79560-9. Besoek op 23 Februarie 2022.
- ↑ Kemp, A. C. (1 Januarie 1974). The Distribution and Status of the Birds of the Kruger National Park - Koedoe Monograph No. 2 (1 uitg.). The National Parks Board of Trustees. p. 2-6, 31.
- ↑ "Kruger's Shingwedzi reopens after floods". No. news24.com. City Press. 13 Junie 2013. Besoek op 5 Augustus 2018.
- ↑ 13,0 13,1 Barry, Hanna (Desember 2013). "Rebuilding Shingwedzi: how insurance saved SANParks" (PDF). emeraldsa.co.za. REDRiskSA. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 6 Augustus 2018. Besoek op 6 Augustus 2018.
- ↑ "Shingwedzi re-opens camp following devastating flood". showme.co.za. The Write News Agency, Nelspruit News. 13 Junie 2013. Besoek op 5 Augustus 2018.
- ↑ Pienaar, U. de V.; Rautenbach, I. L.; de Graaff, G. (1980). The Small Mammals of the Kruger National Park. Pretoria: National Parks Board of South Africa. pp. 11–15, 22–25, 105–110. ISBN 0-86953-018-6.
- ↑ Pienaar, U. de V. (1970). "A note on the occurrence of Bat-eared fox Otocyon megalotis (Desmarest) in the Kruger National Park". Koedoe. 13 (1): 1–22. doi:10.4102/koedoe.v13i1.727.