Krugerwildtuin
| Nasionale Krugerwildtuin | |
|---|---|
 | |
 | |
| Land | Suid-Afrika |
| Provinsie | Mpumalanga en Limpopo |
| Naaste dorp | Nelspruit en Phalaborwa |
| Koördinate: 24°0′41″S 31°29′7″O / 24.01139°S 31.48528°O | |
| Oppervlak | 1 962 300 ha (19 623 km2) |
| Openingsjaar | 1926 |
| Besoekerstal | 1 659 793 (1 277 397 dag, 382 396 oornag) |
| Besoekersjaartal | 2014/15 Fin.jr. |
| Bestuursliggaam | SANParke |
| Webblad | Nasionale Krugerwildtuin |
_(6032643938).jpg)
Die Nasionale Krugerwildtuin is die grootste wildreservaat in Suid-Afrika, en 'n trekpleister vir internasionale en plaaslike toeriste. Die park strek ongeveer 360 kilometer van noord na suid en gemiddeld 65 kilometer van oos na wes. Die park grens in die ooste aan Mosambiek en in die noorde aan Zimbabwe. Die park strek oor die Laeveld van twee Suid-Afrikaanse provinsies, Mpumalanga en Limpopo.
Die Krugerwildtuin maak nou deel uit van die Groter Limpopo Oorgrenspark, 'n vredespark wat die Krugerwildtuin kombineer met twee nasionale parke in sy buurlande: die Gonarezhou Nasionale Park in Zimbabwe, en die Limpopo Nasionale Park in Mosambiek.
Meer as 'n miljoen toeriste besoek die Krugerwildtuin elke jaar. Die park bevat ongeveer 2 000 plant-, 507 voël-, 147 soogdier-, 114 reptiel-, en 49 visspesies. Die sogenaamde Groot Vyf soogdiere kan in die park gesien word, naamlik die leeu, olifant, renoster, buffel, en luiperd.
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]Vroeë geskiedenis
[wysig | wysig bron]Daar is bewyse gevind van oermense wat in die area gewoon het so vroeg as 1,500,000 jaar gelede. Die Boesmans het ook in die gebied gewoon ongeveer 100 000 jaar gelede. In ongeveer 200 n.C. het die eerste Nguni-sprekende mense vanaf die noorde migreer na die area en die Boesmans verdryf. Teen 800 n.C. het Arabiere die gebied begin teiken vir slawe deur van die hawe by Mosambiek gebruik te maak. Sommige het hulle in die teenswoordige park gevestig waar hulle in die noordelike dele van die park yster ontgin het. In die Thulamela area kan ongeveer 200 myne gevind word wat dateer van die jare tussen 1250 en 1700 n.C.
Die eerste Europeër wat die area verken het was die Nederlander Francois de Cuiper, wat 'n ekspedisie van die Kaapkolonie gelei het in 1725 namens die Verenigde Oos-Indiese Kompanjie. Die ekspedisie is egter deur plaaslike etniese groepe by Gomondwane aangeval en weggedryf.
Teen ongeveer 1838 het Voortrekkerekspedisies gelei deur Louis Tregardt en Hans van Rensburg die Laeveld verken. In 1845 het João Albasini, 'n 18-jarige Italianer, die eerste Europeër geword om in die area te kom woon. Hy was gestrand in Mosambiek en het besluit om wes binneland toe te trek. Hy het 'n opstal gebou en 'n winkel geopen naby die hedendaagse Phabenihek. Teen ongeveer dieselfde tyd is waroetes regoor die Laeveld gestig wat die Transvaalse Republiek met Delagoabaai in Maputo verbind het.
Goud is in September 1873 in Pelgrimsrus ontdek, en daarna ook in 1881 in Barberton. Fortuinsoekers het na die Laeveld gestroom ondanks hul vrees vir leeus, krokodille en malaria. Hierdie instroming het aanleiding gegee tot 'n dramatiese vermindering van wilde diere in die omgewing as gevolg van die jag en ruiling van dierehorings en -velle.
Wildreservaat
[wysig | wysig bron]
In 1869 het die runderpesvirus 'n groot gedeelte van die streek se wild en vee uitgewis. Om wild vir toekomstige jagters te behou, het die Transvaalse Volksraad ingestem tot 'n klein regeringswildreservaat. Fondse vir die Sabie Wildreservaat is in 1898 verkry, maar toe breek die Anglo-Boereoorlog uit. Ná die oorlog het Majoor (later Lt-kol) James Stevenson-Hamilton die eerste hoofveldwagter van die park geword in 1902. 'n Paar maande later is die area tussen die Sabie- en Olifantsriviere ook by die park gevoeg.
Die verre noorde van die park het in 1903 beskerming verkry as die Shingwedzi Wildreservaat. Hierdie deel het 'n klein driehoek ingesluit wat bekend is as Crook's Corner. Die area is geleë waar die grense van Mosambiek, Suid-Afrika en Zimbabwe ontmoet. In die vroeë 1900's was hierdie area 'n veilige hawe vir jagters, wapensmokkelaars, vlugtelinge en wetteloses. Dit was maklik om oor die rivier van een land na 'n ander te vlug sou die polisie van 'n spesifieke land op jou spoor wees. Daar is 'n gedenkplaat hier opgerig vir die legendariese ivoorjagter Cecil Barnard (Bvekenya), wat in die 1920's op die eiland in die middel van die Limpopo geskuil het sodat veldwagters en polisie hom nie in die hande kon kry nie. Ironies het Barnard self later 'n veldwagter geword en is 'n polisiestasie hier gebou.
As gevolg van eeuelange jag, was daar egter bitter min wild oor in die reservaat. Met die reputasie van die Laeveld as 'n malariagebied en die "witman se graf", het Stevenson-Hamilton ook alle mense uit die reservaat verwyder. Hy en ander veldwagters het begin om alle roofdiere uit te skiet om die bokspesies 'n kans te gee om hul getalle te vermeerder.
Nasionale Park
[wysig | wysig bron].JPG)
In 1912 is 'n spoorlyn gebou wat deur die reservaat geloop het. Stevenson-Hamilton het hierdie spoorlyn suksesvol aangewend om besoekers na die park te lok vir middagete. In 1916 het die regering ondersoek ingestel na die toekoms van die reservaat. In 1926 het die Britse administrasie as 'n goeie gebaar besluit om die reservaat na Paul Kruger te vernoem en dit as Suid-Afrika se eerste nasionale park te verklaar.
Johannes Andries (Dries) de Ridder, 'n staatsamptenaar en later sekretaris van Volkswelsyn onder Hans Strijdom, was sekretaris van die kommissie wat die Krugerwildtuin park beplan het.[1]
In 1927 is die eerste besoekers tot die park toegelaat teen 'n fooi van £1. Slegs 'n handvol motors het die park daardie jaar besoek, maar teen 1935 het 26 000 mense deur die hekke beweeg. Tans besoek ver meer as 'n miljoen toeriste jaarliks die wildtuin.
Stevenson-Hamilton was verras dat die meerderheid besoekers roofdiere wou sien, en het toe opgehou om hierdie diere uit te skiet. Hy het afgetree in 1946, en is oorlede in 1957.
In die 1960's is die Water vir Wildlewe-projek begin om wildgetalle te vermeerder. Ongeveer 300 windpompe met suipkrippe is in die park opgerig. Die watergate het wild na verskeie besigtigingsplekke in die park gelok. Alhoewel dit aanvanklik na 'n goeie idee geklink het, is daar dekades later ontdek dat meer roofdiere na die watergate gelok is deur die groter hoeveelheid rooibokke en sebras wat daar kom drink het. Voor die watergate gebou is, het die droër areas spesies soos die bastergemsbok gehuisves, maar hulle kon egter nie met die leeus meeding nie. Die park het intussen besluit om die watergate te sluit en die natuur sy gang te laat gaan.
Modernisering
[wysig | wysig bron]In 1991, is Robbie Robinson as Uitvoerende Hoof van die Nasionale Parkeraad aangestel. Robinson het die oorskakeling van die Krugerwildtuin na die Nuwe Suid-Afrika begin. Robinson het 'n plan in werking gestel waar die grensdrade op die park se westelike grens verwyder is. Dit laat diere van die aangrensende privaat wildreservate toe om vrylik te beweeg tussen die reservate en die Krugerwildtuin.
In 1998 is die Krugerwildtuin se eerste swart uitvoerende hoof aangewys, David Mabunda, later ook hoof van Sanparke, die Nasionale Parkeraad van Suid-Afrika. Volgens 'n geskrif van Mabunda in 2003, sal daar in die toekoms veel meer aandag geskenk moet word aan volhoubaarheid in samewerking met die arm gemeenskappe wat rondom die wildtuin se grense woon.[2] Volgens Statistiek SA woon daar drie miljoen mense in 181 nedersettings op die wildtuingrens, hulle het saam 'n grondeis vir 60% van die Krugerwildtuin ingestel. Deur hersonering van die suidelike deel van die park, word beplan om hierdie gemeenskappe te laat deel in winste verkry uit ekotoerisme, bv. wildkykuitstappies, toegangsbeheer, restourante, begeleide toere, 4x4 roetes, boskampe en moontlik hotelle.
Die volgende deel van die Krugerwildtuin se ontwikkeling is die totstandkoming van die Groter Limpopo Oorgrenspark. Hierdie park stel die Krugerwildtuin in staat om groter troppe diere, wat nie lewensvatbaar in die park onderhou kan word nie, oor te plaas na die ongerepte bos van aangrensende nasionale parke in Mosambiek en Zimbabwe.
Riviere
[wysig | wysig bron]Weens sy uitermatige grootte, word 'n groot aantal riviere in die Krugerwildtuin aangetref. Die grootstes vloei almal ooswaarts in die rigting van Mosambiek. Enkeles, van noord na suid gelys, is die:
Fauna en flora
[wysig | wysig bron]-
Jong njalabul -
Olifantbul -
Berghaan -
Kameelperd -
Luiperd -
Vlakvark -
Witrenoster -
Buffel -
Koedoe
_male_..._(51681865495).jpg)
_(52008129190).jpg)
Soogdiere
[wysig | wysig bron]Die Krugerwildtuin huisves die Groot Vyfdiere onder die 147 soogdiere wat in die park aangetref word.
Tydens die 2010 sensus, was die wildgetalle soos volg: - 1 600 leeus - 1 000 luiperds - 120 jagluiperds - 150 wildehonde - 3 500 hiënas - 13 700 olifante - 10 500 witrenosters - 600 swartrenosters - 26 500 sebras - 3 100 seekoeie - 3 500 vlakvarke - 9 000 kameelperde - 37 500 buffels - 460 elande - 90 bastergemsbokke - 290 swartwitpense - 9 500 koedoes - 300 njalas - 500 bosbokke - 5 000 waterbokke - 150 rietbokke - 11 500 blouwildebeeste - 200 tsessebes - en meer as 120 000 rooibokke.
Voëls
[wysig | wysig bron]_(52737021416).jpg)
Ongeveer 507 voëlspesies word aangetref in die park. Gelukkige besoekers kan die "Groot Ses" voëls in die park besigtig, naamlik die bromvoël, gompou, swartaasvoël, breëkoparend, visuil en die saalbekooievaar.
Reptiele, vis, en amfibieë
[wysig | wysig bron]Daar is 114 spesies reptiele, insluitend ongeveer 5 000 nylkrokodille, in die park. Ook 49 visspesies en 34 spesies amfibieë word aangetref.
Plante
[wysig | wysig bron]Die Krugerwildtuin word verdeel in 6 ekosisteme: kremetartsandveld, mopaniestruikveld, Lebombo knoppiesdoring-maroelaveld, akasiaruigbos, Combretum-silwer bosveld op graniet, en rivierbos. Altesaam is daar 1 982 plantspesies in die park. Van die 336 boomspesies wat in die park aangetref word, is die mees unieke (deur sommige genoem die "Groot Vyf"-bome) die kremetart, koorsboom, knoppiesdoring, maroela, en mopanie.
Verblyf
[wysig | wysig bron]Daar is 12 tradisionele ruskampe (met 4 satellietkampe) in die Krugerwildtuin, grotendeels onder bestuur van Sanparke, die nasionale parkeraad. Gedeeltes van die park word ook deur private maatskappye bedryf. Daar is tans 5 bosveldkampe wat deur Sanparke bestuur word, en verskeie private bosveldkampe wat as konsessies bedryf word. Meeste winkels en restaurante in die ruskampe word ook deur private maatskappye as konsessies bedryf.
Ruskampe
[wysig | wysig bron]Al die groot ruskampe in die Krugerwildtuin beskik oor basiese fasiliteite (elektrisiteit, noodhulpsentrum, winkel, braaiareas en gemeenskaplike kombuise, restourant, wegneem-kafeteria, swembad, publieke telefone en 'n vulstasie). Daar is inligtingsentrums geleë in Letaba, Skukuza en Berg-en-Dal.
- Balule (satellietkamp): Sekerlik die mees tradisionele kamp in die wildtuin. Balule bestaan uit 'n kampeerterrein met 15 plekke en ses rondawels met 3 beddens elk, geleë direk op die suidelike oewer van die Olifantsrivier, voorheen bekend as Ngotsamond. Daar is geen elektrisiteit, restaurant of winkel nie, maar het warm lopende water in die opwas- en ablusiegeriewe, asook 'n gemeenskaplike vries/yskas. Alhoewel die kamp digby Olifantskamp geleë is, is dit 'n satellietkamp en gaste moet by Olifantskamp of Satara aanmeld voor hul aankoms by Balule.
- Berg-en-Dal (slaapplek vir 884 in 221 kamers): Een van die mees moderne kampe in die park, amptelik geopen in Februarie 1984. Die kamp is geleë op die oewer van die Matjuluspruit in die suide van die park. Die kamp is gebou op 'n ruwe bergterrein – 'n area bekend vir witrenosters. Die kamp beskik ook oor konferensiefasiliteite en staproetes vir wildbesigtiging.
- Krokodilbrug (slaapplek vir 208 in 45 kamers): Geleë op die oewer van die Krokodilrivier in die suidooste van die park. Krokodilbrug is nie slegs 'n kamp nie, maar ook 'n toegangshek met 'n vulstasie en kampwinkel.
- Letaba (slaapplek vir 781 in 251 kamers): In die sentrale deel van die park op die oewers van die Letabarivier. Een van die wonders van die kamp is 'n Olifantmuseum wat die tande en skedels van die Manjifieke Sewe Olifante uitstal.
- Malelane: Voorheen 'n privaatkamp, en een van die park se kleiner kampe. Dit is 'n satellietkamp van Berg-en-Dal en is geleë in die verre-suide van die park naby die toegangshek met dieselfde naam.
- Mopani (slaapplek vir 498 in 149 kamers): Die park se nuutste kamp, gebou in 1989. Dit is in die noordelike deel van die park op die oostelike oewer van die Pionierdam in mopanieveld, vandaar die naam. Dit het 'n moderne styl soos Berg-en-Dal en die kamp beskik ook oor konferensiefasiliteite.
- Olifants (slaapplek vir 318 in 178 kamers): Olifantskamp is uniek omdat dit op 'n baie hoë krans gebou is wat wyd uitkyk op die Olifantsrivier ondertoe. Geleë in die sentrale deel van die park, met 107 pragtige rondawels en twee groter gastehuise, genaamd Nshawu en Lebombo (wat elk agt persone kan huisves). Geen kampering word hier toegelaat nie, maar wel piekniek en wildkyk deur dagbesoekers.
- Onder-Sabie het 'n gedaanteverwisseling ondergaan sedert die vorige restourant afgebrand het, ten spyte daarvan dat dit een van die oudste kampe in die park is. 'n Moderne restourant en nuwe winkel is gebou, en die kamp het safari-tente wat dit die gevoel van 'n Afrika-boskamp gee. Die kamp is op die oewer van die Sabierivier geleë en besoekers kan met 'n koue drankie op die groot restaurantstoep sit en die groot aantal wild uit hul stoele besigtig.
- Orpen: 'n Kleiner kamp wat ook 'n toegangshek is, sentraal geleë op die wildtuin se westegrens. Die kampkantoor beheer ook twee nabygeleë satellietkampies, Maroela (vir woonwaens en eie tente) en Tamboti (permanent gemeubileerde tente van die park; 30 met gemeenskaplike kook- en ablusiegeriewe en 10 met eie geriewe).
- Pretoriuskop (slaapplek vir 644 in 233 kamers): 'n Ouer kamp met 'n ryk geskiedenis. Die kamp is gebou op die ou wa-roete tussen Lydenburg en Mosambiek. Die kamp is vernoem na MW Pretorius, die seun van die Voortrekker Andries Pretorius. Die kamp is in die suidweste van die park geleë in 'n area wat taamlik klam en groen is, en word omring deur 'n paar bergkoppies. Besoekers mag gelukkig wees om swartwitpense en renosters in die area te sien.
- Punda Maria (slaapplek vir 549 in 133 kamers): Die mees noordelike ruskamp in die wildtuin en oorspronklik in 1919 gebou as 'n veldwagterspos. Punda Maria is in 'n ruskamp omskep in 1933.
- Satara (slaapplek vir 980 in 298 kamers): Sentraal geleë en die enigste kamp wat nie naby 'n rivier of dam gebou is nie. Die Satara-omgewing is bekend onder wildtuingangers as leeuwêreld, met 'n groot verskeidenheid wildsoorte. Dis ideaal vir wildbesigtiging, as gevolg van die plat veldvlaktes rondom die kamp.
- Shingwedzi (slaapplek vir 614 in 195 kamers): In die verre noorde van die park, nader aan Punda Maria, is Shingwedzi. Bekend vir die grootste olifante in die wildtuin. 'n Wildrit vroegoggend langs die Shingwedzirivier in 'n suidoosterlike rigting na die Kanniedooddam is werklik een van die belowendste uitstappies in die Krugerwildtuin. Waterbokke, njalas, koedoes en olifante word gereeld hier gesien en die voëllewe is ook volop.
- Skukuza (slaapplek vir 1091 in 355 kamers): Die hoofkamp van die Krugerwildtuin, geleë op die suidelike oewer van die Sabierivier. Die kamp het plek vir meer as 1 000 gaste en beskik oor volle fasiliteite, insluitend 'n bank, biblioteek, poskantoor, motorwerkswinkel, gholfbaan en kwekery. Die kamp is in 1902 gestig en was oorspronklik "Sabiebrug" genoem. Die kamp se naam is egter in 1936 verander na James Stevenson-Hamilton se Sjangaannaam, Skukuza. Die naam beteken "hy wat skoonvee" of "hy wat alles onderstebo keer".
Bosveldkampe
[wysig | wysig bron]Boskampe is kleiner, afgeleë ruskampe wat oor min fasiliteite beskik. Daar is geen restaurante of winkels nie, en slegs oornagbesoekers word toegelaat.
- Bateleur: Geleë langs die Mashokwespruit ongeveer 40 km suidwes van Shingwedzi.
- Biyamiti: Geleë in die suide van die park langs die Mbiyamitirivier.
- Shimuwini: Geleë langs die Letabarivier. Die naam beteken "Plek van die Kremetart" en verskeie van dié bome kan in die omgewing gesien word.
- Sirheni: Ook geleë in die noorde van die park, langs die Sirhenidam. Die naam beteken "begraafplaas" en daar is 'n tipe olifantsbegraafplaas naby die kamp.
- Talamati: Geleë in die omgewing van Orpenkamp. Die naam beteken "baie water" alhoewel die rivier waar dit geleë is eintlik baie droog kan wees.
Privaat Bosveldkampe
[wysig | wysig bron]Dié privaat bosveldkampe verskil van die ander bosveldkampe deurdat die hele kamp deur 'n enkele groep gaste bespreek word. Die kampe is absoluut privaat, en slegs inwoners word in die kampe toegelaat.
- Boulders kan 'n maksimum van 12 besoekers huisves. Die naaste kamp is Mopani.
- Roodewal kan 19 besoekers huisves. Dis geleë tussen Satara- en Olifantskamp.
Luukse Bosveldkampe
[wysig | wysig bron]Die volgende vyfster luukse bosveldkampe word in 2020 deur privaatmaatskappye in die park bedryf:
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Willem J. Punt . Cecile de Ridder -Tannie Cecile Volkspele. Pretoriana. Tydskif van die Pretoria Historiese Vereniging: Genootskap Oud-Pretoria (Journal of the Pretoria Historical Association: Old Pretoria Society). 2002.[1]
- ↑ http://www.sanparks.org/assets/docs/conservation/park_man/revised-knp-zonation.pdf
Bronnelys
[wysig | wysig bron]- Stuart, Chris & Mathilde (2012). National Parks and Nature Reserves. Struik Travel and Heritage. ISBN 978-1-77007-742-3.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron] |
Wikimedia Commons bevat media in verband met Kruger National Park. |
- Nasionale Parkeraad webblad (SANParks) (en)
- Onlangse waarnemings Geargiveer 17 Oktober 2012 op Wayback Machine (en)
- Toerisme-inligting oor Kruger National Park op Wikivoyage (en)
