Gaan na inhoud

Shoemaker-Levy 9

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
D/1993 F2 (Shoemaker–Levy)

Die komeet Shoemaker-Levy 9, soos op 17 Mei 1994 deur die Hubble-ruimteteleskoop waargeneem.
Ontdekking
Ontdek deur: Carolyn Shoemaker
Eugene M. Shoemaker
David Levy
Ontdekkingsdatum: 24 Maart 1993
Wenteleienskappe
Baanhelling: 94,23333°

Shoemaker-Levy 9 (kortweg SL9, amptelike benaming D/1993 F2) is 'n komeet wat tussen 16 en 22 Julie 1994 in 21 fragmente op die planeet Jupiter neergestort het. Sommige van die stukke het 'n deursnee van 2 kilometer gehad.

Ontdekking

[wysig | wysig bron]
Jupiter in ultraviolet, ongeveer 2½ uur voor die botsing van fragment R. Die swart punt bo is Jupiter se natuurlike satelliet Io.

Die komeet is op 24 Maart 1993 deur Eugene Shoemaker, sy vrou Carolyn Shoemaker en die astronoom David Levy ontdek. Dit is gesien op 'n foto wat deur die Schmidt-teleskoop van 40 cm by die Palomar-sterrewag in Kalifornië geneem is. Shoemaker-Levy 9 is na die ontdekkers daarvan vernoem en dit was inderdaad die negende komeet wat die gedugte Shoemaker- en Levy-span geïdentifiseer het.

Bruin vlekke dui die impak op Jupiter se suidelike halfrond aan.

Tydens die ontdekking was die komeet reeds verbrokkel en het dit om Jupiter gewentel. Dis was die eerste waarneming van 'n komeet wat om 'n planeet wentel. Wetenskaplikes vermoed dat dit 20 tot 30 jaar voor die ontdekking daarvan in Jupiter se gravitasieveld vasgevang is. Berekeninge toon dat die verbrokkeling waarskynlik in Julie 1992 as gevolg van die werking van Jupiter se getyveld plaasgevind het.

Botsing

[wysig | wysig bron]
Vuurbal van die eerste inslag.

Die 21 brokstukke, van tot 2 km in deursnee, het die atmosfeer van Jupiter se suidelike halfrond teen ongeveer 60 km/s getref. Die eerste impak was nie direk vanaf die Aarde sigbaar nie, maar foto's is vanuit die ruimte geneem. Soos die planeet roteer kon die skade binne enkele ure na impak van die Aarde af gesien word. Die effek van die komeet op Jupiter se atmosfeer was skouspelagtig. Vuurballe so groot soos die Aarde het in die planeet se atmosfeer opgestyg. Die letsels van die botsings was duideliker as die Groot Rooi Vlek en was maande lank sigbaar.

Die impak van die komeet was 'n spesiale geleentheid omdat mense vir die eerste keer kon sien hoe hemelliggame in die Sonnestelsel (buiten die Aarde) met mekaar bots.[1] Die botsings is wyd in die media gerapporteer en sterrekundiges het die gebeure noukeurig gevolg. Die impak het nie net nuwe inligting oor Jupiter beskikbaar gemaak nie, maar het ook getoon hoe dié planeet ruimteafval in die binnenste Sonnestelsel verminder.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. "Comet Shoemaker-Levy 9 Collision with Jupiter" (in Engels). NASA. Februarie 2005. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 April 2020. Besoek op 26 Augustus 2008.