Simposium
Die term simposium, afgelei van die Oudgriekse woord συμπόσιον (simposion), was ’n byeenkoms van mans wat saam eet, drink,[1] musiek luister en/of belangrike sake bespreek. Letterkundige geskrifte wat die doen en late op so ’n simposium beskryf, sluit in twee dialoë deur Sokrates, asook Plato en Xenophon se onderskeie werke getiteld Simposium.
Die Romeinse weergawe van ’n simposium is die Latynse convivium.[1] Volgens die moderne gebruik beteken dit ’n akademiese byeenkoms soos ’n wetenskapkonferensie.
Beskrywing
[wysig | wysig bron]Die Griekse simposium was ’n belangrike Helleense sosiale instelling. Dit was ’n forum vir mans uit gerespekteerde families om te debatteer, planne te smee, te spog en met mekaar mee te ding. Dit is dikwels gehou om jong mans aan die aristokratiese gemeenskap bekend te stel. Dit is ook deur aristokrate gehou om ander spesiale geleenthede te vier, soos oorwinnings in sport- en poësiewedstryde.
Simposiums is gewoonlik in die andrōn (ἀνδρών), die man se deel van die huis, gehou. Die gaste, of simposiaste, het op banke met kussings gelê. Vanweë die gebrek aan ruimte sou daar net sowat sewe tot nege banke wees, wat die getal gaste beperk het tot tussen 14 en 27.[2] As enige jong mans teenwoordig was, het hulle gewoonlik regop gesit.[3]
Kos en wyn is voorgesit. Vermaak is ook verskaf, en na gelang van die geleentheid sou dit insluit speletjies, liedere, meisies of seuns wat die fluit bespeel en slawe wat verskeie vorme van vermaak aanbied.
Simposiums is dikwels gehou om spesifieke geleenthede te vier. Die heel belangrikste simposium, soos beskryf deur Plato en aansienlik anders deur Xenophon, is dié van die digter Agathon ter viering van sy eerste oorwinning op die teaterkompetisie van die Dionisia van 416 v.C. Volgens Plato se weergawe is die viering ontwrig deur die onverwagte aankoms van destyds se "Mnr. Gewild", die jong Alcibiades – dronk en halfkaal nadat hy pas ’n ander simposium verlaat het.
Die mans op die simposium sou ’n menigte onderwerpe bespreek, ook filosofiese temas soos liefde en die verskille tussen die geslagte.
Drinkebroers
[wysig | wysig bron]
Aan die hoof van die simposium was die "simposiarg", wat sou besluit hoe sterk die wyn sou wees na gelang van die erns van die aand se verrigtinge. Die Grieke en Romeine het hul wyn tradisioneel met water gemeng, want die drink van suiwer wyn is beskou as "onbeskaafd". Daar was egter verskille tussen die Griekse en Romeinse simposiums. Op ’n Romeinse kuieraand is wyn voor, saam met en ná die kos voorgesit, en vroue kon saamkuier. Op Griekse simposiums is wyn net ná ete gedrink, en vroue is nie toegelaat nie.[4] Die wyn is voorgesit in ’n krater, ’n groot mengvat wat so ontwerp is dat twee mans dit kon dra, en geskink uit kruike (oenochoe). Sekere seremonies is uitgevoer; die belangrikste hiervan was drankoffers, die skink van klein hoeveelhede wyn ter ere van verskeie gode of afgestorwenes.
In sy toneelstuk Semele of Dionisos uit 375 v.C. vertel die digter Eubulus dat die wyngod, Dionisos, die volgende te sê gehad het oor die aanvaarbare manier van wyn drink:
"Vir oordeelkundige mans berei ek net drie kraters: een vir gesondheid (wat hulle eerste drink), die tweede vir liefde en plesier, en die derde vir slaap. Nadat die derde een gedrink is, gaan wyse mans huis toe. Die vierde krater is nie meer myne nie – dit is slegte gedrag; die vyfde is om te skree; die sesde vir kruheid en beledigings; die sewende om te baklei; die agtste is om die meubels te breek; die negende is vir depressie; die tiende is vir waansin en bewusteloosheid."
In ooreenstemming met die Griekse deug van matigheid, sou die simposiarg voorkom dat dinge handuit ruk, maar uit Griekse geskrifte en kuns is dit duidelik daar is nie altyd by net drie kraters gehou nie.
Simposiums is dikwels op Attiese breekware uitgebeeld en Richard Neer van die Universiteit van Chicago meen die hoofdoel van Attiese breekware was gebruik op simposiums.[5]
Vermaak
[wysig | wysig bron]Poësie en musiek was belangrike vorme van vermaak op simposiums. Hoewel gewone vroue nie toegelaat is nie, is vroulike hoëklasprostitute (hetairai) en vermaakkustenaars toegelaat om op te tree en die gaste geselskap te hou. Onder die instrumente wat die vroue bespeel het, was die aulos, ’n Griekse houtblaasinstrument wat soms met ’n hobo vergelyk word. Wanneer snaarinstrumente bespeel is, was die barbiton die tradisionele instrument.[6] Slawe en seuns het ook dienste en vermaak verskaf.
Daar is ook meegeding. ’n Spel wat dikwels gespeel is, was kottabos, waartydens spelers die wynmoer onder in hul kylix, ’n plat soort drinkglas, na ’n teiken gegooi het. Daar was ook skolia, drinkliedere van ’n mededingende aard – een simposias sou die eerste deel van die lied sing en ’n ander moes dit dan voltooi. Simposiaste het ook in redevoering meegeding, vandaar die moderne gebruik van "simposium" in Afrikaans vir byeenkomste waar wetenskaplike gedagtewisseling en toesprake plaasvind.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ 1,0 1,1 Peter Garnsey, Food and Society in Classical Antiquity (Cambridge University Press, 1999), bl. 136 online; Sara Elise Phang, Roman Military Service: Ideologies of Discipline in the Late Republic and Early Principate (Cambridge University Press, 2008), ble. 263–264.
- ↑ Literature in the Greek World deur Oliver Taplin; bl. 47
- ↑ Xenophon, "Simposium" 1,8
- ↑ Gately, Iain (2008). Drink: A Cultural History Of Alcohol. New York: Penguin Group. p. 32. ISBN 978-1-592-40464-3.
- ↑ Neer, R.T. (2002) Style and politics in Athenian vase-painting: The craft of democracy, ca. 530-460 B.C.E.. Cambridge: Cambridge University Press, bl. 9. ISBN 0521791111
- ↑ "Bryn Mawr Classical Review 2004.09.16 of Alessandro Iannucci, La Parola e l'Azione: I Frammenti Simposiali di Crizia. Bologna: Edizioni Nautilus, 2002" (in Engels). Ccat.sas.upenn.edu. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Oktober 2008. Besoek op 19 Augustus 2012.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]- Antieke Griekse kuns wat simposiums uitbeeld Geargiveer 17 April 2014 op Wayback Machine
- ’n Kylix met ’n simposiumtoneel Geargiveer 22 Julie 2012 op Wayback Machine
- "Learning about the Symposium" (Ure-museum van Griekse Argeologie)
- Metropolitan-museum
- Plato se Simposium – G. Theodoridis se aanlyn vertaling, in Engels. 2015
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Simposium.
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
