Soukous
Hierdie artikel is 'n weesbladsy. Dit is nie geskakel of in ander bladsye ingesluit nie. Help Wikipedia deur na moontlike teks te soek en 'n skakel hierheen te plaas. |
Soukous (uit Frans secousse, "skok, stoot, ruk") is 'n genre van dansmusiek van die Kongo-Bekken. Dit is afgelei van die Kongolese rumba in die 1960's en het gewild geword in die 1980's in Frankryk. Hoewel dit dikwels gebruik word deur joernaliste as 'n sinoniem vir die Kongolese rumba, is dit beide die musiek en die dans wat verband hou met soukous wat meer verskil van die trasdisionele rumba, veral in die hoër tempo en langer dansliedjies. Bekende kunstenaars van die genre sluit in African Fiesta, Papa Wemba en Pépé Kallé.
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]1960's
[wysig | wysig bron]In die 1950's en 1960's het sommige kunstenaars wat in die groepe van Franco Luambo en Grand Kalle, hul eie groepe gestig. Tabu Ley Rochereau en Dr. Nico Kasanda het African Fiesta gestig en het hul musiek verder transformeer deur Kongolese volksmusiek te kombineer met Karibiese en Latynse ritmes en instrumente. Die groepe Papa Wemba en Sam Mangwana het hul voorbeeld gevolg en die bekende Afrika Mokili Mobimba, het hulle een van Afrika se mees prominente musiekgroepe gemaak. Kongolese "rumba" het later ontwikkel tot soukous.[1] Tabu Ley Rochereau en Dr Nico Kasanda word gereken as die pioniers in moderne soukous. Ander grotes van hierdie tydperk sluit Koffi Olomide, Tshala Muana en Wenge Musica.
Terwyl die rumba groepe beïnvloed het soos Lipua-Lipua, Veve, TP OK Jazz en Bella Bella, het jonger Kongolese musikante gekyk vir maniere om die tempo te verminder en 'n rock 'n roll klank by te voeg.[2]
'n Groep studente genaamd Zaiko Langa Langa het bymekaar gekom het in 1969 en die sanger Papa Wemba by hul groep betrek. Pepe Kalle, 'n protégé van Grand Kalle, het die groep Empire Bakuba saam met Papy Tex gestig en hulle het ook gewild geword.
Oos-Afrika in die 1970's
[wysig | wysig bron]Soukous het gedurende hierdie tydperk versprei oor Afrika en het 'n invloed op feitlik al die style van die moderne Afrika populêre musiek gehad, insluitend highlife, palm-wine music, taarab en makossa. As gevolg van politieke omstandighede in Zaire, het baie mense beweeg na Tanzanië en Kenia. Teen die middel-sewentigerjare, het verskeie Kongolese groepe soukous gespeel by die Keniaanse nagklubs. Die lewendige cavacha, 'n dans van Oos-en Sentraal-Afrika gedurende die sewentigerjare, het gewild gemaak deur opnames van musiekgroepe soos Zaiko Langa Langa en Orchestra Shama Shama, wat Keniaanse musikante beïnvloed het. Hierdie ritme is gespeel op die snaartrom en het vinnig 'n kenmerk van die Kongolese klank in Nairobi geword en word dikwels gebruik deur baie van die plaaslike musiekgroepe. Verskeie van Nairobi se bekende Swahili rumba musiekgroepe is gevorm rondom Tanzaniese groepe soos Simba Wanyika en hul uitlopers, Les Wanyika en Super Wanyika Stars.
In die laat 1970's het Virgin records LPs van die Tanzaniese-Kongolese Orchestra Makassy en die Kenia-gebaseerde Super Mazembe vervaardig. Een van die liedjies van hierdie album is die Swahili lied Shauri Yako ("dit is jou probleem"), wat 'n treffer geword het in Kenia, Tanzanië en Uganda. Les Mangelepa was nog 'n invloedryke Kongolese groep wat verskuif het na Kenia en baie gewild geword het in die hele Oos-Afrika. Oor dieselfde tyd, het die Nairobi-gebaseerde Kongolese sanger Samba Mapangala en sy musiekgroep Orchestra Virunga, die LP Malako, vrygestel, wat een van die pioniers uitgawes geword het van nuwe musiek in Europa. Die musikale styl van die Oos-Afrika-gebaseerde Kongolese groepe het geleidelik nuwe elemente opgeneem, insluitend Keniaanse benga musiek, en dit het gevolg gehad van "Swahili klank" of Kongolese klank".
1980's en Parys
[wysig | wysig bron]Soukous het gewild geword in Londen en Parys in die 1980's. Meer musikante het Kinshasa verlaat om in Sentrale - of Oos-Afrika te werk voordat hulle sou vestig in die Verenigde Koninkryk of Frankryk. Die basiese vir 'n soukous groep sluit in: drie of vier kitare, bas kitaar, tromme, koor, - sommige van hulle het meer as 20 musikante gehad. Lirieke was dikwels in Lingala en soms in Frans. In die laat 1980's en 1990's, is Paryse ateljees deur baie soukous kunstenaars gebruik en die musiek het baie afhanklik van elektroniese instrumente begin word. Sommige kunstenaars het voortgegaan om op te neem vir die Kongolese mark, maar ander het die eise van die Kinshasa gemeenskap geïgnoreer en het nuwe gehore vir hul musiek gevind. Sommige, soos Parys-gebaseerde Papa Wemba het twee groepe gehandhaaf, Viva La Musica vir soukous, en 'n groep met Franse musikante om 'n meer internasionale pop klank te kon skep.
Kanda Bongo Man, ook 'n Parys-gebaseerde kunstenaar, het vinnige kort liedjies gemaak, geskik vir dansvloere, en dit was bekend as kwassa kwassa na afloop van die danspassies gewild geraak het deur sy en ander kunstenaars se musiekvideo's. Hierdie musiek het gespreek tot Afrika asook nuwe gehore. Kunstenaars soos Diblo Dibala, Jeannot Bel Musumbu, Mbilia Bel, Yondo Sister, Tinderwet, Loketo, Rigo Star, Madilu Stelsel, Soukous Sterre en veterane soos Pepe Kalle en Koffi Olomide het gevolg. Parys het gou 'n tuiste geword vir talentvolle musikante om hul musiek te kom opneem vir Afrika en Karibiese markte.
In die 1980's, het die vinnige tempo, zouk, gewild geraak deur die Franse Antille groep Kassav' in Parys en die Franse Afrika. In die 1980's en vroeë 1990's, was 'n vinnige styl van soukous die nuwe neiging, bekend as kwassa kwassa, vernoem na 'n gewilde dans. Dekades later het soukous elemente van kwasa kwasa, zouk en Kongolese rumba ingesluit. 'n Styl genaamd ndombolo, ook vernoem na 'n dans, is tans gewild is.
Ndombolo
[wysig | wysig bron]Die vinnige soukous musiek oorheers dansvloere in sentraal -, Oos-en Wes-Afrika sedert die laat 90's. Die vinnige heupswaai dans van die soukous ndombolo het kritiek ontvang en daar was ook pogings om die musiek te verbied in Mali, Namibië en Kenia. Na 'n poging om dit te verban van televisie en radio in die Demokratiese Republiek van die Kongo in 2000, het dit selfs nog gewilder begin raak. In Februarie 2005 is Ndombolo musiekvideo's gesensor vir onbetaamlikheid en video-insetsels deur Koffi Olomide, JB M'Piana en Werrason is verban van alle klank en luggolwe.[3][4][5]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Roberts, John Storm. Afro-Cuban Comes Home: The Birth and Growth of Congo Music. Original Music cassette tape (1986).
- ↑ "Congo music Geargiveer 4 Februarie 2012 op Wayback Machine", Afropop Worldwide
- ↑ "Anger at Cameroon dance ban; BBC News", BBC News, July 25, 2000
- ↑ "Ndombolo music videos in DR Congo censored for indecency, Lifestyle News, February 11, 2005"
- ↑ "Why is this 'Ndombolo' generating so much heat?", Daily Nation (Kenya) October 11, 1998
Bibliografie
[wysig | wysig bron]- Gary Stewart (2000). Rumba on the River: A History of the Popular Music of the Two Congos. Verso. ISBN 1-85984-368-9.
- Wheeler. "Rumba Lingala as Colonial Resistance".
{{cite journal}}
: Cite journal requires|journal=
(hulp)