Heksose

'n Heksose is 'n monosakkaried, 'n eenvoudige suiker, met ses koolstofatome C₆H₁₂O₆. Heksoses kan 'n ringstruktuur hê, maar dit kan ook in oopkettingvorm voorkom.

Heksoses speel 'n belangrike rol in die biochemie, die natuur en die landbou. Byvoorbeeld wyn-mos bevat sowel glukose as fruktose, altwee heksoses, en die verhouding tussen hierdie twee kan ongunstig raak om fermentasies te onderhou. Dit kan lei tot die verlies van wynproduksie en -kwaliteit.^[1]

Daar is twee tipes heksose:

Aldoheksoses — hulle het 'n aldehied-funksionele-groep (R-(C=O)-H) in posisie 1
Ketoheksoses — hulle het 'n ketoon-funksionele-groep (R'-(C=O)-R) in posisie 2

Aldoheksoses[wysig | wysig bron]

Die aldoheksoses het vier chirale sentrums. Dit beteken dat daar 16 moontlike stereo-isomere bestaan, waarvan 8 D en 8 L-vorme. Hiervan kom nogtans net 3 in die natuur voor: D-glukose, D-galaktose, en D-mannose.

Die 8 D-aldoheksoses in oopkettingvorm is:

   CH=O           CH=O          CH=O            CH=O
   |              |             |               |
  HC-OH        HO-CH           HC-OH         HO-CH
   |              |             |               |
  HC-OH          HC-OH       HO-CH           HO-CH
   |              |             |               |
  HC-OH          HC-OH         HC-OH           HC-OH
   |              |             |               |
  HC-OH          HC-OH         HC-OH           HC-OH
   |              |             |               |
   CH₂OH          CH₂OH         CH₂OH           CH₂OH
 
 D-Allose       D-Altrose     D-Glukose       D-Mannose
 
 
   CH=O         CH=O            CH=O            CH=O
   |            |               |               |
  HC-OH      HO-CH             HC-OH         HO-CH
   |            |               |               |
  HC-OH        HC-OH         HO-CH           HO-CH
   |            |               |               |
HO-CH        HO-CH           HO-CH           HO-CH
   |            |               |               |
  HC-OH        HC-OH           HC-OH           HC-OH
   |            |               |               |
   CH₂OH        CH₂OH           CH₂OH           CH₂OH
 
 D-Gulose     D-Iodose         D-Galaktose     D-Talose

Ketoheksoses[wysig | wysig bron]

Die ketoheksoses het drie chirale sentrums. Daardeur bestaan daar 8 moontlike stereo-isomere, waarvan net die D-isomere in die natuur voorkom.

  CH₂OH        CH₂OH         CH₂OH        CH₂OH
  |            |             |            |
  C=O          C=O           C=O          C=O
  |            |             |            |
 HC-OH      HO-CH           HC-OH      HO-CH
  |            |             |            |
 HC-OH        HC-OH       HO-CH        HO-CH
  |            |             |            |
 HC-OH        HC-OH         HC-OH        HC-OH
  |            |             |            |
  CH₂OH        CH₂OH         CH₂OH        CH₂OH
 
D-psikose    D-fruktose    D-sorbose    D-tagatose

Sien ook[wysig | wysig bron]

Verwysing[wysig | wysig bron]

↑ Mocke, Leanie (Maart 2013-03). Kinetic modelling of wine fermentations : why does yeast prefer glucose to fructose Proefskrif (MSc). Universiteit Stellenbosch.

Hierdie artikel is (gedeeltelik) vertaal uit die Nederlandse Wikipedia. Sien bron.

[1] Mocke, Leanie (Maart 2013-03). Kinetic modelling of wine fermentations : why does yeast prefer glucose to fructose Proefskrif (MSc). Universiteit Stellenbosch.

[1]