Theo-Ben Gurirab
| Theo-Ben Gurirab | |
_02.jpg) Theo-Ben Gurirab in 2006 | |
Speaker van die Nasionale Vergadering
| |
| Ampstermyn 20 Maart 2005 – 20 Maart 2015 | |
| President | Hifikepunye Pohamba |
|---|---|
| Eerste minister | Nahas Angula (2005–2012) Hage Geingob (2012–2015) |
| Voorafgegaan deur | Mose Penaani Tjitendero |
| Opgevolg deur | Peter Katjavivi |
| Ampstermyn 28 Augustus 2002 – 20 Maart 2005 | |
| Vise | Hendrik Witbooi |
| President | Sam Nujoma |
| Voorafgegaan deur | Hage Geingob |
| Opgevolg deur | Nahas Angula |
Minister van Buitelandse Sake
| |
| Ampstermyn 21 Maart 1990 – 26 Augustus 2002 | |
| President | Sam Nujoma |
| Eerste minister | Hage Geingob |
| Voorafgegaan deur | Nuwe amp |
| Opgevolg deur | Hidipo Hamutenya |
Persoonlike besonderhede
| |
| Gebore | 23 Januarie 1938 Usakos, Erongo, Suidwes-Afrika |
| Sterf | 14 Julie 2018 (op 80) Windhoek, Namibië |
| Politieke party | SWAPO |
| Eggenoot/-note | Joan Guriras |
| Kind(ers) | 2 |
| Religie | Christendom |
Theo-Ben Gurirab (23 Januarie 1938 – 14 Julie 2018[1]) was 'n Namibiese politikus wat tussen 2002 en 2005 as eerste minister van Namibië gedien het. Voorheen was hy tussen 1990 en 2002 minister van buitelandse sake en in daardie tyd was hy tussen 1999 en 2000 voorsitter van die Algemene Vergadering van die Verenigde Nasies. Hy was vanaf 2005 tot 2015 die speaker van die Nasionale Vergadering van Namibië.[2]
Vroeë lewe en opvoeding
[wysig | wysig bron]Gurirab is in Usakos in die Erongo-streek gebore.[2] In 1960 behaal hy aan die Augustineum Training College in Okahandja 'n onderwysdiploma en tydens sy ballingskap in die Verenigde State van Amerika het hy in 1964 met 'n graad in politieke wetenskap by die Temple Universiteit in Pennsilvanië gegradueer.[3]
Politieke loopbaan
[wysig | wysig bron]Tydens sy ballingskap tussen 1962 en 1989 was hy mede-verteenwoordiger van die SWAPO-sending na die Verenigde Nasies en vanaf 1964 en 1972 die Verenigde State van Amerika asook tussen 1972 en 1986 destydse hoof van die SWAPO-sending na die Verenigde Nasies. Daarna was hy vanaf 1986 tot 1990 SWAPO se sekretaris van buitelandse sake.[2]
Hy was 'n SWAPO-lid van die grondwetgewende vergadering wat in plek was van November 1989 tot Maart 1990, onmiddellik voor onafhanklikheid,[4] en die "sleutel-opsteller"[3] van Namibië se grondwet. Sedert 1990 was hy 'n lid van die Nasionale Vergadering, sowel as die Sentrale Komitee en Politburo van SWAPO.[3] Hy was minister van buitelandse sake vanaf die onafhanklikheid in 1990 totdat hy op 27 Augustus 2002 deur president Sam Nujoma as eerste minister aangestel is om Hage Geingob te vervang.[5]
Terwyl hy as minister van buitelandse sake gedien het, is hy op 14 September 1999 verkies as die voorsitter van die Algemene Vergadering van die Verenigde Nasies; hierdie amp het hy tot September 2000 beklee.[6]
Na aanleiding van die 2004-verkiesing is Gurirab op 20 Maart 2005 as Speaker van die Nasionale Vergadering aan die begin van die nuwe parlementêre termyn verkies.[2][7]
Hy het die sesde hoogste aantal stemme (377) in die verkiesing tot die sentrale komitee van SWAPO by die party se kongres in Augustus 2002 verkry.[8] Hy was weer een van die hoogste tellingskandidate in die verkiesing tot die Sentrale Komitee op SWAPO se kongres in November 2007.[9]
Vanaf 2008 tot 2011[10] was Gurirab die president van die Inter-Parlementêre Unie (IPU), 'n internasionale organisasie van parlemente van soewereine state.[11]
Gurirab is in die parlementêre verkiesing van November 2009 herkies tot die Nasionale Vergadering, waarin SWAPO 'n groot meerderheid van die setels behou het. Wanneer die LP hul sitplekke vir die nuwe parlementêre termyn op 19 Maart 2010 opgeneem het, het hulle eenparig Gurirab herkies tot sy pos as Speaker van die Nasionale Vergadering. Tydens sy toespraak op daardie geleentheid het Guiriab die belangrikheid van die grondwet beklemtoon: "As een van die skrywers, onder die langsdienende openbare amptenare en stigters van ons republiek, weet ek van die hoogste visie wat die grondwet maak voorsien vir Namibië, asook die belofte van nasionale eenheid, versoening, demokrasie, die oppergesag van die reg, menswaardigheid, sosio-ekonomiese bevryding en die verbintenis van die winste van ons lang en bitter stryd om bevryding en onafhanklikheid te beskerm."[12]
Toekennings
[wysig | wysig bron]- 1999: Doktorsgraad in reg honoris causa, Universiteit van Namibië.[3]
- Orde van die Son Eerste Klaas.[3]
- sedert 2002: Lid van die Internasionale Raoul Wallenberg Stigting.[10]
- 2000: Ereprofessoraat van buitelandse sake, China se buitelandse sake Universiteit, Beijing. Gurirab was slegs die derde buitelander wat hierdie titel ontvang het.[10]
- 2000: Stigterslid van die Olimpiese wapenstilstandsstigting in Athene.[10]
- 2011: Erepresident van die IPU.[10]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ (en) "Namibia mourns liberation hero Gurirab". Southern Times. 14 Julie 2018. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Mei 2019. Besoek op 19 Julie 2018.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Profile at Namibian Parliament website.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 (en) Liswaniso, Mwaka (18 Julie 2014). "Theo-Ben Gurirab (1938 …) An educator, politician and diplomat". New Era. p. 6.
- ↑ (en) List of members of the Constituent Assembly, Namibiese parlement se webwerf.
- ↑ (en) Christof Maletsky (28 Augustus 2002): "Nujoma shuffles the Cabinet pack", The Namibian via allafrica.com.
- ↑ (en) Peter Mwaura, "Namibian to lead UN General Assembly", Africa Recovery, volume 13 #2–3 (September 1999), bladsy 4.
- ↑ (en) "New Parliament Takes Office in Namibia" [dooie skakel], VOA News, 20 Maart 2005.
- ↑ (en) "The ruling party's new Central Committee" Geargiveer 9 Maart 2003 op Wayback Machine, The Namibian, 27 Augustus 2002.
- ↑ (en) Christof Maletsky, "Swapo big names dropped" Geargiveer 8 Julie 2008 op Wayback Machine, The Namibian, 3 Desember 2007.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 (en) "Theo-Ben Gurirab IPU President 2008–2011". Inter-Parliamentary Union. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Augustus 2017. Besoek op 19 Julie 2014.
- ↑ (en) "IPU chief condemns undemocratic transition of power in Madagascar". Xinhua News Agency. 4 April 2009. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Maart 2016.
- ↑ (en) John Ekongo, "New MPs take their seats", New Era, 23 Maart 2010.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Theo-Ben Gurirab.
| Voorafgegaan deur Mose Penaani Tjitendero |
Speaker van die Nasionale Vergadering 2005–2015 |
Opgevolg deur Peter Katjavivi |
| Voorafgegaan deur Hage Geingob |
Eerste minister van Namibië 2002–2005 |
Opgevolg deur Nahas Angula |
| Voorafgegaan deur Nuwe amp |
Minister van Buitelandse Sake 1990–2002 |
Opgevolg deur Hidipo Hamutenya |
Normdata  |
|
|---|