Vladimir Nabokov

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Vladimir Nabokov
Monument van Nabokov in Montreux.
Monument van Nabokov in Montreux.
Geboortenaam Wladimir Wladimirowitsj Nabokof
Gebore 22 April [O.S. 10 April] 1899
Plek Sint Petersburg, Rusland
Oorlede 2 Julie 1977
Plek Montreux, Switserland
Beroep Romanskrywer, lepidopteroloog, professor
Beweging Modernisme, postmodernisme
Belangrike werke The Defense (1930)
The Real Life of Sebastian Knight (1941)
Lolita (1955)
Pale Fire (1962)
Speak, Memory (1936–1966)
Eggenote Véra Nabokov
Kinders Dmitri Nabokov

Vladimir Nabokov (Russies: Влади́мир Влади́мирович Набо́ков, Wladimir Wladimirowitsj Nabokof; 22 April [O.S. 10 April] 1899, Sint Petersburg, Rusland2 Julie 1977, Montreux, Switserland) was ’n Russies-Amerikaanse romanskrywer.[1] Sy eerste nege romans was in Russies. Hy het daarna internasionaal bekend geraak as die skrywer van Engelse prosa. Hy was ook ’n lepidopteroloog (kenner van motte en skoenlappers) en skaakkenner.

Nabokov se Lolita (1955) is sy bekendste werk. Dit toon die liefde vir ingewikkelde woordspeling en sintetiese detail wat kenmerkend van al sy romans is.

Lewe en werk[wysig | wysig bron]

Rusland[wysig | wysig bron]

Die huis op Rozjdestweno.

Nabokov is op 10 April 1899 (Ou Styl) in Sint Petersburg gebore as die seun van ’n welgestelde en vooraanstaande gesin van die laer adelstand. Hy was die oudste van vyf kinders van die liberale prokureur, staatsman en joernalis Wladimir Dmitrijewitsj Nabokof en sy vrou, Elena Iwanowna (gebore Roekawisjnikowa). Hy het sy kinderdae en jeug in Sint Petersburg en op die landgoed Wira naby Siwerskaja, suid van die stad, deurgebring.

Sy kinderdae, wat Nabokov as "perfek" beskryf het, was op verskeie manier besonders. Die gesin het Russies, Engels en Frans vlot gepraat en Nabokov was van kleins af drietalig. Hy kon in Engels lees en skryf voor hy dit in Russies kon doen.

In Speak, Memory onthou Nabokov talle besonderhede van sy bevoorregte kinderdae. Sy vermoë om sy verlede so goed te onthou het hom later baie gehelp tydens sy permanente bannelingskap en was die tema van sy eerste boek, Maria, af tot met sy latere werke soos Ada or Ardor: A Family Chronicle.

In 1916 het Nabokov die landgoed Rozjdestweno naby Wira geërf van sy oom Wasili Iwanowitsj Roekawisjnikof ("oom Roeka" in Speak, Memory), maar het dit ’n jaar later in die Russiese Rewolusie verloor.

Emigrasie[wysig | wysig bron]

Ná die Februarie-rewolusie van 1917 het Wladimir Dmitrijewitsj sekretaris van die Russiese Oorgangsregering geword en die gesin moes na die Krim vlug ná die Bolsjewiste-rewolusie in Oktober van dié jaar. In September 1918 het hulle na Liwadija in die Oekraïne getrek, waar Nabokov se pa ’n minister van justisie in die Krim-oorgangsregering was. Ná die onttrekking van die Duitse leër in November 1918 en die neerlaag van die Wit Leër vroeg in 1919, het die Nabokovs in bannelingskap in Wes-Europa gaan woon.

Hulle het vir ’n kort rukkie in Engeland gewoon waar Nabokov aan die Trinity College in Cambridge ingeskryf het. Hy het eers dierkunde en daarna Slawiese en Romaanse tale gestudeer. In 1920 het sy gesin na Berlyn getrek, waar sy pa ’n koerant vir immigrante, Rul ("Roer"), begin het.

Berlyn[wysig | wysig bron]

In Maart 1922 is Nabokov se pa per ongeluk deur ’n Russiese monargis vermoor in ’n sluipmoordaanval. Hierdie foutiewelike, wrede moord sou oor en oor in Nabokov se verhale weerklink, waar karakters per ongeluk doodgemaak word. (Een interpretasie van die roman Pale Fire is byvoorbeeld dat ’n sluipmoordenaar die digter John Shade doodmaak in plaas van ’n vlugtende Europese monarg.) Kort ná sy pa se dood het sy ma en suster na Praag getrek.

Nabokov het in Berlyn agtergebly, waar hy ’n erkende digter en skrywer in die immigrantegemeenskap geword het. Hy het hier werke onder die skuilnaam V. Sirin gepubliseer. Om sy klein salaris aan te vul het hy taalklasse gegee en tennis en boks afgerig.[2]

In 1922 het Nabokov verloof geraak aan Svetlana Siewert, maar sy het die verlowing verbreek omdat haar ouers bekommerd was hy sou nie behoorlik vir haar kon sorg nie.[3] In Mei 1923 het hy die Joods-Russiese Véra Evseyevna Slonim ontmoet[2] en hulle is in April 1925 getroud.[2] Hul enigste kind, Dmitri, is in 1934 gebore.

In 1936 het Nabokov werk in die Engelssprekende wêreld begin soek. In 1937 het hy en sy gesin in Parys gaan woon. In Mei 1940 het hulle voor die naderende Duitse troepe gevlug na die Verenigde State.

Amerika[wysig | wysig bron]

Die gesin het in Manhattan gaan bly en Nabokov het by die geskiedenismuseum werk gekry. In Oktober het hy Edmund Wilson ontmoet. Dié het ’n goeie vriend geword totdat hulle twee dekades later ’n uitval gehad het. Wilson het Nabokov se werk aan Amerikaanse redakteurs bekend gestel.

In 1941 het Nabokov ’n dosentpos aan die Wellesley College gekry. Dit het ’n goeie inkomste verskaf, asook tyd om te skryf. Hy was ook die stigter van Wellesley se departement Russies. In September 1942 het die gesin na Cambridge in die staat Massachusetts getrek, waar hulle tot in Junie 1948 gewoon het.

In 1945 het Nabokov ’n Amerikaanse burger geword. Hy het weer aan Wellesley klasgegee, dié keer in Russies. Hy was ook kurator van lepidopterologie (die bestudering van motte en skoenlappers) aan die Harvard-universiteit se dierkundemuseum.[4] Nabokov het Lolita geskryf op een van sy skoenlapperversamelingstogte in Wes-Amerika wat hy elke somer onderneem het. In Junie 1953 is Nabokov en sy gesin na Ashland, Oregon, en in Oktober 1953 na Ithaca, New York.

Montreux[wysig | wysig bron]

Ná die groot finansiële sukses van Lolita kon Nabokov na Europa terugkeer en hom net op skryf toespits. Op 1 Oktober 1961 het hy en Véra in Montreux, Switserland, gaan woon tot met sy dood.[5] In 1976 en 1977 is hy in die hospitaal opgeneem weens die verstopping van sy lugweë en hy is op 2 Julie 1977 oorlede.[6] Hy is in Montreux begrawe.[7]

Ten tyde van sy dood het die skrywer aan The Original of Laura gewerk. Hoewel hy sy vrou en seun gevra het om dit ná sy dood te vernietig, het hulle dit nie gedoen nie.[8] In April 2008 het Dmitri Nabokov besluit om te dit publiseer.[9] The Original of Laura het op 17 November 2009 verskyn.

Werke[wysig | wysig bron]

Van sy werke is:

Fiksie[wysig | wysig bron]

Russiese romans[wysig | wysig bron]

  • (1926) Masjenka (Машенька; "Maria")
  • (1928) Korol, Dama, Walet (Король, дама, валет; "Koning, Dame, Boer")
  • (1930) Sogljadatai (Соглядатай; "Die Oog")
  • (1934) Otsjajanije (Отчаяние; "Wanhoop")
  • (1938) Dar (Дар; "Die Geskenk")

Engelse romans[wysig | wysig bron]

  • (1941) The Real Life of Sebastian Knight
  • (1947) Bend Sinister
  • (1955) Lolita
  • (1962) Pale Fire
  • (1969) Ada or Ardor: A Family Chronicle
  • (1974) Look at the Harlequins!
  • (2009) The Original of Laura (postuum gepubliseer)

Gedigte[wysig | wysig bron]

  • (1916) Stichi ("Gedigte")
  • (1918) Almanach: Dwa Poeti ("’n Almanak: Twee Weë").
  • (1952) Stichotworenija 1929–1951 ("Gedigte 1929–1951")
  • (1969) Poems and Problems
  • (2012) Selected Poems

Nie-fiksie[wysig | wysig bron]

  • (1951) Conclusive Evidence: A Memoir – eerste deel van sy outobiografie (Britse uitgawe getiteld Speak, Memory: A Memoir)
  • (1967) Speak, Memory: An Autobiography Revisited – finale en uitgebreide uitgawe van Conclusive Evidence
  • (1973) Strong Opinions
  • (1987) Carrousel
  • (1989) Selected Letters
  • (2000) Nabokov's Butterflies

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. "Vladimir Nabokov (American author)" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 April 2015. Besoek op 8 Januarie 2013.
  2. 2,0 2,1 2,2 Amis, Martin. Visiting Mrs Nabokov: And Other Excursions. ble. 115–118. Penguin Books (1993). ISBN 0-14-023858-1
  3. "Nabokov". The New York Times (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 Januarie 2017. Besoek op 8 Januarie 2013.
  4. "Nabokov, Scientist" Natural History, July, 1999
  5. Herbert Gold (Summer-Fall 1967). "Vladimir Nabokov, The Art of Fiction No. 40". The Paris Review.
  6. Robert McCrum, "The Final Twist in Nabokov's Untold Story." The Observer (25 Oktober 2009)[1]
  7. The Garland Companion to Vladimir Nabokov. Vladimir E. Alexandrov (red.). Garland Publishing. New York (1995) ISBN 0-8153-0354-8, pages xxix–l
  8. Connolly, Kate (22 April 2008). "Nabokov's last work will not be burned". The Guardian (in Engels). VK. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 September 2008. Besoek op 24 Junie 2008.
  9. Van Gelder, Lawrence (28 April 2008). "Son Plans to Publish Nabokov's Last Novel". The New York Times (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2019. Besoek op 12 Februarie 2009.

Bronne[wysig | wysig bron]

Biografieë[wysig | wysig bron]

  • Boyd, Brian. Vladimir Nabokov: The Russian Years. Princeton, N.J.: Princeton University Press, 1990. ISBN 0-691-06794-5 (hardeband) 1997. ISBN 0-691-02470-7 (sagteband). Londen: Chatto & Windus, 1990. ISBN 0-7011-3700-2 (hardeband)
  • Boyd, Brian, Vladimir Nabokov: The American Years. Princeton, N.J.: Princeton University Press, 1991. ISBN 0-691-06797-X (hardeband) 1993. 0-691-02471-5 (sagteband). Londen: Chatto & Windus, 1992. ISBN 0-7011-3701-0 (hardeband)
  • Field, Andrew. VN, The Life and Art of Vladimir Nabokov. New York: Crown Publishers. 1986. ISBN 0-517-56113-1
  • Parker, Stephen Jan. Understanding Vladimir Nabokov. Columbia: University of South Carolina Press. 1987. 978-0872494954.
  • Proffer, Elendea, red. Vladimir Nabokov: A Pictorial Biography. Ann Arbor, Mich.: Ardis, 1991. ISBN 0-87501-078-4
  • Rivers, J.E. en Nicol, Charles. Nabokov's Fifth Arc. Austin, TX: University of Texas Press, 1982. ISBN 978-0-292-75522-2.
  • Schiff, Stacy. Véra (Mrs. Vladimir Nabokov). New York, NY.: Random House, 1999. ISBN 0-679-44790-3.

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]