WD J0914+1914
 | Hierdie artikel is 'n weesbladsy. Dit is nie geskakel of in ander bladsye ingesluit nie. Help Wikipedia deur na moontlike teks te soek en 'n skakel hierheen te plaas. |
| WD J0914+1914 | ||||
| ||||
| ’n Voorstelling van die witdwerg WD J0914+1914 en sy Neptunusagtige planeet. | ||||
| Sterrebeeld | Kreef | |||
| Spektraaltipe | DA[1] | |||
| Soort | Witdwerg | |||
| Waarnemingsdata (Epog J2000) | ||||
| Regte klimming | 09h 14m 05.30s[2] | |||
| Deklinasie | +19° 14′ 12.25″[2] | |||
| Besonderhede | ||||
| Massa (M☉) | 0,56 ± 0,03[3] | |||
| Radius (R☉) | 0,015[3] | |||
| Ouderdom (jaar) | 13,3 ± 0,5 miljoen[3] | |||
| Temperatuur (K) | 27 743 ± 310[3] | |||
| Afstand (ligjaar) | 2 038 | |||
| Ander name | ||||
| SDSS J091405.30+191412.2, Gaia DR2 635879254021761024 | ||||
| ||||
WD J0914+1914 is die eerste enkele witdwergster wat ontdek is met ’n reuseplaneet wat om hom wentel. Bewyse van die planeet is gevind deur ’n span sterrekundiges van Brittanje, Chili en Duitsland.[4]
Die stelsel is aanvanklik deur die Digitale Sloan-lugopname (SDSS) beskou as ’n kataklismiese veranderlike op grond van die swak H-alfa-emissies in die spektrum.[2][3][5] By nadere ondersoek het die span suurstof- en swaellyne in die SDSS-spektrums ontdek. Hulle het toe spektroskopiese opvolgwaarnemings verkry met die ESO se Baie Groot Teleskoop. Die spektrums het die vorige waarnemings deur die SDSS bevestig en bykomende lyne gevind.[3]
Stowwerige en gasagtige puinskywe om witdwerge is al ontdek, maar hulle word deur kalsiumlyne oorheers. Geen vorige skyf om ’n witdwerg het Hα-emissies getoon nie. Alle vorige skywe om witdwerge ontstaan uit aardplanete. Die grootte van die skyf om WD J0914+1914 is gemeet met behulp van Doppler-breëbandemissielyne. Die skyf is te groot (~1-10 sonradiusse) om deur ’n klein planeet gevorm te wees. Die span het ook die akkresie van materiaal van ’n metgeselster of bruindwerg uitgeskakel.[3]
Die beste verduideliking is ’n verdampende reuseplaneet in ’n wentelbaan na aan die witdwerg. Die planeet se atmosfeer verdamp vanweë die sterk ultravioletstraling van die warm witdwerg. Die planeet is waarskynlik 15 sonradiusse van die witdwerg af en wentel in 10 dae om die ster. Die samestelling van die akkresiemateriaal toon ooreenkomste met sekere dieper lae van die ysreuse in die Sonnestelsel. Die span raam die planeet om WD J0914+1914 verloor sowat 0,04 Neptunusmassas, en dit veroorsaak nie dat die planeet baie kleiner word nie.[4] Dit is omdat die witdwerg aan die afkoel is.[3][4][6]
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ Girven, J.; Gansicke, B. T.; Steeghs, D.; Koester, D. (Februarie 2012). "VizieR Online Data Catalog: DA-white dwarfs from SDSS and UKIDSS (Girven+, 2011)". YCat (in Engels): J/MNRAS/417/1210. Bibcode:2012yCat..74171210G.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 "SDSS J091405.30+191412.2". SIMBAD. Besoek op 11 Desember 2019.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 Gänsicke, Boris T.; Schreiber, Matthias R.; Toloza, Odette; Gentile Fusillo, Nicola P.; Koester, Detlev; Manser, Christopher J. "Accretion of a giant planet onto a white dwarf" (PDF). ESO. Besoek op 11 Desember 2019.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 information@eso.org. "First Giant Planet around White Dwarf Found – ESO observations indicate the Neptune-like exoplanet is evaporating". www.eso.org (in Engels). Besoek op 11 Desember 2019.
- ↑ Gentile Fusillo, N. P.; Gansicke, B. T.; Greiss, S. (Mei 2015). "VizieR Online Data Catalog: White dwarf candidates in SDSS DR10 (Gentile Fusillo+, 2015)". YCat (in Engels): J/MNRAS/448/2260. Bibcode:2015yCat..74482260G.
- ↑ "Hidden giant planet revealed around tiny white dwarf star". warwick.ac.uk (in Engels (VK)). Besoek op 11 Desember 2019.
Skakels[wysig | wysig bron]
- Evidence of an Alien Planet Spotted Around a White Dwarf, a Cosmic First
- Accretion of a giant planet onto a white dwarf star Boris T. Gänsicke, Matthias R. Schreiber, Odette Toloza, Nicola P. Gentile Fusillo, Detlev Koester & Christopher J. Manser. Nature volume 576, pages61–64(2019) doi:10.1038/s41586-019-1789-8
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.
