Aktinium: Verskil tussen weergawes

Isotope van Aktinium
iso	NV	halfleeftyd	VM	VE (MeV)	VP
²²⁵Ac	sin	10 dae	α	5,935	²²¹Fr
²²⁶Ac	sin	29,37 uur	β^-	1,117	²²⁶Th
			ε	0,640	²²⁶Ra
			α	5,536	²²²Fr
²²⁷Ac	100%	21,773 jaar	β^-	0,045	²²⁷Th
²²⁷Ac	100%	21,773 jaar	α	5,042	²²³Fr

Portaal

Chemie

Aktinium (IFA: /akˈtɪniəm/) is 'n chemiese element in die periodieke tabel met die simbool Ac en atoomgetal 89.

Merkbare eienskappe

Aktinium is 'n silwerige baie radioaktiewe metalliese element. As gevolg van die element se intense radioaktiwiteit, gloei aktinium in die donker met 'n bleekblou lig. Dit word slegs in spoorhoeveelhede in uraanerts as ²²⁷Ac, 'n α en β-uitstraler met 'n halfleeftyd van 21,773 jaar. Een ton uraanerts bevat omtrent 'n tiende van 'n gram aktinium.

Toepassings

Aktinium is omtrent 150 keer so radioaktief as radium, wat dit 'n waardevolle neutronbron maak. Andersins het dit geen beduidende industriële toepassings nie.

²²⁵Ac is word in geneeskunde gebruik om ²¹³Bi te vervaardig in 'n herbruikbare generator of dit kan alleen gebruik word as 'n middel vir radio-immunoterapie.

Geskiedenis

Aktinium is in 1899 deur André-Louis Debierne, 'n Franse chemikus ontdek, wat dit van pikblende geskei het. Friedrich Otto Giesel het aktinium onafhanklik in 1902 ontdek. Die chemiese gedrag van aktinium is soortgelyk aan díe van die seldsame aardelement lanthanum.

Die woord aktinium kom van die Grieks aktis, aktinos wat straal beteken.

Voorkoms

Aktinium word in spoorhoeveelhede in uraanerts aangetref, maar word meer algemeen in milligramhoeveelhede deur die neutronbestraling van ²²⁶Ra in 'n kernreaktor vervaardig. Aktiniummetaal is ook berei deur die reduksie van aktiniumfluoried met litiumdamp teen ongeveer 1100 tot 1300 °C.

Isotope

Natuurlikvoorkomende aktinium bestaan uit een radioaktiewe isotoop; ²²⁷Ac. 36 radioisotope is gekaraktiriseer met die stabielste ²²⁷Ac met 'n halfleeftyd van 21,772 jaar, ²²⁵Ac met 'n halfleeftyd van 10,0 dae, en ²²⁶Ac met 'n halfleeftyd van 29,37 ure. Al die ander radioaktiewe isotope het halfleeftye minder as 10 ure en meeste hiervan het halfleeftye van minder as een minuut. Die isostoop met die kortste halfleeftyd is ²¹⁷Ac wat deur alfaverval en elektronvangs verval. Dit het 'n halfleeftyd van 69 ns. Aktinium het ook twee meta-state.

Gesuiwerde ²²⁷Ac bereik ekwilibrium met die element se vervalprodukte na 185 dae, en verval dan volgens die 21,773-jaar halflewe.

Die isotope van aktinium wissel in atoommassa van 206 ame (²⁰⁶Ac) tot 236 ame (²³⁶Ac).

Voorsorgmaatreëls

²²⁷Ac is geweldig radioaktief, en in terme van die potensiaal vir stralinggeïnduseerde gesondheidseffekte is ²²⁷Ac selfs gevaarliker as plutonium. Inname van selfs 'n klein hoeveelheid ²²⁷Ac hou 'n ernstige gesondheidsgevaar in.

Verwysings

Los Alamos National Laboratory – Actinium

Eksterne skakels

WebElements.com – Actinium

H

He

Li

Be

B

C

N

O

F

Ne

Na

Mg

Al

Si

P

S

Cl

Ar

K

Ca

Sc

Ti

V

Cr

Mn

Fe

Co

Ni

Cu

Zn

Ga

Ge

As

Se

Br

Kr

Rb

Sr

Y

Zr

Nb

Mo

Tc

Ru

Rh

Pd

Ag

Cd

In

Sn

Sb

Te

I

Xe

Cs

Ba

La

Ce

Pr

Nd

Pm

Sm

Eu

Gd

Tb

Dy

Ho

Er

Tm

Yb

Lu

Hf

Ta

W

Re

Os

Ir

Pt

Au

Hg

Tl

Pb

Bi

Po

At

Rn

Fr

Ra

Ac

Th

Pa

U

Np

Pu

Am

Cm

Bk

Cf

Es

Fm

Md

No

Lr

Rf

Db

Sg

Bh

Hs

Mt

Ds

Rg

Cn

Nh

Fl

Mc

Lv

Ts

Og

Chemie onbekend

↑ Wall, Greg (8 September 2003). "C&EN: It's Elemental: The Periodic Table - Actinium". C&EN: It's Elemental: The Periodic Table. Chemical and Engineering News. Besoek op 2 Junie 2011.
↑ Kirby, Harold W.; Morss, Lester R. (2006). "Actinium". The Chemistry of the Actinide and Transactinide Elements. p. 18. doi:10.1007/1-4020-3598-5_2. ISBN 978-1-4020-3555-5.

[1] Wall, Greg (8 September 2003). "C&EN: It's Elemental: The Periodic Table - Actinium". C&EN: It's Elemental: The Periodic Table. Chemical and Engineering News. Besoek op 2 Junie 2011.

[Kirby-2] Kirby, Harold W.; Morss, Lester R. (2006). "Actinium". The Chemistry of the Actinide and Transactinide Elements. p. 18. doi:10.1007/1-4020-3598-5_2. ISBN 978-1-4020-3555-5.

[1]

[2]

@@ Lyn 1: / Lyn 1: @@
 {{Elementboks opskrif | getal=89 | simbool=Ac | naam=Aktinium | links=[[radium]] | regs=[[torium]] | bo=[[lantaan|La]] | onder=[[Untriennium|Ute]] | kleur1=#ff99cc | kleur2=black }}
-{{Elementboks reeks | [[actinide]]s }}
+{{Elementboks reeks | aktiniedes }}
 {{Elementboks groepperiodeblok | groep=3 | periode=7 | blok=f }}
+{{elementboks voorkoms | [[silwer (kleur)|silwerwit]], gloeiend met 'n<br/>onheilspellende blou lig;<ref>{{cite web |url=http://pubs.acs.org/cen/80th/actinium.html |title=C&EN: It's Elemental: The Periodic Table - Actinium |author=Wall, Greg |date=8 September 2003 |work=C&EN: It's Elemental: The Periodic Table |publisher=Chemical and Engineering News |accessdate=2 June 2011}}</ref><br />soms met 'n goue skynsel<ref name="Kirby">{{cite book |last1=Kirby |first1=Harold W. |last2=Morss |first2=Lester R. |title=The Chemistry of the Actinide and Transactinide Elements |pages=18 |year=2006 |doi=10.1007/1-4020-3598-5_2 |chapter=Actinium |isbn=978-1-4020-3555-5}}</ref>}}
-{{elementboks voorkoms | silwerig }}
-{{Elementboks atoommassa gpm | [[1 E-25 kg|(227)]] }}
+{{Elementboks atoommassa gpm | (227) }}
 {{Elementboks ekonfig | &#91;[[radon|Rn]]&#93; 6d<sup>1</sup> 7s<sup>2</sup> }}
 {{Elementboks eperskil | 2, 8, 18, 32, 18, 9, 2 }}
@@ Lyn 13: / Lyn 13: @@
 {{Elementboks smeltwarm kjpmol | 14 }}
 {{Elementboks verdampwarm kjpmol | 400 }}
-{{Elementboks warmtekap jpmolkteen25 | 27.2 }}
+{{Elementboks warmtekap jpmolkteen25 | 27,2 }}
 {{Elementboks afdeling atoomeiensk | kleur1=#ff99cc | kleur2=black }}
-{{Elementboks kristalstruktuur | kubies face centered }}
+{{Elementboks kristalstruktuur | kubies-opsiggesentreerd }}
 {{Elementboks oksiedtoest | 3<br />(neutrale oksied) }}
-{{Elementboks elektroneg pauling | 1.1 }}
+{{Elementboks elektroneg pauling | 1,1 }}
 {{Elementboks ioonenergie2 | 499 | 1170 }}
-{{Elementboks atoomradius pm | [[1 E-10 m|195]] }}
+{{Elementboks atoomradius pm | 195 }}
 {{Elementboks afdeling diverse | kleur1=#ff99cc | kleur2=black }}
 {{Elementboks magneties | geen data }}
@@ Lyn 26: / Lyn 26: @@
 {{Elementboks isotope begin |isotopevan=Aktinium| kleur1=#ff99cc | kleur2=black }}
 {{elementboks isotope verval | mg=225 | sim=Ac
- | nv=[[sintetiese radio-isotoop|sin]] | hl=[[1 E s|10 dae]]
+ | nv=[[sintetiese radio-isotoop|sin]] | hl=10 dae
  | vm=[[Alfaverval|α]] | ve=5,935 | pg=221 | ps=[[Frankium|Fr]] }}
 {{elementboks isotope verval3 | mg=226 | sim=Ac
- | nv=[[sintetiese radio-isotoop|sin]] | hl=[[1 E s|29,37 uur]]
+ | nv=[[sintetiese radio-isotoop|sin]] | hl=29,37 uur
  | vm1=[[Betastraling|β<sup>-</sup>]] | ve1=1,117 | pg1=226 | ps1=[[Torium|Th]]
  | vm2=[[elektronvangs|ε]] | ve2=0,640 | pg2=226 | ps2=[[radium|Ra]]
- | vm3=α | ve3=5,536 | pg3=222 | ps3=[[Frankium|Fr]] }}
+ | vm3=[[Alfaverval|α]] | ve3=5,536 | pg3=222 | ps3=[[Frankium|Fr]] }}
 {{elementboks isotope verval2 | mg=227 | sim=Ac
- | nv=100% | hl=[[1 E s|21,773 jaar]]
+ | nv=100% | hl=21,773 jaar
- | vm1=β<sup>-</sup> | ve1=0,045 | pg1=227 | ps1=[[Torium|Th]]
+ | vm1=[[Betastraling|β<sup>-</sup>]] | ve1=0,045 | pg1=227 | ps1=[[Torium|Th]]
- | vm2=α | ve2=5,042 | pg2=223 | ps2=[[Frankium|Fr]] }}
+ | vm2=[[Alfaverval|α]] | ve2=5,042 | pg2=223 | ps2=[[Frankium|Fr]] }}
 {{Elementboks isotope eindig}}
 {{Elementboks voetskrif | kleur1=#ff99cc | kleur2=black }}
@@ Lyn 61: / Lyn 61: @@
 Natuurlikvoorkomende aktinium bestaan uit een radioaktiewe [[isotoop]]; <sup>227</sup>Ac. 36 [[radioisotoop|radioisotope]] is gekaraktiriseer met die stabielste <sup>227</sup>Ac met 'n [[halfleeftyd]] van 21,772 [[jaar]], <sup>225</sup>Ac met 'n halfleeftyd van  10,0 [[dag|dae]], en <sup>226</sup>Ac met 'n halfleeftyd van  29,37 [[uur|ure]].  Al die ander [[radioaktiewe verval|radioaktiewe]] isotope het halfleeftye minder as 10 ure en meeste hiervan het halfleeftye van minder as een minuut. Die isostoop met die kortste halfleeftyd is <sup>217</sup>Ac wat deur [[alfaverval]] en elektronvangs verval. Dit het 'n halfleeftyd van 69 [[nanosekonde|ns]]. Aktinium het ook twee [[meta-staat|meta-state]].
-Gesuiwerde <sup>227</sup>Ac bereik ekwilibrium met die element se verval produkte na 185 dae, en verval dan volgens die 21,773-jaar halflewe.
+Gesuiwerde <sup>227</sup>Ac bereik ekwilibrium met die element se vervalprodukte na 185 dae, en verval dan volgens die 21,773-jaar halflewe.
-Die isotope van aktinium wissel in [[atoommassa]] van 206 [[atoommassaeenheid|ame]] (<sup>206</sup>Ac) to 236 ame (<sup>236</sup>Ac).
+Die isotope van aktinium wissel in [[atoommassa]] van 206 [[atoommassaeenheid|ame]] (<sup>206</sup>Ac) tot 236 ame (<sup>236</sup>Ac).
 == Voorsorgmaatreëls ==
-<sup>227</sup>Ac is geweldig radioaktief, en in terme van die potensiaal vir stralinggeïnduseerde gesondheidseffekte is <sup>227</sup>Ac selfs gevaarliker as [[plutonium]]. Inname van selfs 'n klein hoeveelheid <sup>227</sup>Ac sal 'n ernstige gesondheidsgevaar inhou.
+<sup>227</sup>Ac is geweldig radioaktief, en in terme van die potensiaal vir stralinggeïnduseerde gesondheidseffekte is <sup>227</sup>Ac selfs gevaarliker as [[plutonium]]. Inname van selfs 'n klein hoeveelheid <sup>227</sup>Ac hou 'n ernstige gesondheidsgevaar in.
 == Verwysings ==