Karboon

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Periode/
sisteem
Epog/
serie
Tydsnede/
etage
M. jaar
gelede
Perm Sisuralium Asselium jonger
Karboon Pennsylvanium Gzhelium 298,9–303,7
Kasimovium 303,7–307,0
Moskovium 307,0–315,2
Bashkirium 315,2–323,2
Mississippium Serpukhovium 323,2–330,9
Viséum 330,9–346,7
Tournaisium 346,7–358,9
Devoon Laat Famennium ouer
Die verdeling van die Karboon (IKS).

Die Karboon is ’n geologiese periode van die Paleosoïese Era wat strek van die einde van die Devoon sowat 358,9 miljoen jaar gelede tot die begin van die Perm sowat 298,9 miljoen jaar gelede. Die naam kom van die Latynse woord carbo (steenkool) en is in 1822 deur die geoloë William Conybeare en William Phillips geskep.[1] Dit verwys na die feit dat steenkool wêreldwyd in dié periode gevorm is.[2] Die Karboon word dikwels in Amerika verder ingedeel in die vroeër Mississippium- en die latere Pennsylvanium-periode.[3] Die Karboon is ook ’n chronostratigrafiese sisteem van die Paleosoïese erateem.

Lewe op land was goed gevestig teen die aanbreek van die Karboon. Amfibieë was hier die oorheersende gewerweldes. Een van dié takke sou eindelik ontwikkel in reptiele, die eerste ten volle landgewerweldes. Geleedpotiges was ook algemeen en baie was groter as dié van vandag. Groot woude het die land bedek en sou later die steenkoolbodems vorm wat kenmerkend van die Karboon was. ’n Klein uitwissing, die Karboon-reënwoud-instorting, het in die middel van die periode plaasgevind weens ’n verandering in klimaat.[4]

In die laaste deel van die periode was daar ysvorming, lae seevlakke en bergvorming terwyl die kontinente gebots het om die superkontinent Pangaea te vorm.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. Eerw. W.D. Conybeare en William Phillips, Outlines of the Geology of England and Wales … , Part I, (Londen, Engeland: William Phillips, 1822).
  2. Cossey, P.J. et al (2004) British Lower Carboniferous Stratigraphy, Geological Conservation Review Series, no 29, JNCC, Peterborough (p3)
  3. "The Carboniferous Period".
  4. Sahney, S., Benton, M.J. & Falcon-Lang, H.J. (2010). "Rainforest collapse triggered Pennsylvanian tetrapod diversification in Euramerica" (PDF). Geology. 38 (12): 1079–1082. doi:10.1130/G31182.1.{{cite journal}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)

Eksterne skakel[wysig | wysig bron]

Proterosoïkum Fanerosoïese Eon
Neo- Paleosoïese Era Mesosoïese Era Kainosoïese Era
Ediacarium Kambrium Ordovisium Siluur Devoon Karboon Perm Trias Jura Kryt Paleogeen Neogeen Kwartêr